Hơn 700 doanh nghiệp Nhật Bản lao đao vì lệnh cấm của Trung Quốc

Quyết định đình chỉ nhập khẩu tất cả các sản phẩm hải sản của Nhật Bản của Trung Quốc đã giáng một đòn mạnh vào ngành hải sản Nhật Bản khi nước này tìm cách mở rộng thị trường ra nước ngoài.

Ngay sau khi Nhật Bản bắt đầu xả nước phóng xạ đã qua xử lý từ nhà máy Fukushima hôm 24/8, Trung Quốc đã ngay lập tức tuyên bố lệnh cấm đối với tất cả các sản phẩm hải sản có nguồn gốc từ Nhật Bản.

Theo công ty nghiên cứu thị trường Teikoku Databank có trụ sở tại Tokyo, 727 công ty Nhật Bản xuất khẩu thực phẩm sang Trung Quốc, chiếm khoảng 8% tổng số công ty Nhật Bản vận chuyển hàng hóa sang Trung Quốc, sẽ bị ảnh hưởng bởi lệnh cấm này.

Hải quan Trung Quốc không cung cấp thông tin chi tiết về các sản phẩm hải sản cụ thể bị ảnh hưởng bởi lệnh cấm.

Theo thống kê của Cơ quan Thủy sản Nhật Bản, tổng giá trị xuất khẩu các sản phẩm hải sản của nước này đạt khoảng 387 tỷ Yên (2,6 tỷ USD) năm 2022. Xuất khẩu sang Trung Quốc chiếm 22,5% tổng kim ngạch của Nhật Bản, trong đó sò điệp, cá ngừ và cá ngừ là các mặt hàng xuất khẩu chính của nước này sang Trung Quốc.

Trước khi Nhật Bản xả thải từ nhà máy Fukushima ra Thái Bình Dương, Trung Quốc đã bắt đầu kiểm tra toàn diện các sản phẩm hải sản của Nhật Bản để tìm chất phóng xạ, và ngày càng nhiều sản phẩm hải sản bị giữ lại tại hải quan, khiến hoạt động xuất khẩu cá tươi và các sản phẩm khác từ Nhật Bản bị đình trệ.

Theo thống kê thương mại Nhật Bản, tổng xuất khẩu thực phẩm sang Trung Quốc trong tháng 7 đã giảm 24% so với cùng tháng năm ngoái, cho thấy các hạn chế đã ảnh hưởng đến doanh số bán hàng.

Hình ảnh nước thải được xả từ nhà máy điện hạt nhân Fukushima ra biển hôm 24/8 tại Okuma, Fukushima, Nhật Bản nhìn từ trên cao. Ảnh: Global Times

Thống kê từ Tổng cục Hải quan Trung Quốc cũng chỉ ra rằng Trung Quốc đã nhập khẩu cá và các sản phẩm biển khác trị giá 234 triệu nhân dân tệ (32 triệu USD) từ Nhật Bản trong tháng 7, giảm 29% so với một năm trước đó.

Ông Takayuki Homma, chuyên gia kinh tế trưởng tại Sumitomo Corporation Global Research cho biết, một số nhà khai thác Nhật Bản có thể mất thị trường do dư cung cá sau khi Bắc Kinh tuyên bố đình chỉ nhập khẩu toàn diện hải sản Nhật Bản.

Nếu các biện pháp nghiêm ngặt đối với hải sản Nhật Bản tiếp tục được áp dụng, khách du lịch Trung Quốc có thể tránh đến Nhật Bản hoặc ăn hải sản trong thời gian lưu trú. “Sự chậm lại trong hoạt động kinh doanh du lịch trong nước cũng sẽ là một mối lo ngại”, ông Homma chia sẻ.

Trong bối cảnh không chắc chắn về thời gian cấm vận của Trung Quốc, có thể Nhật Bản sẽ cần phải chuyển hướng xuất khẩu sang nơi khác. Tuy nhiên, đây không phải điều dễ dàng. “Để thay thế thị trường Trung Quốc bằng thị trường Mỹ và châu Âu, Nhật Bản gần như sẽ phải bắt đầu lại từ con số 0”, ông Homma nhận định.

Không chỉ các doanh nghiệp Nhật Bản mà các công ty nhập khẩu Trung Quốc cũng sẽ bị ảnh hưởng bởi các biện pháp hạn chế nhập khẩu của Trung Quốc.

“Chúng tôi bị ảnh hưởng khá nặng nề”, chủ một công ty nhập khẩu Trung Quốc cho biết tại hội chợ hải sản quốc tế ở Thượng Hải. Người này nói thêm rằng khách hàng của họ ưa chuộng cá ngừ sống Nhật Bản do sản phẩm này có chất lượng cao. Bà cho biết, công ty của bà hiện đang hướng sang Australia, New Zealand và Tây Ban Nha để lấp đầy khoảng trống.

Nguyễn Tuyết (Theo Reuters, Nikkei)