'Ị' ra hình vuông như socola, loài vật đáng yêu này đang khiến thế giới phát 'sốt'

Wombat hay gấu túi mũi trần là loài động vật độc đáo đến từ Châu Úc. Du khách đến đây thường chọn những chú wombat để vuốt ve vì vẻ ngoài nhỏ nhắn dễ thương, nhưng không phải ai cũng biết chúng là loài vật duy nhất có thể cho ra chất thải là những khối vuông cứng rắn.

Trong khi tính độc đáo của những viên chất thải đã gây tranh cãi và hút sự quan tâm lớn trong dư luận từ lâu, thì nghiên cứu khoa học về nó vẫn còn rất ít ỏi, khiến đây vẫn là một trong những bí ẩn to lớn chưa được giải mã.

Một con gấu túi mũi trần (Vombatus ursinus tasmaniensus) sơ sinh tại Khu bảo tồn Healesville. Con vật này tạo ra chất thải có hình dạng độc đáo nhất thế giới động vật. Ảnh: Joel Sartore, National Geographic Photo Ark.

Nhưng mới đây, Patricia Yang, nhà nghiên cứu đến từ Viện Công nghệ Georgia chuyên ngành về dịch cơ thể, đã bắt đầu tìm hiểu nghiêm túc và trình bày những hiểu biết của mình tại một hội nghị chuyên ngành khoa học.

“Thật sự tôi không tin lắm về chuyện này khi nhìn thấy những mẩu tin lan truyền trên mạng, nhưng khi tận mắt chứng kiến và xác nhận được đó là sự thật, tôi đã hết sức tò mò và muốn tìm được câu trả lời chính xác nhất, cơ chế nào đã khiến loài gấu túi này làm được điều đó?” Yang chia sẻ.

“Có rất nhiều giả thuyết được đặt ra từ trước đến nay. Một trong những lý do được nhiều người tin tưởng nhất, là điều này sẽ giúp loài gấu túi mũi trần đánh dấu được lãnh thổ của mình, những viên phân hình khối sẽ cố định được vị trí mà không bị lăn đi như các dạng hình học khác,” Mike Swinbourne, chuyên gia về dạ dày tại Đại học Adelaide, Australia cho biết.

“Nhưng đó là một hiểu biết sai lầm. Gấu túi mũi trần không có bất cứ ý định nào cho việc đại tiện, chúng đơn giản chỉ là thải ra chất thải như bao loài khác, không hơn không kém,” Swinbourne khẳng định.

Những viên phân có dạng hình khối vuông của gấu túi mũi trần là một sản phẩm thải độc đáo của tự nhiên. Ảnh: Diana S. Fleischman.

Thay vào đó, Yang cho biết hình dạng khối hộp cho thấy sự liên quan với môi trường khô ráo mà chúng đang sinh sống. Vì thường sống ở nơi khô hanh, chúng phải hấp thu tối đa lượng nước trong thức ăn mà để dành cho cơ thể. Quan sát thực tế cho thấy, khi được nuôi trong vườn bách thú với lượng nước đầy đủ, chúng ít khi thải ra phân là các khối vuông.

Để có được câu trả lời, Yang cùng các đồng nghiệp của mình phải rất khó khăn vì không có sẵn gấu túi mũi trần ở Bắc Mỹ để phục vụ cho công tác nghiên cứu, họ phải nhập mua trực tiếp những con gấu túi từ Úc. “Lúc đầu tôi nghĩ có lẽ chúng có hậu môn vuông hoặc những viên phân hình khối được tạo ra ngay từ dạ dày,” Yang chia sẻ. Nhưng những gì cô khám phá ra được hoàn toàn khác.

Khi thức ăn được tiêu hóa xong, chúng sẽ đi đến ruột và áp lực từ ruột sẽ tạo nên hình dáng của phân – nghĩa là hình dạng của ruột sẽ ảnh hưởng đến dáng hình của phân. Vì thế, nhóm nghiên cứu của Yang đã tiến hành tìm hiểu về ruột non của gấu túi và của heo để đo lường và so sánh độ co giãn của chúng.

Cấu tạo ruột của gấu túi mũi trần cho phép tạo ra những viên phân độc đáo.

Ruột heo có độ đàn hồi tương đối đồng đều, giải thích tại sao phân heo có dạng thon dài và tròn. Trong khi đó, ruột của gấu túi không được đều như vậy. Yang cùng nhóm nghiên cứu của mình phát hiện thấy hai rãnh giống như hai khe núi ở ruột non và chính nó đã tạo nên hình dạng khối hộp của phân gấu túi.

Yang thừa nhận rằng vẫn còn nhiều câu hỏi chưa được giải đáp quanh vấn đề này và cho biết nghiên cứu của mình vẫn đang được thực hiện. Tiếp theo cô sẽ phải đi tìm câu trả lời về điều gì đã tạo nên hai khe rãnh kia, và tại sao chỉ với hai rãnh (thay vì bốn) đã có thể tạo ra hình khối như vậy.

“Tạo ra một vật có dạng hình khối từ tự nhiên là điều rất hiếm gặp. Con người có thể tạo ra được dạng hình học này bằng cách nắn nót một vật mềm hoặc cắt một vật bằng một vật cứng hơn. Gấu túi đã tạo ra một vật hình khối bằng cách thứ ba mà con người không thể làm được,” nhà nghiên cứu Yang chia sẻ.

Gấu túi mũi trần (Vombatus ursinus)

Lớp: Động vật có vú
Thức ăn: Thực vật
Kích thước: Từ 71 đến 120 cm
Khối lượng: Từ 14 đến 36 kg
Tình trạng bảo tồn: Tốt

Gấu túi mũi trần trưởng thành ở Công viên Dreamworld, Coomera, Australia. Ảnh: Joel Sartore, National Geographic Photo Ark.

Theo Quang Niên/Khám phá