Khi nào Bộ GD&ĐT công bố sách giáo khoa tiếng Anh?

Theo lý giải của ông Thái Văn Tài, Vụ trưởng Vụ Giáo dục tiểu học, Bộ GD&ĐT thì: Tiếng Anh là môn học tự chọn, không phải môn bắt buộc trong chương trình lớp 1 nên sẽ công bố sau. Tuy nhiên, từ trước đó, tại hội thảo “Nhà xuất bản (NXB) Giáo dục Việt Nam với nhiệm vụ đổi mới chương trình và SGK GDPT”, ở khu vực phía Bắc, NXB Giáo dục Việt Nam đã giới thiệu 4 bộ SGK bản mẫu đã được Hội đồng thẩm định 2 vòng. Trong số các bản mẫu này, có bản mẫu SGK tiếng Anh. Cụ thể, trong bộ SGK “Chân trời sáng tạo” của NXB Giáo dục Việt Nam, SGK tiếng Anh là cuốn “Family and Friends (National Edition), Student book” của tác giả Naomi Simmons, NXB ĐH Oxford, Anh.

Đáng lưu ý là bộ sách này đã được nhiều trung tâm tiếng Anh tại Việt Nam sử dụng để giảng dạy từ nhiều năm nay. Vậy với những bộ sách đã dùng phổ thông như vậy lại thẩm định cho Chương trình GDPT mới thì liệu có đáp ứng được các điều kiện đặt ra? Chưa kể, biên soạn sách có tên của tác giả nước ngoài.

Theo lý giải, các cuốn sách đã đươc sử dụng ở Việt Nam nhưng đó là phiên bản cũ. Còn sách để đem đi thẩm định là các cuốn sách đã được sửa chữa, bổ sung và thay đổi nhiều chi tiết, hình ảnh để phù hợp với văn hóa Việt Nam cũng như các yêu cầu của Chương trình GDPT mới.

Đến thời điểm này, Bộ GD&ĐT vẫn chưa công bố SGK tiếng Anh. Ảnh: P.T

Theo quy định tại Thông tư 33 về tiêu chuẩn, quy trình biên soạn, chỉnh sửa SGK; tiêu chuẩn tổ chức, cá nhân biên soạn SGK; tổ chức và hoạt động của Hội đồng quốc gia thẩm định SGK , nội dung SGK phải thể hiện đúng và đầy đủ nội dung của chương trình môn học hoặc hoạt động giáo dục; bảo đảm tính cơ bản, khoa học, thiết thực, phù hợp với thực tiễn Việt Nam; người biên soạn SGK phải có đầy đủ quyền công dân, phẩm chất đạo đức, tư tưởng tốt… Vì thế, có thông tin cho rằng để giải quyết những vấn đề pháp lý đối với bản thảo SGK tiếng Anh, Bộ GD&ĐT đã yêu cầu các NXB bổ sung chủ biên sách là người Việt Nam, dự kiến hoàn thành trong đầu tháng 12-2019.

Thầy Nguyễn Quốc Hùng MA, nguyên Phó Hiệu trưởng trường ĐH Ngoại ngữ Hà Nội cho rằng: Với chủ trương một chương trình, nhiều bộ SGK thì SGK dù của nước ngoài hay trong nước viết đều có thể trình lên Bộ GD&ĐT để xin thẩm định. Tuy nhiên, để được phê duyệt sử dụng trong nền giáo dục quốc dân Việt Nam, sách phải phù hợp với Việt Nam. Như vậy không phải bất cứ quyển sách nào của nước ngoài đưa vào Việt Nam đều có thể được sử dụng nguyên xi. Để thích hợp với Việt Nam, cuốn sách đó phải đạt một số yêu cầu sau:

Thứ nhất, tuân thủ Chương trình quốc gia ban hành ngày 26-12-2018: nội dung chủ đề, vốn từ vựng (ví dụ chương trình tiếng Anh tiểu học quy định chỉ dạy 500 - 600 từ), ngữ pháp (cấu trúc câu và các vấn đề ngữ pháp khác), phương pháp dạy học, văn hóa...

Thứ hai, tuân thủ tiêu chí đánh giá SGK tiếng Anh do Bộ GD&ĐT ban hành theo Thông tư số 31/2015/TT-BGDĐT, ngày 14-12-2015, bao gồm 44 tiêu chí về hình thức, kiến thức, kỹ năng ngôn ngữ, phương pháp dạy học, văn hóa,… trong đó có tiêu chí: “Sách không ảnh hưởng tiêu cực đến tinh thần yêu nước, lòng tự hào dân tộc, an ninh chính trị, trật tự xã hội và chủ quyền quốc gia” (Điều 5. Tiêu chí 2).

Thứ ba, nội dung sách và đặc biệt là hình minh họa phải phù hợp với thuần phong mỹ tục (nét văn hóa) của Việt Nam.

Đối với Hội đồng thẩm định SGK, Thông tư 33 cũng quy định rất rõ. Trong đó, có ít nhất 1/3 tổng số thành viên là các nhà giáo đang giảng dạy môn học, hoạt động giáo dục ở cấp học tương ứng. Số lượng thành viên Hội đồng là số lẻ, tối thiểu là 7 người.

Việc SGK tiếng Anh chưa công bố cũng kéo theo một số việc sẽ phải chậm lại, như: Tập huấn giáo viên, in và phát hành sách. Vì vậy, việc sớm công bố SGK tiếng Anh rất được quan tâm. Đồng thời với bộ môn này, việc sách nhập khẩu có được sử dụng như SGK hay không và nếu được thì phải Việt hóa như thế nào, phải có quy định rõ ràng, đúng pháp luật.

Phan Thủy