Israel “phấp phỏng” dõi theo Ai Cập

Trong bối cảnh ở Ai Cập sắp diễn ra các cuộc bầu cử được cho là sẽ mang lại nhiều thắng lợi lớn cho Tổ chức Anh em Hồi giáo, các cuộc biểu tình kéo dài nhiều ngày ở nước này nhằm kêu gọi Hội đồng Tối cao Các Lực lượng Vũ trang (SCAF) đẩy nhanh hơn nữa việc chuyển giao quyền lực cho chính quyền dân sự đã khiến Israel lo ngại về mối quan hệ song phương cũng như tương lai của hiệp ước hòa bình năm 1979 giữa nước này và Ai Cập.

Ngày 23/11, Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu đã nói với các nghị sĩ của Israel rằng “có khả năng một phong trào Hồi giáo sẽ lan rộng đến các quốc gia Arập, đó sẽ là một phong trào chống phương Tây, một phong trào phản đối tự do”.

Ngày 23/11, Bộ trưởng Bộ An ninh Nội địa kiêm Thứ trưởng Quốc phòng Israel Matan Vilnai đã thúc giục Field Marshal Hussein Tantawi – người đứng đầu Hội đồng Quân sự cầm quyền của Ai Cập – cố gắng kiểm soát tình hình bất ổn hiện nay ở Ai Cập.

Một cuộc biểu tình ở Cairo.

Vilnal nói trên đài quân sự Israel: “Tình hình hiện nay đang rất phức tạp, nhạy cảm và không rõ ràng. Ông Tantawi đang cố gắng ngăn chặn tình trạng hỗn loạn và chuyển giao quyền lực theo cách hợp lý nhất có thể. Chúng tôi hy vọng rằng ông ấy sẽ thành công… Nếu không, chúng ta sẽ phải chứng kiến cảnh hỗn loạn ở khắp nơi và đó sẽ là điều vô cùng tồi tệ cho Ai Cập”. Vilnai cho biết các quan chức của Israel “liên lạc thường xuyên” với các thành viên của SCAF, trong đó có Tantawi. Vilnai nói thêm: “Tôi hiểu rõ ông ta và ông ta không hề có tham vọng nắm giữ quyền lực”.

Các quan chức và các nhà bình luận của Israel không hề giấu giếm những lo ngại của họ về sự nổi lên của Tổ chức Anh em Hồi giáo – tổ chức được cho là sẽ giành thắng lợi lớn trong các cuộc bầu cử dự kiến sẽ diễn ra từ ngày 28/11.

Ngày 23/11, Vilnai nói: “Viễn cảnh này hiện ra khá rõ ràng. Dường như Tổ chức Anh em Hồi giáo… cuối cùng sẽ là lực lượng chiếm đa số trong tất cả các thể chế của Ai Cập. Đó là mối lo ngại lớn nhất của chúng tôi”.

Còn tờ “Yediot Aharonot” ngày 23/11 đã có một bài viết trên trang nhất với nhan đề “Giữa Cairo và Tehran”, ám chỉ đến sự nổi lên của các lực lượng Hồi giáo ở Ai Cập. Trong khi đó, nhật báo “Maariv” cho biết Tư lệnh Quân đội Israel Benny Gantz “đã trình bày trước nội các an ninh của nước này về một viễn cảnh liên quan đến sự hủy bỏ hiệp ước hòa bình” giữa Ai Cập và Israel.

Tuy nhiên, quân đội và Vilnai đã bác bỏ thông tin trên và nói rằng còn quá sớm để nói rằng hiệp ước hòa bình này sẽ bị hủy bỏ. Ông nói: “Việc hủy bỏ hiệp ước sẽ không xảy ra vào lúc này”. Ông cho rằng Tổ chức Anh em Hồi giáo sẽ không cố hủy bỏ hiệp ước hòa bình này ngay lập tức, bởi Chính phủ Ai Cập hậu cách mạng sẽ rất bận rộn với các vấn đề ở trong nước. Mặc dù vậy, ông cũng thừa nhận việc Israel lo ngại rằng các mối quan hệ với Cairo sẽ giảm đáng kể một khi chính phủ mới lên nắm quyền. Ông nói: “Một khi chính quyền này ổn định, chúng tôi cho rằng hiệp ước giữa hai nước sẽ bị xói mòn nghiêm trọng. Và chúng tôi phải chuẩn bị cho tình huống đó. Israel đang chuẩn bị cho mọi tình huống có thể xảy ra”.

Nati Sharoni, Chủ tịch một trung tâm tư vấn tả khuynh của Israel, đã đưa ra lời bình luận lạc quan hơn khi nói rằng hiệp ước hòa bình sẽ vẫn tồn tại sau các cuộc bầu cử và những biến động của Ai Cập. Ông nói: “Hiệp ước này sẽ vẫn trụ vững, không phải bởi vì mong muốn của Israel mà bởi hiệp ước này nằm trong những lợi ích cơ bản của Ai Cập”.

Danny Yatom, cựu thành viên của Cơ quan Tình báo Mossad của Israel, cũng có những đánh giá tương tự Sharoni. Ông nói: “Hiệp ước này được Mỹ bảo trợ và Quân đội Ai Cập sẽ phải tiếp tục dựa vào công nghệ và các khoản tiền hỗ trợ của Mỹ sau khi các cuộc bầu cử diễn ra”.

Trong khi đó, các thủ lĩnh của Tổ chức Anh em Hồi giáo nói rằng họ không tìm cách hủy bỏ hiệp ước hòa bình với Israel. Giống như một số bè phái thế tục và tự do, họ nói rằng họ muốn sửa đổi hiệp ước này, đặc biệt là thay đổi các điều khoản vốn ngăn cản Quân đội Ai Cập triển khai quân trên Bán đảo Sinai, gần biên giới với Israel. Nhiều người ở Ai Cập coi những điều khoản này như một sự xúc phạm tới lòng tự hào dân tộc và là nguyên nhân làm gia tăng bất ổn ở nước này.

Tuy nhiên, các quan chức Israel đang nghiêm túc tính đến khả năng hiệp ước này sẽ bị hủy bỏ hoặc ít nhất là bị sửa đổi. Nhật báo “Haaretz” của Israel cho rằng những diễn biến ở Syria và Ai Cập là nguyên nhân chính dẫn đến việc các cơ quan tình báo của Israel tổ chức buổi báo cáo tình hình thường niên trước nội các an ninh của nước này. Các báo khác cũng cho rằng các quan chức Ai Cập, kể cả người đứng đầu Cơ quan Tình báo Ai Cập Murad Muwafi, đang cố gắng hết sức để làm yên lòng Israel khi nói với những người đồng cấp Israel rằng hiệp ước hòa bình giữa hai nước sẽ không bị đe dọa.

Kiến Văn