Khi thuộc cấp nữ của cựu Tổng Giám đốc Oceanbank là 'nạn nhân'

Nhìn lại những ngày đầu xét xử Hà Văn Thắm - cựu Chủ tịch HĐQT Ngân hàng TMCP Đại Dương (Oceanbank) cùng đồng phạm, có thể tựu chung điểm đáng chú ý nhất là trong khi cựu Tổng Giám đốc (TGĐ) Oceanbank - Nguyễn Xuân Sơn lấp lửng khai báo thì hàng loạt bị cáo nữ từng là thuộc cấp của Sơn lại luôn cho rằng họ là “nạn nhân” của bộ đôi quyền lực nhất ngân hàng một thời.

Cựu Phó Tổng Giám đốc Oceanbank Lê Thị Thu Thủy khai báo tại tòa

Thừa nhận chi lãi ngoài gần 70 tỷ đồng

Điều khá bất ngờ trong những ngày đầu xét xử vụ án Hà Văn Thắm cùng đồng phạm là quá trình trả lời phần thẩm của HĐXX vào các ngày 30 và 31-8; Nguyễn Xuân Sơn đã có những thay đổi nhất định trong lời khai của mình so với giai đoạn điều tra cũng như ở phiên tòa bị trả hồ sơ hồi tháng 3-2017. Cụ thể, bị truy vấn về nguồn tiền gần 70 tỷ đồng chiếm đoạt thông qua Công ty CP BSC Việt Nam (công ty do Thắm lập ra), bị cáo Sơn trình bày đã dùng hết số tiền này để “chăm sóc khách hàng” gửi tiền ở Oceanbank.

“Giai đoạn làm TGĐ Oceanbank (2009 - 2010), bị cáo không nhớ chính xác đã nhận bao nhiêu tiền nhưng kết luận điều tra và cáo trạng xác định bị cáo nhận hơn 60 tỷ đồng. Thú thực, trong đầu bị cáo nghĩ không nhiều đến thế, vì gần 10 năm rồi nhưng các bị cáo liên quan nói đưa cho bị cáo số tiền như thế thì bị cáo thừa nhận số tiền này” - Nguyễn Xuân Sơn phân trần. Bị truy vấn số tiền gần 70 tỷ đồng đã chi cho những ai, cơ quan nào, cựu TGĐ

Oceanbank một lần nữa khẳng định, tiền đó đã được chi hết và chi một cách hiệu quả cho nhiều khách hàng. Nhưng Sơn chỉ nhớ là đã chi cho Ninh Văn Quỳnh (nguyên Kế toán trưởng Tập đoàn Dầu khí Quốc gia Việt Nam - PVN) khoảng 30 đến 40 tỷ đồng.

Bị hỏi về hành vi nhận lãi ngoài với tổng số tiền lên đến hơn 246 tỷ đồng (từ 2009 đến 2014), bị cáo Sơn khai báo đã nhận khoảng 200 tỷ đồng, trong đó đưa cho Ninh Văn Quỳnh tới 60% (khoảng 120 tỷ đồng) với lý do cảm ơn lãnh đạo PVN vì đã luôn ủng hộ Oceanbank. Và việc nhận rồi chuyển tiền cho lãnh đạo PVN thông qua kế toán trưởng đều do Hà Văn Thắm nhờ cậy. Theo Sơn, do việc chi tiền thường xuyên, liên tục, diễn ra trong thời gian dài, lại không có quy luật nào và không ghi chép, theo dõi nên bị cáo không thể nhớ chính xác đã đưa cho Ninh Văn Quỳnh tổng cộng bao nhiêu tiền.

Bên cạnh việc mới chỉ chính thức thừa nhận 70 tỷ đồng chi lãi ngoài từ Oceanbank, lấp lửng khai nhận chi thêm hàng chục tỷ đồng nữa cho Ninh Văn Quỳnh, bị cáo Sơn còn “úp mở” về việc đã dùng rất nhiều tiền để biếu nhiều người trong các dịp lễ Tết với mức từ vài triệu đồng đến 200 triệu đồng/người và sử dụng tiền trái nguyên tắc tài chính. Khi bị HĐXX truy vấn danh sách những người được biếu thì cựu TGĐ Oceanbank… xin phép không nói ra.

Oceanbank sai phạm, cơ quan quản lý ở đâu?

Một điểm rất đáng chú ý trong những ngày đầu xét xử Hà Văn Thắm cùng đồng phạm là hầu hết các cựu nữ cán bộ Oceanbank, kể cả ở hội sở lẫn chi nhánh đều cho rằng họ là “nạn nhân” của bộ đôi quyền lực nhất hệ thống ngân hàng này, cũng như sự lơi lỏng trong quản lý của ngân hàng.

Đơn cử như cựu Phó TGĐ Ngân hàng TMCP Đại Dương - Lê Thị Thu Thủy đã trình bày trước tòa rằng không thể coi số tiền hơn 1.576 tỷ đồng (chi lãi ngoài – PV) là thiệt hại. Bởi trong bối cảnh các ngân hàng giai đoạn ấy nếu không chi ra khoản tiền như cáo buộc thì Oceanbank sẽ không thể huy động được tiền gửi, không thể cho vay để tạo ra doanh số và cũng không giữ được công ăn việc làm cho cán bộ, nhân viên.

Khai báo với tòa, bị cáo Thủy lập luận việc chi lãi ngoài tại Oceanbank thực hiện từ 2009 đến tận năm 2014. Trong khi đó, ngân hàng cũng có bộ phận kiểm soát nội bộ; các cơ quan chức năng cũng tiến hành thanh tra, kiểm tra… Theo cựu Phó TGĐ

Oceanbank, nếu khi đó bị cáo cũng như nhiều bị cáo khác trong vụ án nhận thức được chi tiền “chăm sóc khách hàng” là vi phạm pháp luật và nhận được cảnh báo của cơ quan Nhà nước thì chắc chắn không một ai dám chi lãi ngoài.

Tương tự, Nguyễn Thị Nga - cựu Kế toán trưởng Oceanbank phân trần: “Bị cáo và nhiều đồng nghiệp không làm gì sai với đạo đức nghề nghiệp và đạo đức con người”. Nga cho rằng quá trình làm Trưởng ban kế toán, bị cáo không tham gia hoạch định chủ trương và cũng không nhận chỉ đạo về việc chi lãi ngoài. Chỉ sau khi nhận được lệnh của Phó TGĐ Oceanbank, bị cáo mới biết ngân hàng đang có hoạt động chi tiền bất hợp pháp.

Bị cáo Nguyễn Thị Nga cho rằng, Thông tư 02 của NHNN là cái “phanh” quá gấp khiến thị trường không thể theo kịp và gây khó cho các tổ chức tín dụng. Tại tòa, cựu Kế toán trưởng Oceanbank thốt lên: “Quá trình Oceanbank chi lãi ngoài như vậy thì cơ quan chức năng ở đâu, NHNN ở đâu. Tại sao lại tạo ra một “cái bẫy” khiến các cán bộ ngân hàng rơi vào tình cảnh này?”.

Về phần mình, bị cáo Nguyễn Thị Thu Ba - cựu Giám đốc Khối khách hàng bán lẻ Oceanbank cũng khai báo về hành vi chi lãi ngoài theo chỉ đạo của Hà Văn Thắm, đồng thời phân tích về tình trạng mất thanh khoản của ngân hàng trong khoảng trước năm 2014 cũng như sự lạm phát của nền kinh tế. Đối với cơ chế giám sát ở tổ chức tín dụng, bị cáo Ba chỉ ra Oceanbank cũng có Ban kiểm soát. Vậy nhưng bộ phận này không những không “hãm phanh” sai phạm của ngân hàng mà còn hoàn toàn ủng hộ, hưởng ứng chủ trương của Hà Văn Thắm và Nguyễn Xuân Sơn…

Cựu diễn viên chọn sai “vai diễn”, khóc tức tưởi

Trong 5 ngày đầu xét xử vụ án Hà Văn Thắm cùng đồng phạm, một điều cũng khiến dư luận xã hội có phần “chạnh lòng” chính là những ứng xử, cảm xúc của bị cáo Hoàng Thị Hồng Tứ - cựu Chủ tịch HĐQT Công ty CP BSC Việt Nam và từng là diễn viên tham giam một số bộ phim với nghệ danh Quỳnh Tứ.

Nữ diễn viên này bị truy tố về tội “Lạm dụng chức vụ, quyền hạn chiếm đoạt tài sản” với vai trò giúp sức cho Hà Văn Thắm. Hành vi của Tứ là đã ký vào 98 hợp đồng dịch vụ khống để thu hơn 14 tỷ đồng, rồi giao cho Nguyễn Xuân Sơn đi “chăm sóc khách hàng”. Cho rằng mình chỉ là một “quân cờ” trong tay cựu Chủ tịch Oceanbank, thế nên ngay trong phần kiểm tra căn cước ở ngày đầu mở tòa, bị cáo Tứ đã bật khóc nức nở như một đứa trẻ bị đòn oan. Tình trạng ấy về sau tiếp tục tái diễn khi Tứ bị tòa án xét hỏi về hành vi phạm tội gây ra. Và mỗi lần như thế, chủ tọa phiên xử đều phải động viên nữ diễn viên đã chọn sai “vai diễn”.

Trịnh Tuyến