Hy hữu vụ khởi kiện đòi 2 mét vuông gầm cầu thang

Nguồn cơn của vụ án...

Theo Bản án số 53/2017/DS-ST ngày 7-11-2017 của TAND TP Hà Nội, nguyên đơn (bà Nguyễn Thị Loan, SN 1951, trú tại quận Ba Đình, Hà Nội) khởi kiện cụ Nguyễn Văn Bào, SN 1937, ông Nguyễn Bảo Tuấn, SN 1962, trú tại quận Bắc Từ Liêm, Hà Nội (người đại diện hợp pháp của anh Tuấn là ông Nguyễn Huy Cẩn).

Theo đơn khởi kiện và các tài liệu do bà Loan trình bày, ngôi nhà số 20 phố Tô Tịch là của gia đình ông Đặng Văn Đản, chồng bà (ông Đản mất năm 2007). Nhà gồm 3 lớp là nhà ngoài, nhà giữa và nhà trong; giữa mỗi lớp là sân chung.

Khoảng những năm 1960, ngôi nhà được quốc hữu hóa và giao cho Xí nghiệp may Chiến Thắng (Xí nghiệp) sử dụng, gia đình ông Đản được bố trí 3 buồng để ở, trong đó, có buồng 1 tần 1 nhà trong hiện do bà Đặng Thị Lộc ở, hai buồng khác ở tầng 3 nhà trong cho các anh chị em khác.

Gia đình vợ chồng bà được bố trí ở hành lang tầng 3. Do diện tích quá chật chội, khoảng những năm 1980, Xí nghiệp đã cho ông Đản được sử dụng diện tích khoảng hơn 2m2 gầm cầu thang tầng 1 nhà ngoài làm nơi để đồ lặt vặt của gia đình.

Năm 1992, gia đình bà Liên, ông Bào (chị ruột ông Đản) không có chỗ ở nên xây nhà ở trên diện tích sân chung của khu nhà ngoài và nhà giữa. Theo đề nghị của bà Liên, gia đình bà đã cho bà Liên mượn 2m2 gầm cầu thang để làm nhà vệ sinh cho đỡ chật chội. Hai bên thỏa thuận, thời hạn mượn là 10 năm. Thỏa thuận này có bà Lộc, chị ruột bà Liên và ông Đản biết và làm chứng.

Năm 1995, ông Đản đứng tên chủ hợp đồng thuê nhà của nhà nước theo hợp đồng số 5440 ngày 21-1-1995 với Xí nghiệp kinh doanh nhà Hoàn Kiếm. Theo hợp đồng này, trong đó bao gồm cả diện tích 2m2 gầm cầu thang nói trên.

Như trình bày của nguyên đơn, năm 1998, trong lúc gia đình ông Đản đi vắng, gia đình ông Bào tự ý xây tượng bịt cửa sau của lớp nhà mặt đường, bịt lối đi của nhà mặt đường ra sân vào lớp nhà thứ 2.

Năm 2005, bà Liên vợ ông Bào chết, gia đình ông chuyển về xã Đông Ngạc (cũ), nhà số 20 phố Tô Tịch để không, bao gồm cả 2m2 trên. Tháng 3-2006, ông Đản đã thực hiện mua nhà theo Nghị định số 61/NĐ-CP đối với toàn bộ diện tích nhà ông Đản chủ hợp đồng thuê với Nhà nước.

Cụ thể, Nhà nước đã cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất với 153,45m2, trong đó có 2m2 trên. Do nguyên đơn không còn nhu cầu cho mượn gầm cầu thang nên ngày 19-10-2008, đã thông báo bằng văn bản yêu cầu ông Bảo trả lại nhưng ông Bảo không đồng ý. Do đó, nguyên đơn khởi kiện yêu cầu ông Bào, anh Tuấn trả lại 2m2 gầm cầu thang này.

Trong khi đó, bị đơn cho rằng, việc sử dụng diện tích gầm cầu thang từ năm 1983, trên cơ sở được sự đồng ý của bố mẹ vợ ông. Gia đình ông sử dụng từ không có tranh chấp, Xí nghiệp cũng không có ý kiến gì.

Năm 1984, gia đình ông được cấp phép xây dựng trên diện tích sân chung nên gia đình đã xây bịt lối đi ngăn cách giữa sân lớp nhà trong với lớp nhà ngoài mặt phố. Năm 1993, Xí nghiệp có quyết định chuyển quyền thuê nhà cho cụ Đặng Văn Chế, Đào Thị Phúc.

Quá trình sử dụng sau đó, gia đình ông Đản đã xin cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất thiếu trung thực. Bị đơn có yêu cầu phản tố, đề nghị tòa công nhận diện tích 2m2 gầm cầu thang và diện tích lối đi thuộc sở hữu của ông. Tiếp đó, bị đơn bổ sung yêu cầu phản tố, đề nghị hủy giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đã cấp cho bà Nguyễn Thị Loan.

Ảnh (st) minh họa.

Tuy nhiên, TAND TP Hà Nội đã đình chỉ giải quyết đối với yêu cầu khởi kiện của nguyên đơn (vì lý do nguyên đơn vắng mặt tại tòa); chấp nhận yêu cầu phản tố của bị đơn và người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan phía bị đơn yêu cầu hủy GCN QSD đất của nguyên đơn.

Vì sao nguyên đơn kháng cáo?

Nguyên đơn kháng cáo là để đề nghị HĐXX cấp phúc thẩm tuyên hủy Bản án dân sự sơ thẩm số 53/2017/DS-ST ngày 7-11-2017 của TAND TP Hà Nội.

Bởi, quá trình giải quyết vụ án tại tòa án cấp sơ thẩm, nhận thấy thẩm phán được phân công giải quyết vụ án có dấu hiệu không vô tư, khách quan nên nguyên đơn và những người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan phía nguyên đơn có đơn yêu cầu thay đổi thẩm phán.

Bà Nguyễn Khánh Ngọc, con dâu nguyên đơn, là người có quyền lợi, nghĩa vụ liên qua trong vụ án đã có đơn xin thay đổi thẩm phán Nguyễn Thị Tuyết Lan vào ngày 20-9-2017. Chánh án TAND TP Hà Nội có Quyết định số 2247 ngày 25-9-2017, không chấp nhận yêu cầu thay đổi thẩm phán của chị Ngọc.

Sau đó, bà Ngọc có đơn khiếu nại gửi Chánh án TAND cấp cao tại Hà Nội. Trong khi TAND cấp cao tại Hà Nội đang giải quyết khiếu nại lần 2 theo thẩm quyền đối với Đơn khiếu nại của bà Ngọc thì TAND TP Hà Nội đã có thông báo mở lại phiên tòa để xét xử sơ thẩm vụ án vào ngày 7-11-2017.

Ngày 6-7-2017, nguyên đơn, bà Ngọc và chồng (ông Đặng Anh Vũ) đều có đơn xin hoãn phiên tòa với lý do chờ kết quả giải quyết khiếu nại xin thay đổi thẩm phán của Chánh án TAND cấp cao và xuất trình chứng cứ chứng minh việc đang khiếu nại.

Nhưng ngày 7-11-2017, phiên tòa xét xử sơ thẩm vấn diễn ra và tòa đã tuyên án. Đầu tháng 12-2018 nhận được bản án sơ thẩm thì gia đình nguyên đơn mới biết phiên tòa đã được xét xứ sơ thẩm và đình chỉ yêu cầu khởi kiện của nguyên đơn vì lý do đã triệu tập hợp lệ lần thứ hai nhưng có đơn xin hoãn phiên tòa.

“Bản án sơ thẩm số 53 ngày 7-11-2017 của TAND TP Hà Nội đã đình chỉ yêu cầu khởi kiện của nguyên đơn dẫn đến tước bỏ quyền khởi kiện, xâm phạm nghiêm trọng quyền của đương sự được thực hiện khiếu nại hành vi tố tụng của thẩm phán theo trình tự, thủ tục quy định tại Bộ luật TTDS 2015 và khiếu nại trong tố tụng dân sự” – luật sư Trần Hồng Phúc cho hay.

Như lời luật sư Phúc, sau gần 2 tháng kể từ ngày xét xử sơ thẩm và tuyên án 7-11-2017 thì đến ngày 26-1-2018, Chánh án TAND cấp cao tại Hà Nội mới có Quyết định số 06/QĐ-GQKN giải quyết khiếu nại của bà Ngọc. Cuối tháng 1-2018, gia đình nguyên đơn mới nhận được Quyết định số 06 này.

Như vậy, việc nguyên đơn kháng cáo đề nghị TAND cấp cao tại Hà Nội hủy bản án dân sự sơ thẩm là có căn cứ.

Đỗ Phương