Hỗn loạn thị trường tàu chở dầu khi EU cấm nhập khẩu dầu thô của Nga

Sáu tuần trước khi lệnh cấm vận của EU đối với xuất khẩu dầu thô của Nga và giới hạn giá dự kiến đối với dầu của Nga có hiệu lực, các tàu chở dầu và thị trường dầu toàn cầu phải đối mặt với sự không chắc chắn về việc ai sẽ vận chuyển dầu của Nga và bằng cách nào kể từ ngày 5/12.

Vào tháng 9, Nga đã xuất khẩu 7,5 triệu thùng/ngày các sản phẩm thô và tinh chế, theo ước tính của Cơ quan Năng lượng quốc tế (IEA). Nếu khối lượng đó tiếp tục chảy, Nga sẽ phải đồng ý bán dầu của mình bằng hoặc thấp hơn giới hạn giá như G7 và EU muốn, hoặc tìm một đội tàu chở dầu, công ty bảo hiểm và tài chính đủ lớn sẵn sàng thương lượng với Matxcova. Các quan chức hàng đầu của Nga, bao gồm Tổng thống Vladimir Putin và Phó Thủ tướng Alexander Novak, đã nói rằng Nga sẽ không bán dầu của mình cho các quốc gia sẽ tham gia cơ chế giới hạn giá.

Vì vậy, thị trường tàu chở dầu và thị trường dầu mỏ đang bị treo và tự hỏi liệu sẽ có một đội tàu chở dầu thay thế đủ lớn để vận chuyển dầu của Nga cho những người mua sẵn sàng nhập khẩu dầu và các sản phẩm của Nga sau khi lệnh cấm vận nhập khẩu dầu thô bằng đường biển của EU có hiệu lực vào ngày 5/12 hay không và lệnh cấm các sản phẩm bắt đầu vào ngày 5/2/2023.

Một số nhà phân tích cho rằng, tình trạng thiếu tàu chở dầu sẽ đẩy giá tàu chở dầu - và do đó là giá dầu - cao hơn. Những ý kiến khác cho rằng đã tăng cường mua tàu từ các thực thể không xác định để chuẩn bị cho những gì họ tin rằng Nga đang bắt chước các chiến thuật xuất khẩu dầu của Iran và Venezuela, những nước đã xuất khẩu dầu thô trong nhiều năm nay sau khi Mỹ trừng phạt xuất khẩu dầu của họ vào năm 2018 và 2019.

Christian Ingerslev, Giám đốc điều hành của Maersk Tankers A/S ở Copenhagen, cho rằng nếu nhìn vào số lượng tàu đã được bán trong sáu tháng qua cho những người mua không được tiết lộ, rõ ràng là một đội tàu đang được xây dựng để vận chuyển hàng hóa này, cho thấy những nỗ lực của Nga trong việc xây dựng một đội tàu chở dầu và các hãng bảo hiểm.

Maersk Tankers vận hành một đội tàu gồm 170 tàu, nhưng không có tàu nào trong số đó được sử dụng để vận chuyển dầu của Nga. Theo Anoop Singh, người đứng đầu bộ phận nghiên cứu tàu chở dầu tại công ty môi giới tàu biển Braemar, giao dịch tàu chở dầu đã tăng mạnh kể từ sau chiến tranh và sắp tới hạn chót là ngày 5/12 bởi các đơn vị không tiết lộ có trụ sở tại các quốc gia như Dubai, Hong Kong, Singapore và Cyprus.

Trong một báo cáo được TradeWinds thực hiện vào tháng trước, Braemar cho biết Nga đang ngày càng sử dụng các tàu trước đây được cho là đã vận chuyển dầu của Iran hoặc Venezuela. Khối lượng xuất khẩu từ dầu thô của Iran và Venezuela đã giảm trong vài tháng qua cùng kỳ với khối lượng từ Nga sang Trung Quốc đã tăng lên.

Để đảm bảo nhiều dầu được chảy đến những nhà nhập khẩu ngoài giới hạn giá G7, Nga đang mở rộng hoạt động kinh doanh cho thuê tàu chở dầu của mình. Hãng Rosneft, nhà sản xuất dầu lớn nhất ở Nga, được cho là đã mở rộng hoạt động kinh doanh cho thuê tàu chở dầu để giảm bớt các chuyến hàng dầu cho người mua. Rosneft thường bán dầu của mình tại cảng xếp hàng, có nghĩa là người mua phải thuê tàu chở dầu và xử lý các chi phí vận chuyển và bảo hiểm.

Tuy nhiên, với việc lệnh cấm vận vẫn còn, các khách hàng của Rosneft đang yêu cầu công ty xử lý việc giao hàng đến điểm đến cuối cùng, có nghĩa là công ty hiện sẽ chịu chi phí vận chuyển hàng hóa và bảo hiểm.

Tuy nhiên, các nhà giao dịch - bao gồm cả những nhà giao dịch hàng hóa lớn nhất - vẫn đang bối rối về việc giới hạn giá dầu của Nga sẽ được áp dụng như thế nào. Gần đây hơn, một quan chức Bộ Tài chính Mỹ và các đại diện trong ngành đã thừa nhận rằng Nga phần lớn có thể né tránh giới hạn giá vì nước này có khả năng tiếp cận đủ tàu chở dầu và dịch vụ vận tải và bảo hiểm để vận chuyển dầu của mình. Về lý thuyết, có một đội tàu đủ lớn để tiếp tục dòng chảy dầu thô của Nga sau ngày 5/12.

Duy Hưng (tổng hợp, DW, ERN)