Hàng trăm dự án chậm triển khai

TP.Biên Hòa là nơi tập trung nhiều dự án nhưng triển khai khá chậm do vướng bồi thường. Trong ảnh: Một góc TP.Biên Hòa.Ảnh: K.MINH

Kế hoạch là năm 2019, sẽ có 1.206 dự án phải thu hồi đất với tổng diện tích là 19.328 hécta. Những địa phương có nhiều dự án, công trình phải thu hồi đất là Long Thành, Nhơn Trạch, Trảng Bom và Biên Hòa.

* Nhiều dự án trọng điểm

Đồng Nai là nơi tập trung nhiều dự án trọng điểm quốc gia, Vùng kinh tế trọng điểm phía Nam. Trong đó, có nhiều dự án hạ tầng giao thông lớn như: Cảng hàng không quốc tế Long Thành, cao tốc Dầu Giây - Liên Khương, Dầu Giây - Phan Thiết, Biên Hòa - Vũng Tàu, Bến Lức - Nhơn Trạch - Long Thành, đường sắt TP.Hồ Chí Minh - Biên Hòa - Long Thành - Vũng Tàu, đường vành đai 3, vành đai 4, Cụm kho trung chuyển miền Đông...

Những dự án trọng điểm cấp tỉnh có: dự án đường ven sông Cái, đường ven sông Đồng Nai, đường liên phường Trảng Dài - Tân Hiệp, đường kết nối cầu Bửu Hòa và quốc lộ 1K. Bên cạnh đó còn nhiều dự án về trường học, đường liên xã, liên phường... tại các huyện, thành phố. Những dự án trên nếu được thực hiện nhanh sẽ tạo ra những bước đột phá trong phát triển kinh tế của các địa phương, tỉnh, Vùng kinh tế trọng điểm phía Nam.

TS.Trần Du Lịch, nguyên Viện trưởng Viện Kinh tế TP.Hồ Chí Minh cho rằng: “Đầu tư kết nối giao thông vùng là một trong những yếu tố quan trọng nhất cho sự phát triển kinh tế của Vùng kinh tế trọng điểm phía Nam. Vì thế, để tạo động lực cho phát triển vùng, Chính phủ cần có những chính sách đặc biệt đẩy nhanh các dự án về giao thông để kết nối các đô thị”.

Vùng kinh tế trọng điểm phía Nam là đầu tàu kinh tế của cả nước và Đồng Nai đóng vai trò rất quan trọng trong đó. Đồng Nai hiện là nơi tập trung nhiều dự án trọng điểm quốc gia, vùng nên các bộ, ngành, cần phối hợp với địa phương quy hoạch, thực hiện nhanh các dự án về giao thông.

Giám đốc Sở Kế hoạch - đầu tư Hồ Văn Hà cho biết: “Quốc gia có 2 dự án trọng điểm về hạ tầng giao thông đều nằm ở Đồng Nai là Cảng hàng không quốc tế Long Thành và cao tốc Phan Thiết - Dầu Giây. Hiện tỉnh đang ưu tiên dồn lực góp phần cùng các bộ, ngành để thực hiện đúng tiến độ hai dự án trên”.

Cũng theo ông Hà, các dự án trọng điểm khác của vùng, tỉnh đều được UBND tỉnh họp rà soát tiến độ theo từng tháng để kịp thời tháo gỡ khó khăn, vướng mắc để chủ đầu tư triển khai. Thế nhưng do vướng vào bồi thường, điều chỉnh hồ sơ thiết kế... nên nhiều dự án triển khai chậm, kéo theo công tác giải ngân vốn đầu tư công của tỉnh đến tháng 7-2019 chỉ đạt trên 38% kế hoạch năm.

* Bồi thường kéo dài

Theo quy định của tỉnh, thời gian thu hồi đất cho các dự án khoảng 300 ngày, song những dự án lớn nhiều hộ phải thu hồi đất, thời gian có thể kéo dài hơn quy định. Thế nhưng, có những dự án thời gian thu hồi đất kéo dài 3-5 năm chưa hoàn thành khiến chủ đầu tư phải lùi lại thời gian khởi công nhiều lần hoặc kéo dài thời gian thi công vì đợi mặt bằng như: dự án đường vào Cảng Phước An, đường 319, Khu công nghiệp công nghệ cao Long Thành, mở rộng Khu công nghiệp Amata, mở rộng Khu công nghiệp Hố Nai, hương lộ 2, đường từ cầu Bửu Hòa đến quốc lộ 1K...

Trong tháng 5-2019, Ban Kinh tế - ngân sách HĐND tỉnh đã có đợt giám sát ở huyện Long Thành, Thống Nhất về công tác bồi thường, tái định cư. Kết quả cả 2 địa phương trên việc bồi thường đều triển khai chậm. Thực tế không chỉ 2 địa phương trên mà nhiều địa phương khác cũng rơi vào tình trạng tương tự.

Đơn cử từ năm 2015 đến nay, huyện Long Thành tiến hành thu hồi đất, bồi thường cho 30 dự án với tổng diện tích gần 1.140 hécta. Trong đó, chỉ 7 dự án đã làm xong công tác bồi thường, còn 23 dự án đang thông báo thu hồi đất. Theo Nghị quyết của HĐND tỉnh, thì huyện Long Thành phải tiến hành thu hồi đất 192 dự án, nhưng đến nay mới đạt trên 15%. Có nhiều dự án thời gian thu hồi đất kéo dài hơn 3 năm.

Đồ họa thể hiện số lượng, sự phân bố, diện tích của các dự án được UBND tỉnh phê duyệt thực hiện trong năm 2019. (Thông tin: Hương Giang - Đồ họa: Hải Quân)

Ông Lại Thế Thông, Trưởng ban Kinh tế - ngân sách HĐND tỉnh đánh giá: “Quy định của tỉnh thời gian thu hồi đất cho các dự án khoảng 300 ngày, nhưng rất ít dự án triển khai đúng thời hạn. Điều này dẫn đến dự án bị kéo dài sẽ ảnh hưởng đến phát triển kinh tế, xã hội của địa phương. Do đó, địa phương cần có giải pháp hoàn thành bồi thường thu hồi đất trong thời gian quy định”.

Các địa phương đều khẳng định việc thu hồi đất cho các dự án ngày càng khó khăn. Ông Trần Thanh Cảnh, Phó trưởng phòng Tài nguyên - môi trường TP.Biên Hòa cho biết: “TP.Biên Hòa có nhiều dự án triển khai chậm là do vướng vào bồi thường. Những dự án đăng ký thu hồi đất năm 2019 đã được tỉnh phê duyệt nhưng thực hiện được rất ít”. Năm nay, TP.Biên Hòa được tỉnh chấp thuận làm 484 dự án, trong đó có 288 dự án cần thu hồi đất với diện tích 1.154 hécta, song đến thời điểm này rất ít dự án triển khai được theo đúng tiến độ.

* Vướng mắc vì giá bồi thường thấp?

Sở dĩ nhiều người dân bị thu hồi đất để làm các dự án chưa đồng tình giao đất là vì cho rằng giá bồi thường quá thấp so với giá giao dịch ngoài thị trường. Nhiều người dân khẳng định, nếu giá bồi thường không quá thiệt thòi cho dân và nơi tái định cư bằng nơi ở cũ họ sẵn sàng giao đất để đến nơi ở mới. Bởi đất đai vướng vào quy hoạch người dân sống cũng rất khó khăn, vì bị hạn chế nhiều quyền lợi như: muốn sửa sang nhà cửa, chia đất cho con cái, sang nhượng, đầu tư phát triển kinh tế đều không được.

Ông Lê Trọng Thành, xã An Phước (huyện Long Thành) chia sẻ: “Đất của gia đình tôi quy hoạch vào Khu công nghiệp công nghệ cao nên nhiều năm nay muốn chia tách cho con làm nhà ở riêng cũng không được. Tôi mong sớm bồi thường và tái định cư để gia đình an tâm sinh sống. Tuy nhiên, giá đất bồi thường không được quá thấp vì đến nơi mới tôi còn phải xây dựng nhà cửa và có chút dưỡng già vì không còn đất để sản xuất”. Hầu hết người dân thắc mắc và chưa chịu giao đất cho các dự án là vì chưa thống nhất giá bồi thường.

Ngoài ra, nhiều người dân bị thu hồi đất chưa đồng thuận vì bồi thường cây lâu năm trên đất còn thấp. Cụ thể, một cây bưởi, cây dâu, sầu riêng, măng cụt... đang thời kỳ cho trái có thể cho thu 2-5 triệu đồng/cây/năm, nhưng giá bồi thường bằng 50-60% nguồn thu từ cây trồng/năm. Trong khi nếu cây trồng còn, họ có thể thu 8-10 năm tiếp theo, còn bị thu hồi những năm sau sẽ không có nguồn thu.

Theo ông Nguyễn Hồng Quế, Phó chi cục trưởng Chi cục Quản lý đất đai tỉnh (Sở Tài nguyên - môi trường), ngoài thắc mắc về giá đất, giá cây trồng trên đất, công tác bồi thường chậm còn do tranh chấp đất đai, diện tích đất sai lệch...

Khánh Minh