Hậu… hướng nghiệp
Công tác hướng nghiệp ở một số trường phổ thông chưa hiệu quả khiến cho nhiều học sinh đưa ra lựa chọn sai lầm trong chọn ngành, chọn nghề. Vì thế, khi đang học cao đẳng, đại học, nhiều em đã phải chọn rẽ sang hướng khác với mong muốn tìm được ngành học phù hợp hơn.
Quá trình quan sát, trải nghiệm thực tế từ trường đại học, cao đẳng giúp nhiều sinh viên nhận ra thế mạnh của mình và có sự chuyển hướng kịp thời. Trong ảnh: Sinh viên ngành quản trị nhà hàng, khách sạn Trường đại học Lạc Hồng đi thực tế tại khách sạn The Mira Central Park, TP.Biên Hòa)
* Rẽ hướng
Hướng nghiệp không phải là hướng cho học sinh làm nghề gì mà là giúp cho các em tự tìm ra định hướng nghề nghiệp của mình. Muốn như vậy, người làm công tác hướng nghiệp phải giúp học sinh trả lời được các câu hỏi: em là ai, em muốn đi về đâu và con đường các em đi là gì? Khi trả lời được những câu hỏi này, học sinh sẽ biết tự đưa ra lựa chọn của riêng mình.
Đây là năm học cuối cấp của em Nguyễn Việt Hoàng, học sinh lớp 12A9 Trường THPT Nguyễn Đình Chiểu (huyện Long Thành). Đến thời điểm hiện tại, Việt Hoàng đang rất phân vân không biết nên học đại học hay cao đẳng nghề. Suy nghĩ mãi, Việt Hoàng đã quyết định sẽ ưu tiên cho việc học đại học. “Nếu thấy học không ổn, lúc đó em quay lại học nghề vẫn chưa muộn” - Hoàng chia sẻ.
Việt Hoàng không phải là học sinh duy nhất đưa ra sự lựa chọn này. Thực tế, có rất nhiều học sinh đã học lên lớp 12 mà vẫn rất mơ hồ, không biết điểm mạnh của mình là gì, không biết bản thân muốn làm gì, muốn trở thành người như thế nào. Đa phần, học sinh lựa chọn nghề nghiệp theo “trend” (xu hướng), theo bạn bè, theo gợi ý của cha mẹ... Rất nhiều trường hợp học xong năm nhất, năm hai đại học rồi nhưng buộc phải đưa ra quyết định thi lại để chọn ngành khác phù hợp hơn. Thậm chí, nhiều em sau 4 năm học đại học mới nhận ra mình đã theo đuổi ngành học không phù hợp.
TS.Lê Thị Thanh Mai, Trưởng ban Công tác sinh viên, Đại học quốc gia TP.Hồ Chí Minh cho biết, từ năm nhất sang năm hai, tỷ lệ sinh viên “rơi rụng” khá nhiều. Kể cả những trường có điểm đầu vào cao thì vẫn có sinh viên rớt lại hoặc rẽ sang hướng khác.
* Hậu hướng nghiệp
Công tác hướng nghiệp ở trường phổ thông chưa hiệu quả khiến cho nhiều học sinh đưa ra lựa chọn sai lầm trong chọn ngành, chọn nghề. Vì thế, hiện nay các trường cao đẳng, đại học đã phải thực hiện hướng nghiệp... hậu hướng nghiệp. Theo đó, nhiều trường đại học, cao đẳng tiếp tục tổ chức các sinh hoạt nhằm giúp sinh viên nhận diện được năng lực, ngành nghề phù hợp để có thể chuyển đổi sớm.
Ông Lưu Phước Dũng, Hiệu trưởng Trường cao đẳng công nghệ và quản trị Sonadezi cho biết, tại trường sau học kỳ 1 có khoảng 20-30% sinh viên đổi ngành học. Thực tế, khi đăng ký nhập học, nhiều em đánh giá mình khác so với năng lực thực tế. Khi vào trường, được quan sát và trải nghiệm thực tế các ngành học rồi các em mới thấy cần phải thay đổi.
“Chính trong môi trường thực tế này, các em sẽ nhận diện nghề phù hợp dễ dàng hơn và sẽ đưa ra được lựa chọn đúng đắn hơn, độc lập hơn chứ không bị ảnh hưởng của cha mẹ, bạn bè, xu hướng... Việc chuyển đổi ngành khá đa dạng. Nhà trường sẽ tạo điều kiện cho các sinh viên trong chuyển đổi ngành học. Việc chuyển đổi này không ảnh hưởng đến nội dung học vì trong học kỳ đầu nhà trường sắp xếp cho sinh viên học các môn chung chứ chưa học môn chuyên ngành” - ông Dũng cho hay.
Hiện nay, các trường cao đẳng, đại học đều phân công các giảng viên làm cố vấn học tập. Đây là những người gần gũi với sinh viên và sẵn sàng hỗ trợ sinh viên không chỉ trong học tập mà cả trong việc hướng nghiệp lại.
