Hội Phết Hiền Quan: Bộ VHTTDL sẽ yêu cầu phục dựng các nghi thức truyền thống

Phương án này sẽ phải hoàn thiện và trình lãnh đạo Bộ trước mùa lễ hội 2019, nếu như Hội Phết Hiền Quan không muốn phải chấp hành “lệnh” tạm ngừng tổ chức.

Dùng gậy gộc để tranh cướp phết Ảnh: Tr Huấn

Còn bạo lực thì dừng

Đó cũng là tinh thần công văn khẩn đã được Thứ trưởng Bộ VHTTDL Trịnh Thị Thủy ký ngày 28.2 gửi UBND tỉnh Phú Thọ chỉ vài giờ đồng hồ trước khi diễn ra hoạt động cướp phết trong ngày chính hội 13 tháng Giêng. Trước đó, trong các màn đánh phết diễn ra vào chiều 12 tháng Giêng, hội Phết Hiền Quan đã xảy ra nhiều màn tranh cướp hỗn loạn, không đáp ứng được tinh thần chỉ đạo của Bộ VHTTDL cũng như kế hoạch của địa phương về việc chấn chỉnh công tác tổ chức đối với lễ hội này.

Tại công văn này, Bộ VHTTDL đề nghị UBND tỉnh Phú Thọ kịp thời chỉ đạo cơ quan chuyên môn, UBND huyện Tam Nông có biện pháp chấn chỉnh công tác tổ chức lễ hội Phết Hiền Quan, không tiếp tục để xảy ra tình trạng bạo lực, phản cảm trong lễ hội. “Trường hợp không có phương án đảm bảo an ninh trật tự, tính mạng, sức khỏe của người dân, để xảy ra tình trạng bạo lực, tranh cướp phản cảm trong lễ hội, đề nghị UBND tỉnh Phú Thọ tạm dừng tổ chức lễ hội. Đồng thời, giao các cơ quan chuyên môn nghiên cứu, đề xuất phương án phục dựng lễ hội đúng với nghi thức lễ hội truyền thống, đảm bảo tiết kiệm, văn minh, lành mạnh, giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc, giáo dục truyền thống, khơi dậy giá trị tốt đẹp trong hoạt động lễ hội”, Bộ VHTTDL chỉ đạo.

Theo Thứ trưởng Trịnh Thị Thủy, hệ thống văn bản chỉ đạo của Ban Bí thư, Thủ tướng Chính phủ và Bộ VHTTDL trong những năm qua về công tác quản lý lễ hội luôn nhấn mạnh các yếu tố an toàn, an ninh trật tự, khắc phục phản cảm, loại trừ bạo lực, đi ngược với truyền thống nhân văn của dân tộc. Hội Phết Hiền Quan là một lễ hội văn hóa truyền thống, được tổ chức nhằm thể hiện sự thành kính, tri ân, tưởng nhớ công lao to lớn của Nữ tướng Thiều Hoa, qua đó giáo dục lòng yêu nước, tự hào, tự tôn dân tộc. Tuy nhiên, phần lớn du khách chưa hiểu sâu sắc về giá trị, ý nghĩa của lễ hội. Thậm chí, nhiều người đến lễ hội Phết chỉ với mong muốn được nhìn thấy, được chạm tay hoặc để hào hứng tham gia tranh phết cầu may.

“Những hình ảnh bạo lực, tranh cướp phết dù xuất phát từ mong ước cầu may nhưng nhìn từ nhiều khía cạnh đã tạo nên diện mạo không mấy đẹp đẽ của một lễ hội văn hóa truyền thống. Vì vậy, Bộ VHTTDL đã ban hành văn bản yêu cầu địa phương có giải pháp khắc phục, chấn chỉnh công tác quản lý và tổ chức, không tiếp tục để xảy ra bạo lực ở lễ hội điểm nóng này…”,Thứ trưởng Trịnh Thị Thủy cho biết.

Phải có phương án phục dựng nghi thức truyền thống

Hội Phết Hiền Quan trong ngày chính hội 13 tháng Giêng (tức ngày 28.2.2018) tiếp tục thu hút đông đảo nhân dân và du khách thập phương về tham dự. Ước tính có đến hàng vạn người đã quy tụ để tham gia các nghi thức truyền thống của lễ hội, đặc biệt để có cơ hội tham gia hoạt động sôi nổi nhất là cướp phết.

Thực hiện chỉ đạo của Bộ VHTTDL tại công điện khẩn ban hành sáng 28.2, đồng thời rút kinh nghiệm về công tác tổ chức, khi hoạt động đánh phết vào chiều 12 tháng Giêng đã gây nên tình trạng hỗn loạn vào thời điểm quá đông người cùng lao vào tranh phết, trong chiều ngày 13 tháng Giêng, công tác đảm bảo an ninh trật tự đã được chính quyền địa phương và BTC lễ hội chú trọng tăng cường. Lực lượng cơ động, công an, tự vệ… cũng được huy động và bố trí nhiều vòng, kịp thời xuất hiện để giải quyết các tình huống nóng, khi có va chạm xảy ra lúc tranh cướp phết.

Bên cạnh đó, công tác tuyên truyền, nhắc nhở người tham gia đánh phết không ẩu đả, xô đẩy, giẫm đạp gây phản cảm… cũng liên tục được BTC tăng cường phát trên loa. Tuy nhiên, vì lượng người đổ về lễ hội quá đông nên vào các thời khắc cao điểm, phết, chúi vẫn trở thành mục tiêu khó cưỡng, thu hút hàng ngàn thanh niên trai tráng cùng lao theo tranh cướp. Hệ quả là vẫn còn những hình ảnh xô xát, tranh cướp phản cảm xuất hiện.

Kịch bản nào cho những màn “cướp phết bình yên”? Câu hỏi tiếp tục được dư luận đặt ra sau nhiều mùa phết mà hình ảnh đọng lại chính là những trái phết tròn và khát vọng gặp may của hàng ngàn, hàng vạn con người. “Mong ước những điều tốt đẹp khi đến lễ hội là chính đáng, nhưng để ước mong trở thành hiện thực thì không chỉ có một con đường là tranh cướp. Hội Phết Hiền Quan hàm chứa nhiều nghi thức truyền thống có ý nghĩa sâu sắc chứ không chỉ tồn tại nghi thức cướp, đánh phết. Bộ VHTTDL sẽ yêu cầu tỉnh Phú Thọ khẩn trương nghiên cứu, đề xuất phương án phục dựng lễ hội đúng với nghi thức của lễ hội truyền thống, đảm bảo các yếu tố tiết kiệm, văn minh, lành mạnh, giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc…”, Thứ trưởng Trịnh Thị Thủy cho biết.

Phương Ngân