Israel vội trao dữ liệu vụ Il-20: Lo Nga trả đũa?

Ngày 20/9, đoàn đại biểu quân đội Israel do Tư lệnh Không quân Amikam Norkin dẫn đầu đến Moscow và mang theo dữ liệu về hoàn cảnh bi kịch khi phòng không Syria bắn trả một phi vụ không kích của Israel nhưng cuối cùng đã trúng chiếc Il-20 của Nga.

"Chúng tôi đã nói với phía Nga rằng, chúng tôi sẵn sàng cung cấp tất cả các thông tin, tất cả các dữ liệu. Tư lệnh Không quân Israel đang trên đường đến Nga. Chúng tôi không có gì để giấu giếm trong vấn đề này" - Tư lệnh Không quân Israel tuyên bố.

Tư lệnh Không quân Amikam Norkin

Sputnik dẫn lời một quan chức cấp cao Bộ chỉ huy quân đội Israel nói rằng, trước mỗi cuộc không kích ở Syria, quân đội nước này thường đưa ra cảnh báo cho phía Nga và vụ việc đáng tiếc vừa qua cũng đã được Israel đưa ra cảnh báo sớm hơn 1 phút (trước khi thực hiện các vụ không kích ở Syria).

"Thông qua các cuộc họp chúng tôi nhấn mạnh rằng, không có lý lẽ bào chữa cho giả thuyết đây là một sự khiêu khích của Israel hay các máy bay Israel, ít nhất bằng cách nào đó, sử dụng IL-20 của Nga làm lá chắn. Chúng tôi đã trình bày bằng chứng để bác bỏ điều này..." - nguồn tin này cho biết.

Phát biểu thêm, nguồn tin trong Không quân Israel khẳng định, cơ chế giảm xung đột giữa quân đội Nga và Israel vẫn đang hoạt động bất chấp những tranh cãi xoay quanh thảm kịch IL-20.

Bộ Quốc phòng Nga trước đó cũng đã biết thông tin này cũng như đưa ra các bằng chứng và lập luận cho thấy, quân đội Israel đã cảnh báo (cho Nga) chỉ một phút trước khi họ thực hiện các cuộc không kích ở Syria. Với quãng thời gian này, theo phía Nga, chiếc máy bay IL-20 không đủ thời gian để di chuyển tới một khu vực an toàn.

Với các hệ thống điện tử đang được bố trí tại Syria, Moscow hoàn toàn nắm rõ các thông tin về các tiêm kích F-16 của Israel hay các tàu khu trục mà Pháp đang hiện diện ngoài khơi bờ biển Latakia. Do đó, việc Israel báo cáo các dữ liệu chuyến bay của họ đối với Moscow dường như không phải là thông tin gì mới. Việc Israel chia sẻ dữ liệu bay vào không phận Syria do đó chỉ mang tính thủ tục, mang ý nghĩa xoa dịu đối với Nga trước các cáo buộc mạnh mẽ và đầy thuyết phục của Bộ Quốc phòng Nga.

Phát biểu 1 ngày sau vụ Il-20 bị mất tích do "bẫy mồi" của Israel, Tổng thống Nga Vladimir Putin tỏ ra mềm mỏng, gọi vụ việc là "một chuỗi những tình huống bi thảm, ngẫu nhiên". Tuy nhiên, việc Il-20 bị bắn rơi sẽ buộc nhà lãnh đạo Nga phải đưa ra những động thái cứng rắn hơn nhằm siết chặt không phận Syria cũng như hạn chế sự tự do của các chiến đấu cơ Israel trên bầu trời Syria.

Nga nắm được hoàn toàn việc Israel đã thực hiện hàng trăm cuộc không kích trong lãnh thổ Syria nhằm vào các đoàn vận tải vũ trang được Iran hậu thuẫn hoặc các mục tiêu liên quan đến Iran. Do hai nước đã thiết lập một hệ thống liên lạc nhằm ngăn chặn những sự cố đáng tiếc trên không phận Syria mà Không quân hai nước đều đang hoạt động. Moscow chấp nhận không can thiệt vào các cuộc không kích của máy bay Israel vào Syria.

Tuy nhiên, sự cố Il-20 được cho là sẽ chấm dứt sự tự do hoạt động của các chiến đấu cơ Israel trên bầu trời quốc gia láng giềng.

Tiến sĩ Dina Lisnyansky thuộc Khoa Nghiên cứu Chính trị tại Đại học Bar Ilan nhận định: "Ông Putin sẽ cố gắng sử dụng vụ việc để giành quyền kiểm soát không phận Syrira và chứng minh ai mới là người kiểm soát Syria... Nga sẽ cố gắng thiết lập hiện trạng mới. Còn đối với Israel, kết quả họ mong muốn sẽ là một sự thay đổi nhỏ về hiện trạng và duy trì mối quan hệ tốt đẹp với Nga".

Do đó, ngay cả Israel không muốn "chơi" vố này với Nga và Syria, họ cũng phải thể hiện sự xoa dịu với Moscow nếu còn muốn hoạt động ở Syria.

Theo ông Edy Cohen, nhà nghiên cứu từ Đại học Bar-Ilan (Israel) cho rằng mối quan hệ Nga – Israel hiện đang duy trì tốt và sẽ không có khủng hoảng nào ảnh hưởng đến khả năng hoạt động của Israel ở Syria.

Vị này cho rằng cách giải quyết tình hình của Israel tính đến thời điểm này là phù hợp. Đồng thời, vụ việc sẽ khiến Nga và Israel hợp tác hiệu quả hơn để tránh xảy ra những tai nạn tương tự. Ông nói: “Tôi không nghĩ người Nga sẽ cấm các máy bay Israel khi phát hiện tên lửa Iran hoặc hoạt động ở Syria. Người Nga rất có tinh thần hợp tác, họ biết chúng tôi cần gì và họ biết những giới hạn của chúng tôi, có lẽ hợp tác tương lai sẽ còn hiệu quả hơn ngày hôm nay.”

Điều này rõ ràng đã được Bộ trưởng Quốc phòng Israel Avigdor Lieberman khẳng định ngay sau khi xảy ra vụ việc.

"Chúng tôi sẽ làm mọi thứ cần thiết để bảo vệ an toàn cho công dân Israel. Tuy nhiên, Tel Aviv sẽ tăng cường phối hợp với Moscow về việc giảm va chạm, nhằm tránh lặp lại những sự cố tương tự (vụ Il-20)" - Reuters dẫn lời Bộ trưởng Lieberman tuyên bố.

Bộ trưởng Quốc phòng Israel bác bỏ trách nhiệm của Tel Aviv trong sự cố này, nhưng khẳng định ông thấu hiểu sự giận dữ và các cáo buộc nhằm vào Israel của Bộ Quốc phòng Nga sau khi chiếc Il-20 bị bắn hạ.

"Chúng ta không phán xét những người đang than khóc, chúng tôi cũng đã bày tỏ sự cảm thông với nước Nga và gia đình các quân nhân thiệt mạng. Tôi đã nói chuyện với Bộ trưởng Quốc phòng Nga và hiểu được tâm trạng của họ khi đó. Tôi nhất trí với Tổng thống Putin khi cho rằng đây là một tai nạn bi thảm" - Bộ trưởng Lieberman nói.

Theo Reuters, ông Lieberman không sử dụng cụm từ "tự do hành động" khi nói tới chiến dịch không kích của Israel nhằm vào Syria, điều thường được ông nhắc tới trong quá khứ. Động thái này được cho là nhằm xoa dịu Nga.

Sơn Dương