Khám phá Turkmenistan

Turkmenistan có một lịch sử lâu đời và nhiều sóng gió. Vào thế kỷ thứ IV trước Công Nguyên, trên đường tới Nam Á, Alexander Đại đế đã chinh phục vùng đất này cùng khoảng thời gian hình thành con đường tơ lụa. Kể từ đó, Turkmenistan trở thành cầu nối thương mại chính giữa châu Á và vùng Địa Trung Hải. Những di tích lịch sử còn lại ở Merv, Urgench hay Nisa chứng minh thời kỳ cực thịnh của Turkmenistan trong quá khứ.

Thủ đô Ashgabat tráng lệ

Tọa lạc tại rìa sa mạc Karakum, Ashgabat là một thành phố hiện đại, tỏa sáng với một vẻ hào nhoáng kỳ lạ. Thành phố có những tòa nhà bằng đá cẩm thạch trắng, mái dát vàng và lối kiến trúc đặc biệt khác thường nằm uy nghiêm trên những con đường rộng lớn. Xung quanh những tòa nhà có nhiều khu vườn được chăm sóc kỹ lưỡng, đài phun nước, tượng đài được thắp sáng về đêm.

Năm 2013, Ashgabat đã đi vào danh sách kỷ lục Guinness nhờ có nhiều tòa nhà được xây dựng với 4,5 triệu m3 đá cẩm thạch nhập khẩu từ Ý. Ban đêm, những tòa nhà màu trắng của Ashgabat trông thật rực rỡ nhờ những ánh đèn màu, khiến cả đại lộ càng thêm huyền ảo.

Di sản con đường tơ lụa

Turkmenistan có ba di sản văn hóa thế giới đều tọa lạc trên con đường tơ lụa xa xưa: Quần thể di tích Kunya ở Urgench, pháo đài Nisa của người Parthia cách thủ đô Ashgabat 18 km về phía Tây Nam và khu khảo cổ Merv gần thành phố Mary có niên đại hàng nghìn năm. Trong số này, Merv được xem là thành phố ốc đảo rất quan trọng trên con đường tơ lụa, nối với trung tâm kinh tế, chính trị và tôn giáo Bukhara của Uzbekistan thời bấy giờ.

Merv nằm cách Mary (thành phố lớn thứ hai ở Turkmenistan) khoảng 40 km, được UNESCO đưa vào danh sách di sản văn hóa thế giới cần được bảo tồn. Khu vực Erk - Kala vốn là trung tâm của thành phố Merv xưa, được xây dựng vào khoảng thế kỷ thứ VI đến VII, là cửa ngõ vào Ba Tư cổ đại của hoàng đế Khemanit, có diện tích rộng khoảng 20 ha, được bao quanh bởi những bức tường bằng gạch thô mà đến nay vẫn còn vết tích.

Nhiều di tích thành cổ

Gyaur - Kala được mệnh danh là “Pháo đài của những kẻ ngoại đạo”, do hoàng đế Antiochos Soter (280 - 261) xây dựng vào khoảng thế kỷ thứ IV trước Công Nguyên, với bức tường dài khoảng 230 km. Nơi đây còn lưu giữ những Kinh thánh cổ xưa Avesta - Gathas, được viết bởi nhà lãnh đạo tôn giáo bí ẩn Ba Tư là Zarathustra và một số tàn tích thuộc về những người theo Hỏa giáo.

Hai tòa nhà Greater và Lesser Kyz Kala, còn gọi là “Lâu đài của các thiếu nữ” xây dựng từ thế kỷ thứ VI đến XII, có những bức tường đất cũng khá đặc biệt vẫn còn sót lại sau bao thăng trầm lịch sử. Ngoài ra, bảo tàng Sultan Sandzhar từ giữa thế kỷ thứ XII, vốn là lăng mộ của Hoàng đế Seljuk, với lối kiến trúc mái vòm tráng lệ, nổi bật giữa vùng đất ốc đảo mà các đoàn lữ hành đi trên sa mạc Karakum có thể nhìn thấy.

Mary, tức Margiana, là một thành phố Hồi giáo cổ xưa. Tên gọi của thành phố xuất phát từ tên con sông Murghab - biểu tượng khơi nguồn cho sự khai sinh quốc gia nông nghiệp thuộc khu vực này vào khoảng 4.000 năm trước. Mary từng được ca ngợi là “hòn ngọc phương Đông” chỉ đứng thứ hai sau thành phố Baghdad vào giữa thế kỷ VIII đến XIII. Tuy nhiên, thành phố sau đó đã bị tàn phá bởi vó ngựa của các đội quân Mông Cổ. Hiện nay, Mary là trung tâm tài chính của ngành công nghiệp sản xuất bông và khí ga, cũng là cửa ngõ giao thông quan trọng của Turkmenistan. Điểm nổi bật ở thành phố Mary là nhà thờ Hồi giáo Gurbanguly Hajji Mosque (tên gọi khác là Mary Mosque), xây dựng từ năm 2001 đến 2009 mới hoàn thành, với sắc trắng nổi bật cùng mái vòm xanh thiên thanh, bốn tòa tháp vươn lên ngạo nghễ giữa trời xanh.

Turkmenistan có lịch sử lâu đời với nhiều di sản văn hóa thế giới luôn khơi gợi sự tò mò của du khách tới đây.

Cũng giống như nhiều nơi ở Trung Á, chợ là một phần quan trọng trong văn hóa của người Turkmenistan. Trong đó, Gulistan là một trong những ngôi chợ lớn và cổ nhất ở đất nước này. Chợ Gulistan nằm ở trung tâm thành phố, vì thế đây là địa điểm thích hợp để du khách có thể trò chuyện với dân địa phương và thưởng thức những món ăn đặc biệt của ẩm thực Turkmenistan.

Với diện tích 448.100 km², Turkmenistan là quốc gia lớn thứ 52 trên thế giới. Hơn 80% lãnh thổ của nước này là sa mạc Karakum, khí hậu khô cằn, lượng mưa ít. Vào mùa hè, nhiệt độ có khi lên đến 50 độ C.

Thùy Như