Khắc phục những bất cập trong quản lý, sử dụng động vật hoang dã
Gấu ngựa là động vật hoang dã, quý hiếm, được pháp luật Việt Nam cũng như Công ước quốc tế bảo vệ, cấm khai thác sử dụng vì mục đích thương mại. Thế nhưng, Liên đoàn Xiếc Việt Nam (Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch) có nuôi, nhốt và đưa hai cá thể gấu ngựa vào biểu diễn phục vụ du khách. Khi sự việc được phát giác, đơn vị này đã bàn giao hai cá thể gấu cho Tổ chức Động vật châu Á để đưa đến Trung tâm Cứu hộ gấu Việt Nam chăm sóc.
Cuối tháng 3-2019, một số du khách sau khi xem xiếc đã có đơn gửi Tổ chức Động vật châu Á phản ảnh việc gấu ngựa đang bị sử dụng để biểu diễn xiếc tại Rạp xiếc Trung ương (Hà Nội). Ngay lập tức, Tổ chức Động vật châu Á đã liên hệ với Liên đoàn Xiếc Việt Nam và Chi cục Kiểm lâm Hà Nội để xác minh, làm rõ. Ngày 24-4-2019, Liên đoàn Xiếc Việt Nam đã tiến hành bàn giao hai cá thể gấu ngựa cho Tổ chức Động vật châu Á dưới sự chứng kiến của Chi cục Kiểm lâm Hà Nội. Hai cá thể gấu ngựa đã được các cơ quan đồng thuận đưa về chăm sóc tại Trung tâm Cứu hộ gấu Việt Nam. Vụ việc đã bộc lộ một số bất cập trong quản lý và sử dụng động vật hoang dã tại Liên đoàn Xiếc Việt Nam.
Phóng viên Báo Quân đội nhân dân làm việc với ông Tống Toàn Thắng, Phó giám đốc Liên đoàn Xiếc Việt Nam.
Ngày 18-4-2019, Liên đoàn Xiếc Việt Nam có Văn bản số 156/LĐX-HCTH gửi Tổ chức Động vật châu Á, Chi cục Kiểm lâm Hà Nội lý giải về sự việc nêu trên. Nội dung của công văn như sau: “Ngày 28-7-2018, một thanh niên đi xe máy chở hai cá thể gấu ngựa trong tình trạng giảm huyết áp, tiêu chảy ra máu đến Phòng Thú y của Liên đoàn Xiếc Việt Nam nhờ chữa trị. 3 ngày sau, khi thấy tình trạng bệnh của hai cá thể gấu ngựa quá nặng, chi phí tiền thuốc và sữa quá cao nên người này đã bỏ đi và không quay lại. Sau một thời gian được các bác sĩ thú y chăm sóc, cứu chữa tận tình, sức khỏe của hai cá thể gấu ngựa đã ổn định. Trong suốt thời gian điều trị và nuôi dưỡng, Phòng Thú y đã cố gắng tìm mọi cách liên hệ với chủ nhân của hai cá thể gấu, nhưng không thành. Khi đó, Liên đoàn Xiếc đã khẳng định hai cá thể gấu ngựa là vô chủ”.
Trao đổi với phóng viên Báo Quân đội nhân dân, ông Tống Toàn Thắng, Phó giám đốc Liên đoàn Xiếc Việt Nam cho biết: “Bác sĩ Hải Đăng, Phó trưởng đoàn nuôi dạy thú (Liên đoàn Xiếc Việt Nam) đã tiếp nhận và cứu chữa hai cá thể gấu ngựa này. Khi đó bác sĩ Hải Đăng do quá chú ý đến chuyên môn nên không nhớ là phải tìm hiểu nguồn gốc của hai con gấu ngựa này. Sự việc đã được bác sĩ Hải Đăng báo cáo với ông Nguyễn Văn Hoàn, Trưởng đoàn nuôi dạy thú ngay sau khi hai cá thể gấu ngựa qua khỏi cơn nguy kịch. Ông Hoàn đã phân công hai nhân viên chăm sóc, huấn luyện hai cá thể gấu ngựa này. Trong quá trình chăm sóc, những người này đã huấn luyện hai cá thể gấu ngựa tập một số động tác xiếc. Sau đó có cho ra biểu diễn một buổi vào giữa tháng 3-2019”.
Ông Tống Toàn Thắng cho biết thêm: “Do nhân viên của Liên đoàn Xiếc Việt Nam chưa sâu sát và không kịp thời báo cáo nên khi gấu được đưa vào biểu diễn, lãnh đạo liên đoàn cũng không hề hay biết. Sau khi sự việc xảy ra, liên đoàn đã quy trách nhiệm cho Đoàn nuôi dạy thú và yêu cầu đơn vị này tiến hành sinh hoạt rút kinh nghiệm. Liên đoàn Xiếc Việt Nam đã xử lý bằng hình thức khiển trách đối với những người để xảy ra sai phạm. Nguyên nhân của sự việc là do cán bộ của Liên đoàn Xiếc Việt Nam chỉ tập trung làm chuyên môn, thiếu sâu sát trong công tác quản lý. Bên cạnh đó, do không thường xuyên cập nhật văn bản, quy định mới nên liên đoàn không nắm bắt được những quy định về việc nuôi, nhốt, sử dụng động vật hoang dã trong biểu diễn xiếc. Lỗi này thuộc về Ban lãnh đạo Liên đoàn Xiếc Việt Nam. Chúng tôi đã nghiêm khắc rút kinh nghiệm và đang trong quá trình thay thế động vật hoang dã bằng động vật nuôi để biểu diễn xiếc thú”.
