Iran 'cầu cứu' Nga và Trung Quốc để cứu vãn thỏa thuận hạt nhân

Ông Zarif sẽ thảo luận về thỏa thuận này với Ngoại trưởng Nga Sergey Lavrov. Chuyến thăm diễn ra một ngày sau khi ông có mặt tại Bắc Kinh để tái khẳng định tầm quan trọng của việc giữ cho thỏa thuận hạt nhân được tồn tại.

Ông Mohamad Javad Zarif (phải) đã đến Nga và thảo luận với Ngoại trưởng Sergei Lavrov (trái) để tìm cách cứu vãn thỏa thuận hạt nhân.

Hãng thông tấn TASS của Nga cho biết, ông Lavrov và Zarif sẽ thảo luận về “cơ hội bảo vệ thỏa thuận hạt nhân Iran” và trước đó Moscow đã tuyên bố rằng họ ủng hộ nhiệt thành thỏa thuận hạt nhân này.

Tổng thống Mỹ Donald Trump đã tuyên bố vào ngày 8/5 rằng Mỹ sẽ rút khỏi thỏa thuận hạt nhân Iran, còn có tên gọi khác là Kế hoạch Hành động chung Toàn diện (JCPOA), được ký kết vào năm 2015 dưới thời Tổng thống Barack Obama, vì cho rằng thỏa thuận này có nhiều khiếm khuyết. Ông Trump cũng nói ông sẽ áp dụng lại các biện pháp trừng phạt kinh tế đối với Iran.

Tuy nhiên, các nước khác trên thế giới, trong đó bao gồm Đức, Pháp và Anh đều tuyên bố, họ muốn thỏa thuận này được giữ nguyên. Tại Bắc Kinh, Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị đã tái khẳng định với ông Zarif rằng họ ủng hộ thỏa thuận.

“Trung Quốc sẽ bằng thái độ công bằng và có trách nhiệm tiếp tục liên lạc và hợp tác với các bên liên quan và tiếp tục nỗ lực để bảo vệ thỏa thuận hạt nhân”, ông Vương cho biết.

Theo nội dung của thỏa thuận hạt nhân, Iran sẽ hạn chế làm giàu uranium và cho phép một cơ quan độc lập có mặt để giám sát quá trình này, và đổi lại nước này sẽ được dỡ bỏ các lệnh trừng phạt nghiêm khắc. Bên cạnh Trung Quốc và Nga, ông Zarif cũng sẽ gặp gỡ Ngoại trưởng của ba nước Pháp, Đức và Anh vào ngày 15/5 để thảo luận về tương lai của thỏa thuận.

Một số quan chức cấp cao và chính trị gia Iran đã lên tiếng đe dọa sẽ tái khởi động chương trình hạt nhân Iran sau khi ông Trump ra quyết định rút khỏi thỏa thuận hạt nhân.

“Chủ tịch Tổ chức Năng lượng Nguyên tử Iran đã được yêu cầu chuẩn bị các bước cần thiết để Iran có thể thực hiện quá trình làm giàu chất phóng xạ với quy mô công nghiệp mà không gặp bất kỳ trở ngại nào”, ông Zarif cho biết.

Lãnh đạo các nước Châu Âu đã nỗ lực để xoa dịu căng thẳng. Thủ tướng Anh Theresa May đã có cuộc trao đổi với Tổng thống Iran Hassan Rouhani vào ngày 13/5 rằng bà ủng hộ thỏa thuận này. “Thủ tướng cho biết việc giữ vững thỏa thuận hạt nhân là phù hợp với lợi ích an ninh quốc gia của cả Anh và Iran và bà hoan nghênh cam kết tuân thủ thỏa thuận của Tổng thống Rouhani”, một phát ngôn viên của chính phủ Anh cho biết.

Anh Tuấn (lược dịch)