HTX hàn gắn sự đứt gãy của thị trường lao động

Thống kê cho thấy, đến cuối tháng 11, hơn 1.200 doanh nghiệp tại 44 tỉnh, thành phố phải cắt giảm lao động do bị ảnh hưởng sản xuất, kinh doanh, dẫn đến hơn 472.000 lao động bị ảnh hưởng, cắt giảm giờ làm, chiếm 65% tổng số lao động tại các doanh nghiệp hiện nay.

Thị trường lao động bị tác động lớn

Nguồn cơn của tình trạng này là do doanh nghiệp bị cắt giảm đơn hàng hoặc thiếu nguồn nguyên liệu ở các thị trường châu Âu, châu Mỹ. Chính vì vậy mà doanh nghiệp bị ảnh hưởng ít sẽ phải cắt giảm số giờ làm của người lao động, doanh nghiệp bị ảnh hưởng nhiều sẽ phải dừng hoạt động, dẫn tới nhiều lao động bị chấm dứt hợp đồng.

Theo các dự báo, không chỉ từ nay đến cuối năm nay mà có thể đến hết quý I và quý II/2023, tình trạng doanh nghiệp sụt giảm đơn hàng vẫn sẽ tiếp tục diễn ra. Điều này sẽ khiến áp lực thị trường lao động không hề nhỏ.

Trước các dự báo này, việc làm sao để giải quyết được vấn đề đứt gãy thị trường lao động nhận được sự quan tâm của nhiều người.

Theo các chuyên gia, vấn đề cấp bách hiện nay là ngoài các chính sách hỗ trợ thì cần có giải pháp căn cơ để giúp người lao động ổn định cuộc sống, có thu nhập tối thiểu vì Tết đã gần kề.

Bên cạnh đó, Việt Nam đang phát triển lên cấp độ cao hơn trong chuỗi giá trị, nhiều doanh nghiệp phải đổi mới sản xuất kinh doanh nên tình trạng người lao động dôi dư hay phải chấm dứt hợp đồng lao động sẽ tăng lên.

HTX đang được đánh giá là nơi giải quyết việc làm cấp bách và lâu dài cho nhiều lao động.

Việc đứt gãy thị trường lao động thực tế là hiện tượng vẫn diễn ra hàng năm, nhưng năm nay diễn ra mạnh hơn là do tác động của nền kinh tế thế giới. Chính vì vậy, theo các chuyên gia, phải có giải pháp căn cơ chứ không chỉ bằng những hỗ trợ khi thấy một nhóm lao động bị tác động.

Ông Đào Quang Vinh, Viện trưởng Viện Khoa học, Lao động và Xã hội (Bộ LĐ-TB-XH) cho rằng, một số lĩnh vực hiện nay Việt Nam đang có thế mạnh về xuất khẩu, thu hút nhiều lao động như chế biến, chế tạo thì cuối năm nay và dự báo đầu năm sau tiếp tục gặp khó khăn.

Trong khi hiện nay, những ngành có thể tiếp tục ổn định và thu hút nhiều lao động, có xu hướng tạo ra nhiều việc làm có thể kể đến như dịch vụ, xây dựng, nông nghiệp,…

"Điểm đến" hấp dẫn

Rõ ràng có thể thấy, nơi phải cắt giảm lao động cũng có nhưng hiện nay nơi cần lao động cũng không ít. Bởi cuối năm cũng là thời điểm các làng nghề, HTX, liên hiệp HTX, tổ hợp tác đang dồn sức cho vụ sản xuất, buôn bán lớn nhất trong năm nên sẽ cần tuyển thêm một lượng lớn lao động, nhất là những công việc mang tính chất thời vụ. Ðây chính là cơ hội để nhiều người lao động bị mất việc từ các doanh nghiệp tìm được việc làm phù hợp, tăng thêm thu nhập.

Bà Hoàng Thị Thu Hiền, Giám đốc HTX sản xuất kinh doanh tiêu thụ Mỳ gạo Chũ Hiền Phước (Bắc Giang) cho biết, nhu cầu về sản phẩm mỳ gạo cuối năm rất lớn nên HTX muốn bổ sung thêm lao động ở các khâu, nhất là nhân viên bán hàng, đóng gói. HTX có thể trả lương theo giờ hoặc trả theo tháng từ 4,5 - 5 triệu đồng/tháng, tùy vào đặc thù công việc và thời gian làm việc.

Đặc biệt, tuy chỉ là công việc mang tính chất thời vụ nhưng nếu xác định làm lâu dài, HTX vẫn có sự ưu đãi cho lao động về đồng phục, chỗ nghỉ, bồi dưỡng thêm nếu doanh số bán hàng cao…

Anh Trần Văn Tuyển, Giám đốc HTX Long Viên (Hòa Bình) thông tin, HTX chuyên may gia công sản phẩm thú nhồi bông để bán cho các shop, cửa hàng và một phần xuất khẩu sang Trung Quốc. Hiện, đầu ra của HTX chưa bị ảnh hưởng, trong khi nhu cầu hàng hóa cuối năm lớn nên HTX vẫn có nhu cầu tuyển lao động. Mức lương cho người lao động dao động từ 4 - 6 triệu đồng/người/tháng. Đối với quản lý xưởng có thu nhập từ 9-10 triệu đồng/tháng. HTX thực hiện đào tạo kỹ thuật cho lao động trước khi ký hợp đồng. Lao động được HTX đóng bảo hiểm, thăm hỏi lúc ốm đau và nghỉ phép theo quy định.

Theo anh Tuyển, nhu tuyển dụng lao động của HTX rất cao, khoảng vài trăm lao động. Nếu là lao động bị mất việc có nhu cầu làm việc tại HTX thì HTX sẵn sàng đón nhận. Đặc biệt, những lao động từng làm ở các doanh nghiệp dệt may, có kinh nghiệm sẽ rất phù hợp vì HTX không mất thêm thời gian và kinh phí đào tạo.

Có thể thấy, nhu cầu tuyển dụng và lượng công việc lớn ở các HTX, tổ hợp tác, liên hiệp HTX dịp cận Tết Nguyên đán là cơ hội tốt để giải quyết tình trạng đứt gãy lao động hiện nay.

Đặc biệt, khu vực kinh tế tập thể, HTX có mặt ở tất cả các tỉnh thành, hoạt động đa dạng các ngành nghề nên có thể giải quyết việc làm cấp bách và lâu dài cho nhiều lao động ở nhiều ngành nghề. Theo thống kê, chỉ tính riêng các HTX trên cả nước đã đang thu hút gần 6,9 triệu lao động là hộ gia đình, chủ yếu ở địa bàn nông thôn. Điều này cho thấy, khu vực kinh tế tập thể vẫn đang hấp dẫn không ít người lao động.

Theo các chuyên gia, trước đây, người lao động có thể mạo hiểm sẵn sàng di cư đến thành phố lớn kiếm việc làm. Nhưng sau những tháng ngày bất an, chập chờn của thị trường lao động do ảnh hưởng bởi Covid-19 và hiện là ảnh hưởng bởi tình hình kinh tế thế giới, nhiều người lao động có thể không đánh đổi lên thành phố tìm việc ở các doanh nghiệp, khu công nghiệp nữa mà sẽ về quê nhà hoặc các vùng lân cận.

Bởi, người lao động quan tâm làm sao có việc làm và đảm bảo thu nhập ổn định. Và điều này, các mô hình kinh tế tập thể đều có thể đáp ứng. Khi các lao động trở về quê cũng là cơ hội cho các HTX giải quyết bài toán thiếu lao động, mở rộng quy mô sản xuất.

Huyền Trang