Hụt hẫng niềm tin ở ITA

Từ năm 2015 cho đến 2018, ITA luôn đặt mục tiêu kinh doanh với lợi nhuận hàng trăm tỷ đồng, nhưng kết quả đạt được chỉ lèo tèo vài tỷ đồng.

Lịch sử thực hiện kế hoạch lợi nhuận của ITA. Nguồn DNSE

Giá cổ phiếu lau sàn

ITA là ông lớn trong ngành bất động sản (BĐS), hoạt động trong phân khúc khu công nghiệp (KCN), mảng được đánh giá cao và lợi thế lớn khi quy hoạch về sau không cho phép cấp mới ngoài quy hoạch nhiều KCN như trước đây.

Bản thân ITA có quỹ đất khá lớn để phát triển dịch vụ kinh doanh lõi với tổ hợp dự án Tân Đức (Long Anh) và Tân Tạo (TP HCM) – trên cơ sở đó, thực hiện các hoạt động cho thuê nhà xưởng, cho thuê đất KCN và kinh doanh BĐS.

Về cấu trúc cổ đông, ITA được biết gắn bó với các nhà sáng lập là chị em nhà họ Đặng, trong đó đến cuối 2018, cổ đông nắm cổ phần lớn nhất thuộc về CTCP Đại học Tân Tạo 15,02%, CTCP Tập đoàn Tân Tạo 14,72% và Chủ tịch HĐQT Đặng Thị Hoàng Yến 5,79%. Ông Đặng Thành Tâm có hơn 3% cổ phần trực tiếp tại ITA nhưng thông qua hai cổ đông tổ chức, và ông nắm vị trí Phó Chủ tịch HĐQT – nhiều năm thay chị gái điều hành ĐHCĐ và đưa ra các định hướng hoạt động của doanh nghiệp.

5,5 tỷ đồng là tổng lợi nhuận sau thuế của CTCP Đầu tư và Công nghiệp Tân Tạo, chỉ đạt được 1,2% kế hoạch lợi nhuận 2019.

Với quy mô vốn điều lệ xấp xỉ gần 9.400.000 tỷ đồng, ITA có 938.321.575 cổ phiếu đang lưu hành. Trong 3 năm qua, giá cổ phiếu ITA chưa bao giờ ngoi lên khỏi mốc 5.500đ/cp – tức chưa bằng 10% thị giá chào sàn ở những năm 2006. Và hiện tại, ITA giao dịch quanh mốc 3.600đ/cp, là một trong những cổ phiếu ông lớn có giá lau sàn. Thị giá cổ phiếu dưới đáy này phản ánh hoạt động kinh doanh kém cỏi của ITA cũng như sự u ám, thiếu niềm tin mà cổ đông dành cho doanh nghiệp này.

Kế hoạch kinh doanh “bánh vẽ”

Kết thúc 2018, lợi nhuận của ITA chỉ vỏn vẹn 81,2 tỷ đồng, so với kế hoạch 363 tỷ đồng – cũng được xem là kết quả của một năm khấm khá so với mức 7,9 tỷ đồng của năm tài chính liền trước.

Kế hoạch 2019, ITA ước đạt lợi nhuận 455 tỷ đồng, tăng gấp 5,6 lần năm 2018. Tuy nhiên, kết thúc quý 1/2019, ITA chỉ đạt lãi ròng 5,5 tỷ đồng, bằng 1,2% kế hoạch đề ra.

Điều đáng nói là, tất cả các định hướng, giải pháp mà ITA đã đề ra từ 2018 và 1 phần ở 2017, không có gì mới mẻ và không đem lại kết quả tích cực.

Trong khi đó, những rủi ro đã làm ITA chùn bước nhiều năm qua, lại chưa thấy hướng xử lý cụ thể. Ví dụ, khu Everde City, vừa được đổi tên thành E.Ctity Tân Đức trên thực tế rất khó bàn giao cho khách hàng như dự kiến- đồng nghĩa khó có thể ghi nhận doanh thu vào năm 2019 khi dự án này chưa được cấp phép đầu tư.

Thậm chí, ITA chưa hoàn tất thủ tục pháp lý theo quy định đã nhận đặt cọc tới 15 tỷ đồng với trị giá 50 triệu đồng/ nền của khách hàng. Rủi ro này đã thành hiện thực khi dự án nói trên vừa bị các cơ quan chức năng tỉnh Long An kiểm tra và phát hiện nhiều sai phạm. Theo đó, ITA đã bị đề nghị ngừng kinh doanh bất động sản, đến khi đáp ứng đủ điều kiện về dự án này.

Bên cạnh đó, ITA còn hàng nghìn tỷ đồng khoản phải thu mà khả năng thu hồi bị bỏ ngỏ. Tại thời điểm 31/12/2018, ITA có các khoản phải thu khách hàng gần 1.386 tỷ đồng và đã trích lập hơn 275 tỷ đồng cho các khoản phải thu này.

Ngoài ra, ITA có kế hoạch thu hồi khoản đầu tư góp vốn vào CTCP Đầu tư và Phát triển Năng lượng Tân Tạo (TEDC) và CTCP Năng lượng Tân Tạo 2 (TED) với số tiền lần lượt 1.753 tỷ đồng và 418 tỷ đồng, đồng thời thu hồi khoản phải thu đối với TEDC là 1.343 tỷ đồng (bao gồm 1.287 tỷ từ việc cho thuê đất đối với dự án tại Khu Nhiệt điện Kiên Lương sẽ đến hạn vào 2020). Tuy nhiên, dự án Nhiệt điện Kiên Lương đã bị thu hồi, nên ITA rất có thể rơi vào nguy cơ chưa biết thu từ đâu đối với khoản phải thu này.

Một nhà đầu tư ngao ngán cho biết, soi kế hoạch kinh doanh của ITA, ngoài doanh thu cho nhà xưởng và BĐS công nghiệp, đã hạch toán 1 lần theo quy định, thì thực sự không dám tin vào các hướng đi có thể mang về hàng trăm tỷ lợi nhuận cho doanh nghiệp này.

Khó xoay xở khi hướng ra bên ngoài

Khác với tâm sự tập trung đầu tư cốt lõi cách đây vài năm, trong giai đoạn khó khăn triền miên hiện nay, ông Đặng Thành Tâm đã từng thốt, trong kế hoạch kinh doanh năm nay, Tập đoàn Tân Tạo còn “chơi lớn” với hướng đầu tư ra nước ngoài –thông qua việc đầu tư 8 triệu USD ủy thác vào dự án công nghệ cao tại Mỹ.

Để có nguồn lực thật, ITA sẽ thoái toàn bộ vốn đầu tư ở một loạt dự án và dự kiến mang về hàng trăm tỷ đồng. Ngoài ra, HĐQT trình cổ đông kế hoạch huy động vốn trong năm 2019. Theo đó, cổ đông cho phép HĐQT giữ lại một phần hoặc toàn bộ lợi nhuận năm 2019 để bổ sung vốn, nâng vốn điều lệ, thay vì chi trả cổ tức. HĐQT thực hiện vay vốn và phát hành trái phiếu nhằm tái cấu trúc nợ, bổ sung vốn kinh doanh. Nói ngắn gọn là ITA sẽ tiếp tục tìm phương án “vét tiền cổ đông” cho các bước đầu tư kế hoạch. Lần này, ITA đầu tư xa nhà, lại ủy thác – tức đưa vốn của mình cho người khác đại diện kinh doanh, tại một thị trường vô cùng không dễ làm ăn là Mỹ.

Lưu ý rằng, đầu tư ra nước ngoài không phải là một phương án kém khả thi, với nhiều doanh nghiệp đang có nguồn lực và kinh nghiệm. Nhưng lịch sử quá khứ cho thấy những doanh nghiệp nào đang khó khăn hiện tại, thì càng khó để xoay xở khi hướng ra bên ngoài. Hoàng Anh Gia Lai từng đặt kỳ vọng lớn ở Myanmar. Địa ốc Hoàng Quân từng tập trung “tất cả mọi thứ” nhằm xoay chuyển tình thế tại dự án Địa ốc Mỹ. Ngay một đại gia có nguồn lực thật như Thủ Đức House, cùng từng ngã ngựa và phải thu mình về tái cơ cấu sau khi đầu tư ra nước ngoài.

Chưa thể nói trước con đường đầu tư xa nhà của ITA với lợi thế bà Chủ tịch đang sống tại Mỹ sẽ làm nên điều gì mới mẻ cho doanh nghiệp này hay không, nhưng rõ ràng đây là một hướng đặt cửa đầy rủi ro mới đối với ITA. Và rủi ro sẽ được trải dần cho cổ đông và nhà đầu tư nếu ITA tiếp tục vay vốn, phát hành trái phiếu như kế hoạch.

Lê Mỹ