Iran tiếp tục 'xé rào' thỏa thuận hạt nhân

Người phát ngôn Chính phủ Iran Ali Rabiei cho biết, bắt đầu từ ngày 8-7, nước này sẽ tăng mức làm giàu urani vượt ngưỡng 3,67%-mức giới hạn cho phép của thỏa thuận hạt nhân JCPOA năm 2015.

Tại cuộc họp báo ngày 7-7, giới chức Iran tuyên bố nước này sẽ tiếp tục cắt giảm cam kết trong thỏa thuận hạt nhân lịch sử JCPOA giữa Tehran với các cường quốc thế giới, từ đó nâng mức làm giàu urani lên 5% nhằm mục đích sản xuất nhiên liệu cho các nhà máy điện. Các quan chức cấp cao Iran cũng nhấn mạnh, Tehran sẽ duy trì việc cắt giảm cam kết mỗi lần 60 ngày, trừ khi các bên tham gia thỏa thuận đưa ra các biện pháp bảo vệ Iran trước các lệnh trừng phạt của Mỹ. Tuy nhiên, các quan chức Iran tuyên bố họ vẫn để ngỏ cánh cửa đối thoại.

Quyết định về việc nâng mức làm giàu urani vượt giới hạn cho phép của thỏa thuận hạt nhân do chính Tổng thống Iran Hassan Rouhani đưa ra đúng một năm sau khi Tổng thống Donald Trump đơn phương rút Mỹ khỏi thỏa thuận này.

 Tổng thống Iran Hassan Rouhani thăm nhà máy hạt nhân Bushehr. Ảnh: AP.

Tổng thống Iran Hassan Rouhani thăm nhà máy hạt nhân Bushehr. Ảnh: AP.

Cố vấn các vấn đề quốc tế của lãnh đạo tinh thần tối cao Iran Khamenei, ông Ali Akbar Velayato cho biết, tại lò phản ứng hạt nhân Bushehr, Iran cần làm giàu urani ở mức 5% và đây là một mục tiêu hoàn toàn hòa bình. Tổng thống Hassan Rouhani còn đe dọa sẽ tái khởi động lò phản ứng hạt nhân Arak từ ngày 7-7 nếu các bên không thực hiện cam kết trong thỏa thuận JCPOA.

Động thái của Iran đã gây quan ngại sẽ làm gia tăng căng thẳng giữa Mỹ và Iran trong bối cảnh hai bên đều đang cho thấy mất dần sự kiên nhẫn. Hôm 6-7, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron có cuộc điện đàm hơn một giờ đồng hồ với người đồng cấp Hassan Rouhani trong nỗ lực xoa dịu căng thẳng.

Giới quan sát cho rằng, dường như Iran đang chuẩn bị bước đi đầu tiên để có thể sản xuất vũ khí hạt nhân nếu các nước châu Âu không có những biện pháp bảo vệ nước này trước những lệnh trừng phạt của Mỹ. Việc Iran nâng mức làm giàu urani được cho là nhằm đáp trả việc Anh, Trung Quốc, Pháp, Đức và Nga, 5 nước còn lại trong thỏa thuận hạt nhân năm 2015, không thể giúp họ thoát khỏi các lệnh trừng phạt của Mỹ. Giới chức Iran cáo buộc “Mỹ trực tiếp vi phạm thỏa thuận, còn châu Âu thì gián tiếp. Chúng tôi sẽ đáp trả tương xứng nếu họ vi phạm nhiều hơn”.

Trong cuộc điện đàm kéo dài hơn một giờ đồng hồ, nhà lãnh đạo Iran nói với ông Macron rằng, nếu sức ép kinh tế là cái mà Mỹ kiên quyết theo đuổi, thì nó sẽ gây hậu quả cho khu vực và toàn bộ thế giới. Tổng thống Hassan Rouhani cũng hối thúc Liên minh châu Âu (EU) nỗ lực hơn nữa nhằm duy trì thỏa thuận hạt nhân Iran mà Mỹ rút khỏi hơn một năm trước đây.

Tín hiệu khả quan đã có khi Tổng thống Pháp Emmanuel Macron và người đồng cấp Iran đạt được đồng thuận trong cuộc điện đàm nhằm tạm thời giảm căng thẳng xung quanh chương trình hạt nhân của Iran. Hai bên thống nhất thời hạn ngày 15-7 để nghiên cứu các điều kiện nhằm nối lại đàm phán xung quanh chương trình hạt nhân của Iran, đặc biệt là thỏa thuận năm 2015, vốn đang rơi vào khủng hoảng sau khi Mỹ rút lui.

Phủ Tổng thống Pháp cho biết, Tổng thống Pháp mong muốn tìm kiếm các giải pháp nhằm tránh để cuộc khủng hoảng hạt nhân Iran leo lên một nấc thang mới. Tổng thống Pháp nhấn mạnh sự quan ngại sâu sắc về nguy cơ thỏa thuận năm 2015 sẽ tiếp tục bị suy yếu và các hậu quả nghiêm trọng của việc này. Bên cạnh đó, Tổng thống Pháp mong muốn tiếp tục các cuộc tham vấn với người đồng cấp Iran và các đối tác quốc tế có liên quan nhằm đạt được sự giảm căng thẳng cần thiết, đặc biệt là giữa Iran và Mỹ.

XUÂN PHONG

Nguồn QĐND: https://www.qdnd.vn/thoi-su-quoc-te/doi-song-quoc-te/iran-tiep-tuc-xe-rao-thoa-thuan-hat-nhan-581870