Hội thảo quốc tế về Biển Đông tại LB Nga

Toàn cảnh hội thảo.

Tham dự và đọc tham luận tại hội thảo có đông đảo các học giả, nhà nghiên cứu chính trị, luật gia, các chuyên gia về lĩnh vực Biển Đông, các nhà ngoại giao đến từ Nga, Mỹ, Philippines, Nhật Bản, Pakistan, Việt Nam.

Tại hội thảo, các đại biểu đã trình bày nhiều báo cáo khoa học với nội dung tập trung vào các vấn đề hoàn cảnh lịch sử và diễn biến hiện tại trên khu vực Biển Đông, quan điểm chính của các nước liên quan, cũng như các giải pháp hòa bình, trong đó có những đề xuất được đưa lần đầu tiên thu hút chú ý của giới chuyên gia. Trong phần thảo luận, các ý kiến tại hội thảo cho rằng cần phải gia tăng các hội nghị, hội thảo quốc tế có sự tham dự của tất cả các bên liên quan. Các đại biểu cũng đưa ra nhiều đề xuất nhằm giải quyết tranh chấp ở Biển Đông một cách hòa bình, dựa trên Công ước Liên hiệp quốc về Luật Biển năm 1982.

Theo Giám đốc Quỹ “Con đường hòa bình” Irina Umnova, so với hội thảo lần thứ nhất vào tháng 9-2018, hội thảo lần này mở rộng hơn. Bên cạnh đó, các nhà tổ chức và người tham gia đặt trọng tâm hội thảo vào thực tiễn, cho dù trong hơn nửa năm qua diễn biến ở Biển Đông không có cải thiện, mà có phần xấu đi vì cả những lý do bối cảnh quốc tế, quan hệ Mỹ - Trung căng thẳng ảnh hưởng đến hầu hết các nước liên quan vấn đề Biển Đông. Trên cơ sở cách tiếp cận đó, các đại biểu tham gia hội thảo đã đưa ra những đề xuất giải quyết những nhiệm vụ trong lĩnh vực sinh thái, phát triển bền vững, bảo vệ và cân đối lợi ích của tất cả các bên.

Trả lời phỏng vấn của phóng viên, Tiến sĩ Tô Anh Tuấn, Phó Viện trưởng Viện Biển Đông, Học viện Ngoại giao Việt Nam, đưa ra những đánh giá tích cực về một diễn đàn quốc tế mới về Biển Đông, nơi Việt Nam có thể thông tin chính thức và chính xác đến cộng đồng quốc tế về tình hình Biển Đông cũng như quan điểm của phía Việt Nam về con đường giải quyết xung đột. Con đường đó tóm tắt ở bốn nội dung chính: Không sử dụng vũ lực hoặc đe dọa sử dụng vũ lực; Thúc đẩy đối thoại và hợp tác trên cơ sở tôn trọng độc lập, chủ quyền, quyền và lợi ích chính đáng của mọi quốc gia; Dựa vào các cơ chế đa phương, đặc biệt ASEAN và các cơ chế do ASEAN dẫn dắt, như ARF, EAS, ADMM+, để kiểm soát bất ổn, xây dựng lòng tin, và ngăn ngừa xung đột. Một Bộ Quy tắc ứng xử ở Biển Đông (COC) thực chất, ràng buộc và hiệu quả sẽ giúp duy trì hòa bình, ổn định, an ninh và an toàn hàng hải, hàng không ở Biển Đông; Tuân thủ luật pháp quốc tế, đặc biệt Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển năm1982 trong quá trình giải quyết tranh chấp.

Phát biểu kết luận Hội thảo, bà Jeanne Ellen Mirer,Chủ tịch IADL, khẳng định trong nhiều năm qua, Hội đã kêu gọi giải quyết hòa bình các tranh chấp ở Biển Đông trên cơ sở luật pháp quốc tế, và sẽ tiếp tục theo dõi tình hình. Bà kêu gọi các chuyên gia báo cáo kết quả của hội thảo lên Chính phủ để xem xét, áp dụng phù hợp tình hình của đất nước mình. IADL cũng sẽ đăng tải toàn bộ kết quả của hội thảo trên trang web và tạp chí của Hội để lan tỏa rộng hơn nữa những nội dung và lời kêu gọi của hội thảo.

Chủ tịch IADL cũng kêu gọi, trong khi COC đang trong tiến trình hình thành, các bên cần chấm dứt các hoạt động xây đảo nhân tạo bất hợp pháp và ngừng triển khai các thiết bị và phương tiện quân sự và các hành động quân sự hóa khác khiến căng thẳng leo thang. Các bên liên quan nên bắt đầu ngay tiến trình xây dựng lòng tin, góp phần giữ gìn an ninh khu vực và môi trường biển, tôn trọng và tuân thủ Tuyên bố về ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC), đồng thời sớm thiết lập và thực thi COC có tính ràng buộc pháp lý và dựa trên luật pháp quốc tế, trong đó có Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển năm 1982.

NAM ĐÔNG - QUẾ ANH

Phóng viên Báo Nhân Dân thường trú tại LB Nga