Ít người đăng ký xét GS, PGS hơn: Khó hơn!

Hội đồng Giáo sư Nhà nước vừa công bố 555 ứng viên được Hội đồng Giáo sư cơ sở đề nghị xét công nhận đạt chuẩn chức danh giáo sư (GS), phó giáo sư (PGS) năm 2019.

Trong đó, 105 người được đề nghị công nhận đạt chuẩn chức danh GS và 450 người là PGS.

Theo công bố, có nhiều ngành không có ứng viên được công nhận đạt chuẩn GS như ngành Giao thông Vận tải (chỉ có 19 PGS); ngành Giáo dục học (có 12 PGS).

Ba ngành có số lượng ứng viên được đề nghị công nhận đạt chuẩn GS, PGS ít nhất là ngành, liên ngành Luyện kim (4 cá nhân), Ngôn ngữ học (4), Tâm lý học (3).

4 ngành, liên ngành có số ứng viên được đề nghị công nhận đạt chuẩn nhiều nhất là: liên ngành Hóa học-Công nghệ thực phẩm (57 cá nhân), Vật lý (46), Y học (48) và Kinh tế (42).

Những con số trên cho thấy năm nay số ứng viên được đề nghị công nhận đạt chuẩn GS, PGS giảm mạnh so với năm 2017 - năm cuối cùng thực hiện xét GS, PGS theo Quyết định 174 được coi là "chuyến tàu vét" khi số ứng viên ứng cử chức danh GS, PGS là 1.537 người và có 1.226 người đạt chuẩn GS, PGS.

Số lượng ứng viên xét công nhận GS, PGS năm nay giảm mạnh

Trao đổi với Đất Việt, GS.TSKH Trần Văn Sung, Chủ tịch Hội đồng liên ngành Hóa học-Công nghệ thực phẩm, Hội đồng mới nhận được danh sách tổng kết từ các hội đồng cơ sở gửi lên mà chưa biết sau khi hội đồng cơ sở xét xong sẽ còn lại bao nhiêu ứng viên.

Năm 2019 là năm đầu tiên thực hiện xét công nhận chức danh GS, PGS theo Quyết định số 37/2018/QĐ-TTg quy định tiêu chuẩn, thủ tục xét công nhận đạt tiêu chuẩn và bổ nhiệm chức danh GS, PGS; thủ tục xét hủy bỏ công nhận chức danh và miễn nhiệm chức danh GS, PGS của Thủ tướng Chính phủ.

Dù năm 2018, Hội đồng Giáo sư Nhà nước không thực hiện xét GS và PGS do phải hoàn thiện cơ chế song sang năm 2019, số lượng ứng viên giảm mạnh. Theo GS Sung, riêng Hội đồng liên ngành Hóa học-Công nghệ thực phẩm chỉ còn khoảng 60-65% số lượng ứng viên so với năm 2017.

Cũng theo GS.TSKH Trần Văn Sung, năm nay việc xét công nhận GS, PGS có những tiêu chuẩn cao hơn và cũng có những tiêu chuẩn dễ hơn.

Riêng tiêu chuẩn cao hơn, ông dẫn chứng: giảng viên các trường đại học được yêu cầu điểm số cao bằng giảng viên thỉnh giảng ở các viện nghiên cứu.

Năm 2017, giảng viên ở các trường đại học chỉ yêu cầu 6 điểm; còn nghiên cứu viên ở các viện nghiên cứu là 10 điểm, nhưng năm nay điểm số hai bên bằng nhau nên số lượng ứng viên là giảng viên các trường đại học đăng ký xét công nhận GS, PGS giảm nhiều.

Điểm thứ hai liên quan đến bài báo quốc tế. Tiêu chí mới yêu cầu ứng viên phải là tác giả chính của ít nhất 3 bài báo quốc tế (đối với GS) hoặc 2 bài báo quốc tế (đối với PGS).

Ở điểm này, GS.TSKH Trần Văn Sung cho rằng, yêu cầu về bài báo quốc tế đối với các ứng viên GS, PGS trong các ngành khoa học tự nhiên và công nghệ không phải là cao. Bởi lẽ, muốn đạt trình độ GS, PGS thì ứng viên phải đọc được tài liệu nước ngoài, chủ yếu là tiếng Anh. Nếu không nắm được tiếng Anh, không đọc được, không viết được bài báo tiếng Anh thì chưa đạt.

Riêng đối với các ngành khoa học xã hội và nhân văn, yêu cầu bài báo quốc tế thấp hơn.

Bên cạnh đó, yêu cầu về tổng số các điểm quy đổi từ các bài báo khoa học ra chiếm 60% cũng là một cái hạn chế vì chủ nhiệm các đề tài nghiên cứu khoa học các cấp giờ không được chấp nhận nữa.

Chủ tịch Hội đồng liên ngành Hóa học-Công nghệ thực phẩm đánh giá, các tiêu chuẩn xét công nhận GS, PGS trong Quyết định 37 đã tiến bộ lên rất nhiều, đi vào trình độ thực chất của GS, PGS hơn.

"Nó cho thấy việc xét công nhận GS, PGS của chúng ta đang đi đúng hướng và đúng với yêu cầu GS, PGS phải tiếp cận với trình độ quốc tế", GS.TSKH Trần Văn Sung nói.

Ông dẫn ví dụ, trước đây có những thầy là thủ trưởng các đơn vị chủ nhiệm các đề tài các cấp rất nhiều, cứ đăng ký được đề tài lập tức thầy đó đứng ra làm chủ nhiệm, có người làm chủ nhiệm từ mười mấy đến hàng chục đề tài nên điểm rất cao, trong khi đó các bài báo khoa học quốc tế lại không nhiều.

Giờ đây, quy chế mới đã cân đối lại, đề tài các cấp là trách nhiệm, không tính điểm. Tương tự, việc hướng dẫn nghiên cứu sinh cũng thế, đã là GS thì phải hướng dẫn nghiên cứu sinh, không được tính điểm.

"Như vậy, trình độ các GS, PGS ngày càng thực chất hơn", GS.TSKH Trần Văn Sung nhấn mạnh.

Thành Luân