'Jerry béo ú' và mâu thuẫn hàng thập kỷ với TT Trump từ New York

Hồi tháng trước, khi đang phát biểu về chủ đề thương mại với các hạ nghị sĩ Cộng hòa tại Nhà Trắng, Tổng thống Donald Trump bất ngờ công kích mạnh mẽ Hạ nghị sĩ Dân chủ Jerrold Nadler.

Ông Nadler là chủ tịch ủy ban tư pháp hạ viện, người đang phụ trách một số cuộc điều tra nhắm vào ông Trump, và cũng là người đang cố gắng để bản báo cáo vụ điều tra Mueller được công khai trước quốc hội.

Tổng thống gọi hạ nghị sĩ Dân chủ đến từ New York là "Jerry béo ú", chế giễu ông Nadler vì đã phẫu thuật để giảm cân.

"Tôi đã đối đầu với Nadler từ nhiều năm rồi", ông Trump phát biểu trước các nhà lập pháp đảng Cộng hòa. Phần lớn trong số họ đều cảm thấy xấu hổ vì cơn giận dữ bộc phát của tổng thống, theo một số người trong phòng kể lại.

Chủ tịch Ủy ban Tư pháp Hạ viện Jerry Nadler lớn lên ở New York và từng có mâu thuẫn với ông Trump từ những năm 1980. Ảnh: New York Times.

Ông Trump và ông Nadler đang là nhân vật chính trong cuộc đấu chính trị liên quan tới quyền lực hành pháp. Chủ tịch ủy ban tư pháp hạ viện tỏ ra mạnh tay trong việc điều tra các hành vi của tổng thống, thậm chí còn cân nhắc bắt đầu quy trình luận tội ông Trump.

Nhưng tuyên bố của ông Trump ngày hôm trước cũng tiết lộ về những kỷ niệm không hề vui vẻ giữa hai người, vốn bắt nguồn từ dự án bất động sản cách đây hàng chục năm ở thành phố New York. Vào những năm 1980, ông Nadler lúc đó đang là thành viên nghị viện New York, trở thành người cản trở tập đoàn Trump phát triển dự án bất động sản ở khu Tây Manhattan.

Đối đầu từ ngày đầu tiên

"Jerry đối đầu với Trump từ ngày đầu tiên", bà Linda Rosenthal, cựu phụ tá của ông Nadler, kể lại.

"Ông Nadler hiểu rằng đây là một doanh nhân luôn tìm cách để khiến chính phủ trả tiền cho những dự án phát triển bất động sản thất bại của mình... Những sòng bạc của Trump thất bại. Trump mất tiền từ nhiều thương vụ và để các ngân hàng phải chịu rủi ro từ những kế hoạch tài chính tệ hại của mình... Ông ấy chỉ là một kẻ khoe khoang và không thành thật, nhưng Jerry nhìn thấu điều đó", bà Rosenthal nhận định.

Trump chưa bao giờ tha thứ cho Nadler, và tổng thống thường tỏ ra bực tức trước chủ tịch ủy ban tư pháp và cuộc điều tra của ông ấy. Ông Trump cũng coi ông Nadler là người thù dai, kể lại cuộc đối đầu ở New York của họ với các phụ tá.

Hồi tháng 3, ông Nadler đã lên danh sách 81 cá nhân và đối tác kinh doanh của ông Trump, yêu cầu họ cung cấp một loạt các văn bản liên quan cho ủy ban tư pháp hạ viện, trong đó có những tài liệu liên quan đến việc Nga can thiệp bầu cử Mỹ và các báo cáo tài chính của ông Trump.

Theo một quan chức cấp cao yêu cầu giấu tên, ông Trump đã chỉ đạo Nhà Trắng chặn những yêu cầu này một cách nhiều nhất có thể. Nhà Trắng từ chối bình luận và ông Nadler cũng từ chối trả lời phỏng vấn về chủ đề này.

Ông Trump bên cạnh mô hình siêu dự án bất động sản của mình, với tên gọi "Thành phố Truyền hình", hồi năm 1985. Ảnh: Bettmann Archive.

Câu chuyện chi tiết diễn ra vào năm 1985, ông Trump khi đó đã mua lại nhà ga hàng hóa cũ tại khu vực nơi ông Nadler đang đại diện và lên kế hoạch biến nó thành khu đô thị khổng lồ. Dự án này bao gồm 7.600 căn hộ trong 6 tòa nhà 75 tầng, bao quanh bởi đài truyền hình, trung tâm thương mại, một bãi xe khổng lồ với sức chứa 7.600 chiếc, và cuối cùng sẽ là tòa nhà cao nhất thế giới với 150 tầng.

Thời điểm đó, ông Trump đã nổi danh là nhà đầu tư bất động sản, và tỷ phú gọi dự án dọc bờ sông Hudson của mình là "Thành phố Truyền hình", ông Trump cũng dự đoán rằng nó sẽ là "miếng đất tuyệt vời nhất tại các đô thị Mỹ".

Tuy nhiên kế hoạch này vấp phải sự phản đối mạnh mẽ từ cộng đồng địa phương, những người lo sợ dự án sẽ khiến khu vực trở nên đắt đỏ và quá đông đúc. Đứng về phía họ chính là ông Nadler, người kêu gọi hội đồng thành phố bỏ tiền ra mua lại miếng đất và cải thiện hệ thống đường tàu để gìn giữ việc làm trong ngành vận chuyển cho tầng lớp trung lưu ở khu vực.

Hành động này của ông Nadler đã góp phần tạo nên danh tiếng sau này của ông, với tư cách là người đấu tranh cho tầng lớp trung lưu chống lại kế hoạch phát triển ồ ạt của ông Trump, người mà một số cư dân Manhattan coi là kẻ phá bĩnh.

Ông Trump và ông Nadler xuất thân từ hai hoàn cảnh rất khác nhau. Trump là nhà phát triển bất động sản, con trai của một người giàu có với mối quan hệ thân thiết với giới chính trị, và lợi dụng điều đó để né tránh các khoản thuế thu nhập và nhận sự hỗ trợ tài chính cho công việc kinh doanh của mình.

Trong khi đó, ông Nadler là con trai của một nông dân ở New Jersey. Cha ông chuyển tới New York khi trang trại nuôi gà phá sản. Hoài nghi với các nhà phát triển bất động sản, ông Nadler xây dựng sự nghiệp của mình bằng việc đứng về phía tầng lớp lao động, và sử dụng lý lẽ và lập luận học thuật để giải thích cho quyết định của mình thay vì những giọng điệu dân túy.

Không thể hòa giải

Ban đầu ông Trump tự tin vào khả năng có thể thuyết phục người đàn ông kém mình 1 tuổi. Tỷ phú mời ông Nadler đến chiêm ngưỡng mô hình dự án của mình, trong đó có tòa nhà chọc trời sẽ là biểu tượng mới của New York. Khi Nadler hỏi về lý do xây dựng tòa nhà này, ông Trump trả lời rằng mình cũng không rõ, nhưng ông biết mình muốn sống trong căn nhà áp mái ở trên cao, thật cao sao cho ông sẽ phải gọi điện lễ tân để biết thời tiết phía dưới như thế nào.

Hạ nghị sĩ Jerrold Nadler phát biểu hồi năm 1993, ngồi ngay bên trái ông là Thượng nghị sĩ New York hiện tại, ông Chuck Schumer. Ảnh: AP.

Ông Nadler kể lại với các phụ tá rằng ông cảm thấy thật "kỳ cục" và cuộc gặp chỉ củng cố những suy nghĩ rằng Trump là người tham lam và muốn lợi dụng hệ thống chính trị để làm ăn. Về nhà, ông Nadler hợp tác với các nhóm cộng đồng, bắt đầu quá trình đấu tranh pháp lý để hủy bỏ dự án của ông Trump.

Nhận thấy tình hình trở nên khó khăn, ông Trump xuống nước và đề xuất giảm số tầng của các tòa nhà trong dự án, tỷ phú cũng hứa sẽ xây dựng một công viên rộng khoảng 90.000 m2 dọc bờ sông Hudson, đổi lại ông Trump muốn dỡ bỏ đoạn đường cao tốc dọc bờ sông vì nó che tầm nhìn của các tòa nhà trong dự án.

Nhưng ông Nadler không hề nhượng bộ. Sau khi giành được ghế hạ nghị sĩ trong cuộc bầu cử năm 1992, Nadler công khai cho biết sẽ sử dụng quyền lực mới của mình ở cấp độ liên bang để đảm bảo ông Trump không nhận được một đồng nào hỗ trợ kế hoạch di dời đường cao tốc.

"Thật là một sự xúc phạm, khi mà trong thời điểm ngân sách eo hẹp, ngài Trump lại đòi hỏi tiền thuế từ người dân Mỹ để hỗ trợ phát triển dự án nhà cao tầng tại Manhattan. Tại sao người dân lại bị yêu cầu đóng góp vào một dự án khổng lồ vô nghĩa và lãng phí như vậy?", ông Nadler phát biểu hồi tháng 7/1995.

Ông Trump ngay lập tức đáp trả, gọi Hạ nghị sĩ Nadler là "đồ đần độn" và chế giễu ông Nadler - người khi đó vẫn còn rất cục mịch: "Nếu Nadler dành nhiều thời gian hơn trong phòng tập để giảm cân, ông ấy sẽ có ích hơn với các cử tri. Ông ấy cần giảm khoảng 90 kg".

Sau khi ông Nadler chặn đứng dòng tiền ngân sách cho dự án, ông Trump vẫn tuyên bố mình chiến thắng và nói rằng "Jerry béo ú thực ra lại đang giúp tôi", vì tỷ phú sẽ phải bỏ ít tiền hơn nếu con đường cao tốc không bị di dời. "Ông ấy quá ngốc để nhận ra điều đó, ông ấy đang giúp tôi kiếm rất nhiều tiền", Trump tuyên bố.

Văn phòng hạ nghị sĩ Nadler đáp trả trong một thông báo: "Nadler chưa bao giờ phá sản hoặc phải dùng tiền cha mình để lại để làm ăn".

Một công nhân cầm trên tay chữ T sau khi tháo dỡ từ "Trump" khỏi tên tòa nhà nằm trong khuôn viên dự án bất động sản của ông Trump, các cư dân tại đây đã thống nhất bỏ tên ông Trump khỏi tòa nhà hồi năm 2016. Ảnh: AP.

Ông Trump sau đó dựa vào các nghị sĩ đảng Cộng hòa để giúp đỡ thực hiện dự án của mình, mặc dù vậy tỷ phú đã không thể di dời con đường cao tốc như mong muốn. Dự án của tỷ phú cuối cùng được xây dựng với 20 tòa nhà, và một phần trong dự án này vẫn đang được xây dựng sau thời gian dài chậm trễ. Ông Trump đã bán lại khu đất với giá 1,8 tỷ USD.

Sau khi phe Dân chủ kiểm soát hạ viện, ông Nadler đã xây dựng đội ngũ pháp lý hùng hậu để kiểm tra kỹ càng từng hành động của tổng thống, thuê nhiều luật sư nổi tiếng, những người từng chỉ trích Trump trong quá khứ.

Theo các cộng sự của Nadler, hạ nghị sĩ không hề cảm thấy sợ hãi trước Trump. Bà Rosenthal cho rằng những xung đột trước đây giữa Nadler và Trump khiến cho hạ nghị sĩ New York trở thành người phù hợp nhất để điều tra tổng thống.

"Trump biết Jerry là người như thế nào. Ông ấy biết Jerry thông minh như thế nào. Ông ấy biết Jerry là người không sợ hãi. Và Trump rõ ràng là bực mình vì không thể kiểm soát Jerry", bà Rosenthal nhận định.

Quốc Thăng