Hiểm họa từ ma túy tổng hợp

Dễ sử dụng, kích thích mạnh

Khác với thuốc phiện và hê-rô-in, MTTH được sản xuất từ nguyên liệu sẵn có và sử dụng hợp pháp ngoài thị trường là các loại tiền chất, hóa chất, các chất xúc tác và dung môi; có thể thay đổi về chủng loại, mầu sắc, kích cỡ và cả sự kích thích khi sử dụng. Ở nước ta, những năm cuối thập kỷ 90, những viên hồng phiến, thanh phiến kích cỡ nhỏ bé xuất hiện, trọng lượng 0,1 gram/viên, hàm lượng ma túy khoảng 50%, khi sử dụng chỉ làm sảng khoái ba tiếng đồng hồ. Đến nay, loại ma túy đó không còn được ưa dùng mà chỉ là đồ khuyến mại để lấy "hên" khi mua bán các loại ma túy khác như hê-rô-in, MTTH dạng đá, ke... Hiện tại, thuốc lắc thẩm lậu về nước ta từ Trung Quốc, Hồng Công (Trung Quốc), Ô-xtrây-li-a... trọng lượng mỗi viên từ 0,2 đến 0,4 gram, hàm lượng ma túy khoảng 80%. Người sử dụng bị kích thích mạnh thần kinh trung ương đến tám tiếng đồng hồ, nên thích bay nhảy, hò hét, leo trèo, sống bầy đàn, thậm chí sinh hoạt tình dục tập thể, hành động bạo lực với bạn bè, người thân. MTTH có nhiều dạng và chủng loại: chủ yếu là am-phê-ta-min, mê-tham-phê-ta-min, kê-ta-min, ectasy, phổ biến ở dạng viên nén với nhiều mẫu mã, lô-gô bắt mắt như hình mũi tên, ngôi sao, chuột micky, gấu, bướm, trái tim, khuôn nhạc, thỏ... MTTH còn có dạng bột, nước, rồi tinh thể như ke, đặc biệt là dạng đá, với tỷ lệ gần như 100% là ma túy nguyên chất nên kích thích nhanh chóng và mạnh mẽ, được "dân chơi" ưa thích nhất, giá bán khoảng hai triệu đồng/gram. MTTH dễ sử dụng, có thể uống hoặc hít ở mọi nơi, mọi lúc. Dưới tác động phụ trợ của âm thanh, ánh sáng la-de, đèn mầu gây ảo giác "phê", bay bổng hơn.

MTTH thẩm lậu vào nước ta theo nhiều tuyến: đường biển, các tuyến biên giới trên bộ, cửa khẩu hàng không quốc tế. Các đối tượng buôn bán lớn (ông chủ, chủ chíp) không xuất đầu, lộ diện mà ngụy trang dưới vỏ bọc kín đáo, chỉ đạo từ xa thông qua các phương tiện thông tin liên lạc hiện đại. Đối tượng vận chuyển thuê thường là Việt kiều về nước thăm thân, người dân sinh sống ở giáp biên hay qua lại đường mòn biên giới. Đối tượng bán nhỏ, lẻ (chíp) phần nhiều là người nghiện MTTH, hoạt động mạnh vào ban đêm với những thủ đoạn tinh vi như thường xuyên thay đổi chỗ ở, phương tiện đi lại, điện thoại, nơi giao hàng; mang số lượng ít, cầm tay, giấu trong các vật dụng; dùng nhiều sim điện thoại, giao hàng tại nhà, theo ám hiệu, chỉ giao cho người quen; khi bị truy đuổi là vứt "hàng" phi tang. Thậm chí có đối tượng còn lợi dụng mạng in-tơ-nét, blog, gửi thư điện tử lôi kéo, dụ dỗ tham gia thành lập "hiệp hội lắc", "cùng cất cánh", "nghìn lẻ một đêm" để trao đổi thông tin, hẹn địa điểm, mua bán MTTH và dụng cụ sử dụng.

Qua rà soát, cả nước hiện có 108 nghìn cơ sở kinh doanh dịch vụ văn hóa, trong đó có 11.959 quán ka-ra-ô-kê, 800 vũ trường. Nhiều chủ vũ trường, nhà nghỉ, quán bar, ka-ra-ô-kê lợi dụng hoạt động vui chơi, giải trí để tổ chức, chứa chấp, sử dụng MTTH. Thậm chí, có đối tượng còn treo biển "cấm mua bán sử dụng ma túy", công khai bắt, giao nộp công an các đối tượng lạ mang MTTH đến nhà nghỉ, vũ trường... để gây tiếng vang nhưng lại cho đối tượng quen biết mang "hàng" vào bán để câu khách. Khi lực lượng chức năng đánh mạnh trong nội thành, dân chơi "dạt" sang các nhà nghỉ, quán ka-ra-ô-kê vùng ngoại ô, ven đô; hoặc lắc trong ô-tô có trang bị dàn âm thanh lớn... Đáng báo động, đối tượng sử dụng thuốc lắc tăng gấp ba lần so với năm 2005, chủ yếu là thanh, thiếu niên, tập trung nhiều nhất ở lứa tuổi 8X (cá biệt có đối tượng mới 12 tuổi). Nhiều thanh niên không nghề nghiệp, máu ăn chơi, lái xe, một số công chức, vận động viên, văn nghệ sĩ... lúc đầu tìm đến MTTH làm thú vui giải khuây, sau dần bị lệ thuộc. Nhất là tuổi trẻ hiếu động, thích khám phá, chơi trội, thiếu kiềm chế bản thân nên dễ dàng sập bẫy khi bị lôi kéo.

Kết quả đấu tranh, trấn áp của lực lượng chức năng cho thấy, từ năm 2008 đến nay, số đối tượng phạm tội về MTTH ngày càng tăng (chiếm 20% số vụ, 30% số đối tượng bị bắt giữ hằng năm), lượng MTTH bị bắt giữ gấp ba lần so với ba năm trước. Đã xuất hiện nhiều loại MTTH rất mới; có vụ án thu giữ hàng trăm nghìn viên MTTH, tạm giữ hàng trăm đối tượng sử dụng thuốc lắc tại các tụ điểm. Hàng loạt "động lắc" quy mô lớn bị đập tan như quán karaoke Song Ngọc (TP Hồ Chí Minh), quán bar Hương Xuân, vũ trường Newcentury (Hà Nội), các vũ trường UFO, Monaco (Hải Phòng)...

Cần có giải pháp đồng bộ, triệt để

Nhằm chặn đứng "cơn bão" của loại ma túy mới độc hại, nguy hiểm này, một đòi hỏi tất yếu phải huy động sức mạnh tổng hợp của toàn xã hội, có sự chỉ đạo đồng bộ, xuyên suốt từ T.Ư đến địa phương trong đấu tranh, phòng ngừa. Cơ quan chức năng cần nâng cao hơn nữa hiệu quả quản lý tiền chất, cấp giấy phép kinh doanh các dịch vụ nhạy cảm, rà soát số người nghiện MTTH (hiện chưa có ngành nào thống kê) và xây dựng quy trình cai nghiện phù hợp; sửa đổi, bổ sung một số văn bản pháp quy liên quan cho phù hợp tình hình thực tế hiện nay. Xử lý nghiêm các địa bàn, cơ sở buông lỏng quản lý để các đối tượng lợi dụng kinh doanh, dịch vụ nhạy cảm lôi kéo sử dụng MTTH. Đấu tranh phòng, chống MTTH là lĩnh vực mới, khó khăn, phức tạp, do vậy lực lượng công an, hải quan, biên phòng, cảnh sát biển phải phối hợp chặt chẽ, chủ động nắm tình hình, tăng cường mở rộng hợp tác với các nước để kịp thời phát hiện, đấu tranh, bắt giữ các đối tượng buôn bán, sử dụng MTTH.