Hoàng Anh Gia Lai với tham vọng cây ăn quả

Các công nhân trong xưởng chanh dây của HAGL Agrico có thể làm đến tận nửa đêm.

Từ tháng 6.2016, bảng điều lệ hoạt động của Tập đoàn Hoàng Anh Gia Lai xuất hiện thêm ngành nghề mới là trồng cây ăn quả. Trước đó, Hoàng Anh Gia Lai đã đề nghị với tỉnh Gia Lai xây nhà máy nước ép trái cây và chuyển gần 685 ha đất trồng cỏ sang trồng trái cây.

Câu chuyện dịch chuyển hướng đi sang cây ăn quả của HAGL đang trở nên thú vị với quỹ đất "lớn nhất Đông Nam Á" và thị trường mục tiêu trước măt là Trung Quốc, như chủ tịch HAGL Đoàn Nguyên Đức thừa nhận, đang bùng nổ sức tiêu thụ do tốc độ đô thị hóa kèm theo sự gia tăng của tầng lớp trung lưu.Nhưng nông sản cũng luôn là thị trường dễ bị tổn thương, và mức độ tổn thương tăng theo quy mô sản xuất, nên rủi ro cũng sẽ lớn ngang những lời hứa hẹn.

Báo cáo thường niên 2016 mới công bố của Công ty cổ phần Nông nghiệp Quốc tế Hoàng Anh Gia Lai (HAGL Agrico) dự kiến doanh thu của mảng cây ăn quả năm 2017 lên tới gần 2,6 nghìn tỷ đồng, vượt qua cả bò thịt và cao su chỉ được kỳ vọng mức doanh thu dưới 2 nghìn tỷ đồng.

Theo kế hoạch mới, tới hết 2017 Hoàng Anh Gia Lai (HAGL) sẽ trồng hơn mười lăm loại trái cây nhiệt đới như chanh dây, thanh long, chuối, xoài, bưởi da xanh, mít, bơ… tập trung chủ yếu tại các quỹ đất trống còn lại tại Lào và Campuchia và Gia Lai.

HAGL tuyên bố diện tích dự kiến có thể lên tới 20.000 ha. Chủ tịch Đoàn Nguyên Đức đang chứng tỏ vẫn kiên trì theo đuổi mục tiêu hướng 80% doanh thu tập đoàn vào nông nghiệp như tuyên bố với cổ đông hồi năm 2015.

Cao nguyên Paksong, nơi có khu trồng chanh dây với diện tích hơn 1.000 ha của ông Đức nằm tại ngã ba Đông Dương, cách Pleiku 4 tiếng đồng hồ đi xe. Hiện chanh dây tại đây đã bắt đầu thu hoạch. Chanh dây sau khi thu hoạch sẽ được đưa vào khu nhà xưởng phân loại.

Chanh dây là loại cây không dễ trồng, cũng không dễ thu hoạch. Phải hái lúc quả khô hoàn toàn. Chỉ cần dính nước mưa, khi xếp vào hộp, ngay lập tức chanh sẽ hỏng. Ngay cả khi thu hoạch đúng chuẩn, chanh dây cũng chỉ có thời gian bảo quản khoảng nửa tháng, ở nhiệt độ mát. Hiện HAGL cũng chưa có phương án bảo quản nào khác ngoài việc làm mát…

Dù các nhân viên kỹ thuật của HAGL nói tỉ lệ hư hỏng không đáng kể, nhưng chúng tôi đã nhìn thấy tận mắt những thửa chanh dây với nhiều quả thối ngay trên cành, với lý do đơn giản là trước đó trời mưa.

Cách Paksong chừng hơn một giờ đi xe là khu trồng thanh long và chuối. Trong các loại trái cây nhiệt đới, chanh dây, thanh long và chuối, xoài, bưởi da xanh, mít, dừa… là các sản phẩm được Hoàng Anh Gia Lai đưa vào danh mục trồng trọng điểm từ 2016. 1.500 ha chanh dây, 1.500 ha chuối, và 1.000 ha thanh long trồng sớm sẽ là những diện tích cây ăn trái cho kết quả ngay trong 2017.

Diện tích khai thác ba loại trái cây này và thêm hàng ngàn ha các loại quả trọng điểm như xoài, bưởi da xanh, và mít… đưa vào khai thác từ 2018.

Tăng trưởng xuất khẩu rau quả sang Trung Quốc có sự tăng trưởng nhảy vọt trong năm 2015 (Nguồn: TCTK)

Trung Quốc vẫy gọi

Như chính ông Đoàn Nguyên Đức thừa nhận, dự án trái cây trên quy mô lớn này có mục tiêu chính là thị trường Trung Quốc.

Nhu cầu bùng nổ về tiêu dùng hoa quả nhiệt đới nhập khẩu của Trung Quốc trong 5 năm qua đến từ sự thay đổi thu nhập và thói quen tiêu dùng của thị trường 1,4 tỷ dân. Tăng trưởng kinh tế trung bình 7% mỗi năm và tốc độ tăng trưởng của các kênh phân phối hiện đại như siêu thị và bán hàng trực tuyến đang biến các thành phố của Trung Quốc thành thị trường tiêu thụ trái cây nhập khẩu hấp dẫn.

Top 10 nước xuất khẩu rau quả vào Trung Quốc từ năm 2012 - 2015

(Nguồn: Produce Marketing Association)