Hàng ngàn hộ dân nợ tiền đất tái định cư 'khóc ròng' vì giá đất tăng cao

Nhiều hộ dân nợ tiền đất TĐC hoang mang vì giá đất tăng cao. Ảnh: NP

Chị Nguyễn Thị Thu Thủy, phường Hòa Minh, quận Liên Chiểu cho biết, cách đây hơn 10 năm, do không có chỗ ở vợ chồng chị tích góp vốn rồi mua lại hồ sơ đất TĐC của người khác. Trong hợp đồng giao đất đã ghi tổng số nợ tiền đất là 182 triệu đồng và được nợ 5 năm, sau đó tiếp tục gia hạn thêm 5 năm nữa; đến tháng 12/2018 là đến hạn thanh toán.

Chị Thủy vừa đến Trung tâm Phát triển quỹ đất TP làm thủ tục trả nợ để ra sổ đỏ, nhưng được báo tổng số tiền đất phải nộp lên gần 1,2 tỷ đồng mới đủ. Chị đành quay về nhà thẩn thờ như người mất hồn...

Anh Nguyễn Văn Thành, phường An Khê Tây, quận Thanh Khê bức xúc: Ngay những ngày cận Tết Nguyên đán, tôi nghe tin TP ban hành bảng giá đất mới nên mang tiền đi nộp, nhưng cận kề nghỉ Tết nên rất khó khăn. Đùng một cái vừa ra Tết chưa được mấy ngày thì bảng giá đất mới có hiệu lực thi hành từ ngày 11/2/2019 (mùng Bảy Tết). Theo bảng giá mới, nơi cao nhất có giá 98,8 triệu đồng/m2, nơi thấp nhất ở vùng nông thôn có giá 250.000 đồng/m2 áp dụng cho các tuyến đường rộng dưới 2m.

Riêng lô đất TĐC của anh Thành trước đây nợ gần 350 triệu đồng, nay muốn ra sổ đỏ phải nộp tổng số tiền nợ gần 1,8 tỷ đồng.

Theo thống kê, đến cuối tháng 1/2019, trên địa bàn Đà Nẵng có hơn 7.100 hộ dân đang còn nợ tiền sử dụng đất; trong đó, số hộ nợ đất TĐC là 6.958 hộ với tổng số tiền 866,5 tỷ đồng.

Việc TP áp giá thu tiền nợ đất TĐC tăng vọt 500% - 600% khi áp dụng giá đất mới năm 2019, khiến hàng ngàn hộ dân lo lắng, bất thần. Bởi vậy, nhiều hộ hiện chọn con đường bán nhà đi rồi kiếm ít tiền mua đất nơi xa xôi, vắng vẻ mới có thể xây dựng nhà để ở.

Nói về nguyên nhân tăng giá đất TĐC, ông Tô Văn Hùng, Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường (TN&MT) Đà Nẵng cho biết, giá đất trước đây được thực hiện theo Quyết định 46/2016/QĐ-UBND của UBND TP Đà Nẵng. Qua 2 năm áp dụng, giá giao dịch phổ biến trên thị trường bất động sản tại Đà Nẵng có nhiều biến động, một số khu vực biến động rất lớn. Theo chứng thư thẩm định giá của Cty Cổ phần Đầu tư và Định giá AIC - Việt Nam về giá phổ biến tại thời điểm nghiên cứu điều chỉnh bảng giá đất thì giá đất tại đô thị tỉ lệ tăng bình quân 4,13 lần (cao nhất 9 lần, thấp nhất 1,86 lần); về giá đất ở nông thôn tỉ lệ tăng bình quân 2,66 lần (cao nhất 6,83 lần, thấp nhất 1,2 lần).

Ngoài ra, năm 2017, trên địa bàn Đà Nẵng đã tiến hành đặt mới tên nhiều tuyến đường nên cần phải cập nhật, điều chỉnh bảng giá đất. Do đó, căn cứ theo quy định thì phải điều chỉnh giá đất mới.

Theo Khoản 1 Điều 114 Luật Đất đai 2013 quy định bảng giá đất được UBND tỉnh/TP xây dựng căn cứ nguyên tắc, phương pháp định giá đất và khung giá đất; được Thường trực HĐND cùng cấp thông qua trước khi ban hành (báo cáo HĐND tại kỳ họp gần nhất).

“Trong thời gian thực hiện bảng giá đất, khi Chính phủ điều chỉnh khung giá đất hoặc giá đất phổ biến trên thị trường có biến động thì UBND cấp tỉnh/TP phải điều chỉnh bảng giá đất cho phù hợp”, ông Hùng nói.

Liên quan đến ý kiến người dân nợ đất TĐC phản ảnh giá đất mới quá cao, không đủ tiền để nộp, Sở TN&MT Đà Nẵng dẫn chứng theo khoản 1 Điều 16 Nghị định 45/2014/NĐ-CP của Chính phủ quy định về thu tiền sử dụng đất (SDĐ) thì đối với hộ gia đình cá nhân được ghi nợ tiền SDĐ phải trả nợ dần trong thời hạn tối đa là 5 năm. Sau 5 năm kể từ ngày ghi nợ mà chưa trả hết nợ tiền SDĐ thì người SDĐ phải nộp tiền SDĐ còn lại theo giá đất tại thời điểm trả nợ (trả theo giá đất hiện hành).

Đối với các hộ bị giải tỏa và nợ tiền đất TĐC quá hạn 5 năm, UBND TP đã có văn bản xin ý kiến của Bộ Tài chính, các bộ, ngành liên quan từ năm 2016 và Bộ Tài chính trả lời: “Trong thời gian chờ ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, đề nghị UBND TP thực hiện việc thu nợ tiền SDĐ TĐC theo đúng quy định tại Nghị định 45/2014 của Chính phủ”.

Về ý kiến phản ánh của người dân là họ không được thông báo bảng giá đất mới để nộp khoản tiền nợ trước đó một cách kịp thời, lãnh đạo Sở TN&MT cho hay, việc điều chỉnh bảng giá đất được xây dựng trong suốt thời gian từ Quý II đến cuối Quý IV/2018.Việc thông báo cho người dân để tiến hành nộp khoản tiền nợ, thời gian nộp tiền SDĐ đã được quy định tại các điều khoản của hợp đồng giữa người dân với Trung tâm Phát triển quỹ đất TP.

Vấn đề mà người dân nợ tiền đất TĐC ở Đà Nẵng hiện nay quan tâm là, Nhà nước nên có giải pháp thích hợp nhằm giúp cho họ có điều kiện trả nợ để an cư làm ăn; chứ không phải đưa họ vào cảnh sống thất thỏm như trước hoặc phải bán nhà TĐC mới trả nợ tiền đất TĐC được.

Nguyên Phê