Hứa hẹn chấn động thương vụ vũ khí hạng nặng Mỹ- Saudi

Tập đoàn Lockheed Martin đã đạt được thỏa thuận trị giá 6 tỷ USD bán cho Saudi Arabia 4 chiếc tàu chiến ven biển khi Tổng thống Mỹ Donald Trump đang trên đường tới vương quốc này, các nguồn tin thân cận với thỏa thuận cho biết.

Thương vụ “hạng nặng”

Bản thông báo cuối cùng của thỏa thuận sẽ bao gồm các tàu chiến được trang bị vũ trang tốt hơn, các thiết bị hỗ trợ, đạn dược và các hệ thống chiến đấu điện tử, theo một nguồn tin yêu cầu giấu tên khi nói về một thông báo có thể được đưa ra vào sáng ngày thứ 7 theo giờ Washington. Đây cũng là thời điểm ông Trump đến Riyadh trong chuyến công du 8 ngày tới Trung Đông và sau đó tới Rome và châu Âu.

Các tàu chiến ven biển của Mỹ đang được Saudi chú ý trong các thỏa thuận quân sự. (Nguồn: US Navy)

Trong đó, hợp đồng có giá trị cao nhất sẽ là các tàu chiến ven biển – còn được gọi là "Tàu chiến đa chức năng trên mặt nước", được thiết kế để hoạt động tại các vùng nước nông, là một nội dung trong hàng loạt các thỏa thuận về buôn bán vũ khí đã được Bộ Ngoại giao Mỹ phê duyệt vào cuối năm 2015 – cơ quan giám sát chương trình buôn bán vũ khí quân sự cho nước ngoài. Quốc hội cũng đã chấp thuận thương vụ này, tuy nhiên, thỏa thuận trên chưa được hoàn thành dưới thời ông Obama. Từ năm 2009 đến năm 2016, chính quyền Obama đã thông qua các thỏa thuận vũ khí tiềm năng trị giá 115 tỷ USD cho Saudi.

Đây là thương vụ quốc tế đầu tiên của loại tàu chiến này, bao gồm các loại đạn dược như tên lửa phòng không Evarem Sea Sparrow của Raytheon. Các tàu chiến của Saudi Arabia sẽ được trang bị tốt hơn - và do đó đắt hơn - các phiên bản tàu chiến ven biển thông thường- loạt tàu chiến đã dấy lên sự chỉ trích từ các nhà lập pháp cũng như các quan chức thanh tra của Lầu Năm Góc trong những năm gần đây về độ an toàn và khả năng chiến đấu.

Cho đến gần đây, Saudi chỉ chuẩn bị ký một bản thỏa thuận cho hai tàu chiến, nhưng sau đó đã tăng lên đến bốn tàu, một quan chức Mỹ nói. Theo trang web của Lockheed, phiên bản sửa đổi của loạt tàu chiến này bao gồm tên lửa vượt đường chân trời, súng 20mm khai hỏa từ xa, khả năng bắn tên lửa phòng không Sea Sparrow và hệ thống phòng thủ ngư lôi mới.

Theo thông báo từ hai nguồn tin, các thông báo cũng sẽ bao gồm một thỏa thuận về thương vụ vũ khí – đã được thông qua từ tháng 8/2016 về việc bán khoảng 115 xe tăng M1A2 của tập đoàn General Dynamics cùng các loại đạn dược và các hệ thống phục hồi vũ khí hạng nặng. Hiện tại, bản thỏa thuận chính thức dự kiến sẽ bao gồm thương vụ của Lockheed về các tên lửa truy tìm – tiêu diệt Pac-3 Patriot cho Saudi – cũng đã được Quốc hội thông qua.

Ngoài ra, bản thông báo dự kiến sẽ đề cập đến một số thỏa thuận khác nữa, bao gồm một chương trình trị giá hàng tỉ đô la nhằm nâng cấp cơ cấu chỉ huy và kiểm soát quân đội của Saudi Arabia cũng như bán cho nước này khoảng trực thăng UH-60 từ Lockheed – trị giá khoảng 5 tỉ USD.

Nâng cấp sức mạnh tên lửa

Cũng có nguồn tin cho biết, Saudi sẽ công bố một quyết định về việc mua một hệ thống phòng thủ tên lửa THAAD của Lockheed – có sức mạnh đánh chặn tên lửa ở tầm cao hơn so với Patriot. Sau khi Mỹ triển khai THAAD tới Hàn Quốc, Saudi đã trở thành khách hàng quốc tế đầu tiên mua hệ thống tên lửa tiên tiến này.

John Cappello, một thành viên cao cấp về vấn đề Trung Đông và tên lửa phòng thủ của tổ chức Foundation for Defense of Democracies đã chia sẻ về các thỏa thuận trên trong một email. "Tôi đã được tiếp cận các chi tiết tương tự, và chúng thể hiện nhiều điều."

Ông nói: "Phòng thủ tên lửa đang là ưu tiên của Saudi, và chúng tôi đã cố gắng giúp họ nâng cao khả năng, đặc biệt là sức mạnh hải quân trong một khoảng thời gian."

Hứa hẹn dù còn lo ngại

Chính quyền của Trump đã hứa hẹn sẽ cải thiện quan hệ với Saudi sau khi quan hệ song phương trở nên căng thẳng dưới thời cựu Tổng thống Barack Obama. Về phần mình, Saudi Arabia đã cam kết mua hàng tỷ USD thiết bị quân sự của Mỹ trong thập kỷ tới và đầu tư khoảng 40 tỷ USD vào quỹ tài sản tại các tập đoàn Mỹ.

Phát ngôn viên của Đại sứ quán Saudi Nail Al-Jubeir đã không trả lời email và cuộc gọi điện thoại về yêu cầu phản hồi về các thông tin trên.

Phát ngôn viên của Lockheed John Torrisi cũng cho biết trong một email rằng "Các thỏa thuận mua bán quân sự với nước ngoài là quyết định của chính phủ, và tình trạng của các cuộc thảo luận tiềm năng có thể được cung cấp tốt nhất từ chính phủ Hoa Kỳ".

Trong khi đó, nhiều nội dung trong thỏa thuận này có thể dấy lên sự chỉ trích từ Quốc hội Mỹ. Trước đó, một nghị quyết ngăn việc bán xe tăng cho Saudi Arabia đã được một số thượng nghị sĩ Mỹ đưa ra vào tháng 9/2016, bao gồm cả nghị sỹ Rand Paul của Kentucky và Chris Murphy của Connecticut. Họ chỉ ra các cáo buộc rằng các vụ không kích do Saudi thực hiện đang giết hại thường dân ở Yemen bằng đạn dược do Mỹ cung cấp khi tiến hành tấn công vào phiến quân Houthi – được cho là do Iran hậu thuẫn. Nghị quyết này sau đó đã bị phủ quyết với số phiếu 71-27.

(Theo Bloomberg)