Indonesia: Trẻ em hút thuốc lá trở thành vấn nạn

Icha (16 tuổi), bắt đầu hút thuốc khi em 13 tuổi

Sáu năm về trước, Aldi Suganda, một cậu bé khi đó mới chỉ 2 tuổi đã bất ngờ được nhiều người biết đến với hình ảnh của một đứa trẻ nghiện thuốc lá. Aldi cho biết, khi mới 2 tuổi, em đã từng hút thuốc lá mỗi ngày. Điều đáng lưu ý, mẹ của Aldi chính là người tạo cho em thói quen đó. Mẹ của em, Diana cho biết, thời kì đó, cứ mỗi lần con trai quấy khóc, cô lại ném cho đứa trẻ một điếu thuốc lá. “Điều này làm thằng bé im lặng và tôi có thể rảnh tay làm việc. Mỗi lần con hư, tôi sẽ phạt nó bằng cách tịch thu mẩu thuốc lá”, cô nói. Đây có thể là điều đáng ngạc nhiên đối với một số người, nhưng trên thực tế, câu chuyện về Aldi chỉ là một minh chứng rất nhỏ trong vô số trường hợp trẻ em nghiện thuốc lá tại Indonesia. Đây là vấn nạn đang trở nên ngày một nghiêm trọng tại đất nước này.

Bà Lily Sulistyowati, Giám đốc phòng ngừa và kiểm soát các bệnh không lây nhiễm tại Bộ Y tế Indonesia cho hay, cảm thấy vô cùng lo lắng về vấn nạn hút thuốc lá tại Indonesia, đặc biệt là ở các thanh thiếu niên từ 15 - 19 tuổi. Điều đáng chú ý là trong khi tỷ lệ hút thuốc lá ở hầu hết các quốc gia giảm từ năm 2014 đến năm 2016, tỷ lệ người hút thuốc dưới 18 tuổi tại Indonesia lại tăng từ 7,2% lên 8,8% trong cơ cấu dân số 261 triệu người. Điều đó có nghĩa là đến thời điểm hiện tại, vẫn có hàng triệu thanh thiếu niên tại đây tiếp tục hút thuốc lá như một thói quen hằng ngày.

Đáng lo ngại hơn, kết quả khảo sát trên các nhóm trẻ em ở độ tuổi từ 10 - 14 cho thấy, hơn 3% em có hút thuốc trong 5 năm kể từ 2013 đến năm 2017. Khảo sát cũng phát hiện ra rằng, 1,5% trẻ em trai và 1,4% trẻ em gái ở độ tuổi nhỏ hơn từ 5 - 9 tuổi đã thử hút thuốc lá. Các chuyên gia tin rằng, vấn nạn này thậm chí còn tồi tệ hơn tại các vùng nông thôn và trong số các hộ gia đình nghèo. Trong năm 2013, nhóm người giàu thứ 5 trong toàn bộ cơ cấu dân số được ghi nhận đã sử dụng 7,1% chi tiêu hằng tháng của họ vào thuốc lá, trong khi đó nhóm người nghèo lại chi tới 12,5% chi tiêu hằng tháng vào mặt hàng này - theo số liệu của Cục Thống kê Trung ương Indonesia.

Các vùng nông thông tại nước này cũng có xu hướng tiêu thụ nhiều thuốc lá hơn. Tại các vùng này, như trường hợp của em Aldi Suganda, cha mẹ coi thuốc lá là một hình thức để trẻ không quấy khóc. Một số gia đình, dù không tập cho trẻ hút thuốc từ sớm, nhiều bậc cha mẹ cũng vì quá mải mê công việc mà không quan tâm tới con cái, khiến trẻ tự tìm đến thuốc lá ở một độ tuổi rất nhỏ. Thậm chí, cá biệt có nhiều trẻ vị thành niên tại Indonesia đã bắt đầu làm thêm kiếm tiền chỉ để chi trả cho việc hút thuốc. Không chỉ ở nông thôn, vấn nạn trẻ em hút thuốc cũng hoành hành tại các thành phố lớn với chiều hướng gia tăng đáng kể trong những năm trở lại đây. Icha, 16 tuổi, một nữ sinh tại thủ đô Jakarta bắt đầu hút thuốc khi em mới chỉ 13 tuổi. Hiện tại, Icha hút ít nhất 12 điếu thuốc mỗi ngày. Em cũng cho biết, một nửa số bạn cùng lớp của mình có thói quen hút thuốc, ngay cả trước mặt cha mẹ.

Theo Tiến sĩ Aman Pulungan, Chủ tịch Hội Nhi khoa Indonesia, người đã theo dõi và nghiên cứu vấn đề hút thuốc lá trong nhiều thập niên, nhiều bậc cha mẹ tại nước này không ý thức được đầy đủ về những tác hại của việc hút thuốc lá. Các chuyên gia cũng nhận định, việc các em học sinh hoặc cả trẻ nhỏ được tiếp cận với thuốc lá quá sớm chính bởi độ phổ biến của mặt hàng này trong quốc sống hằng ngày và trong văn hóa Indonesia. Tiến sĩ Pulungan cũng cho rằng, hút thuốc lá đang dần trở thành quốc nạn của Indonesia trong hơn 40 năm qua. Ông tin rằng, nguyên nhân gốc rễ của vấn nạn này chính là độ phủ sóng của thuốc lá tràn lan trên các chương trình quảng cáo, việc thiếu nghiêm chỉnh trong luật pháp và việc thuốc lá tại Indosnesia được bán rộng rãi.

ĐẶNG THỤC LINH