Khiếu nại, tố cáo dù giảm vẫn diễn biến phức tạp

Tổng Thanh tra Chính phủ Lê Minh Khái

Chiều ngày 11/9, tiếp tục chương trình làm việc, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến báo cáo công tác giải quyết KN, TC năm 2019 của Chính phủ.

Tỷ lệ giải quyết KN, TC đạt cao, vượt mục tiêu

Theo báo cáo, tình hình KN, TC giảm so với năm 2018 trên hầu hết ở các tiêu chí cơ bản (số lượng đơn thư các loại, số vụ việc thuộc thẩm quyền giải quyết của cơ quan hành chính, số đoàn đông người).

“Kết quả công tác giải quyết KN, TC đã góp phần quan trọng trong công tác phòng, chống tham nhũng, lãng phí, củng cố lòng tin của nhân dân đối với Đảng và Nhà nước, tạo sự ổn định chính trị - xã hội và thực hiện thắng lợi các nhiệm vụ phát triển kinh tế, xã hội”, Tổng Thanh tra báo cáo.

Tỷ lệ giải quyết KN, TC đạt cao với 85,4% (mục tiêu đề ra là 85%), nhiều đơn vị có tỷ lệ giải quyết cao (trên 90%) như các tỉnh: Bắc Ninh, Hà Giang, Hải Dương, Lạng Sơn, Sơn La, Tuyên Quang, Gia Lai, Lâm Đồng, Nghệ An, Bến Tre…

Chất lượng giải quyết KN, TC có chuyển biến tích cực, cả về trình tự, thủ tục và nội dung. Công tác đối thoại trong giải quyết KN được quan tâm, tiến hành công khai dân chủ; nhiều vụ việc được giải quyết, đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của công dân...

Theo đánh giá của Chính phủ, KN, TC của công dân vẫn diễn biến phức tạp, trong đó trên một số lĩnh vực tiềm ẩn nguy cơ trở thành điểm “nóng” là: Môi trường; liên quan đến đất nông - lâm trường; liên quan đến quyền của người mua nhà ở một số dự án sai phép, nhà ở trong các khu nghỉ dưỡng…

“Đáng chú ý, một số vụ việc KN, TC liên quan đến đất đai, đầu tư xây dựng khu đô thị, khu công nghiệp có quy mô lớn nhưng việc xem xét, giải quyết quyền lợi của người bị thu hồi đất chưa thấu đáo, kịp thời nên tiếp tục diễn ra rất gay gắt, điển hình là KN, TC của công dân Khu đô thị Thủ thiêm, TP Hồ Chí Minh”, ông Lê Minh Khái nói.

Số liệu báo cáo của các bộ, ngành, địa phương cho thấy, so với năm 2018, tổng số đơn thư các loại (KN, TC; kiến nghị, phản ánh) giảm 7%, số vụ việc KN, TC thuộc thẩm quyền giải quyết của cơ quan hành chính Nhà nước giảm 3%, số đoàn đông người giảm 0,6% nhưng số lượt công dân đến các cơ quan Nhà nước KN, TC, kiến nghị phản ánh tăng 4,3%.

Còn người đứng đầu ngại tiếp công dân

Cũng theo Tổng Thanh tra, vẫn còn địa phương, đơn vị (nhất là ở cấp cơ sở) chưa thực hiện tốt việc tiếp công dân định kỳ của lãnh đạo, nhất là của người đứng đầu theo quy định của Luật Tiếp công dân, hoặc ngại tiếp công dân nhất là các vụ việc phức tạp, KN đông người.

Trình độ năng lực một số cán bộ trực tiếp tham gia tiếp công dân, xử lý đơn thư, giải quyết KN, TC còn hạn chế; tham mưu giải quyết vụ việc còn sai sót.

Báo cáo cho thấy, hầu hết các địa phương được thanh tra, kiểm tra, giám sát trong năm 2019 đều có tình trạng này, như: Thái Bình, Trà Vinh, Bắc Ninh, Bình Định, Phú Yên, Vĩnh Phúc, Bà Rịa – Vũng Tàu, Sóc Trăng....

Trong quá trình giải quyết vẫn còn địa phương chưa chú trọng đúng mức tới công tác đối thoại; còn tình trạng giải quyết kéo dài quá thời hạn quy định, giải quyết chưa đúng trình tự, thủ tục, chính sách pháp luật và chưa phù hợp với thực tiễn.

Bên cạnh các tỉnh có tỷ lệ giải quyết vụ việc thì còn một số bộ, ngành, địa phương có tỷ lệ giải quyết đạt thấp hơn so với mục tiêu đã đề ra nhự các Bộ: Xây dựng (11,4%), Tài nguyên Môi trường (50%), Tư pháp (62,5%); các tỉnh: Quảng Ngãi (56,6%), Bắc Kạn (57,4%), Lai Châu (66,7%), Nam Định (67,0%), Hưng Yên (67,6%)...

Hiệu quả thanh tra trách nhiệm thực hiện pháp luật về tiếp công dân, giải quyết KN, TC chưa cao, còn tình trạng nể nang, chưa kiến nghị xử lý kiên quyết những tổ chức, cá nhân có vi phạm trong việc thực hiện quy định của pháp luật tiếp công dân, giải quyết KN, TC thuộc thẩm quyền.

Công tác tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật về tiếp công dân, giải quyết KN, TC nhìn chung hiệu quả vẫn chưa cao…

Về giải quyết các vụ việc KN, TC đông người, phức tạp, kéo dài, theo Tổng Thanh tra, Thủ tướng đã chỉ đạo quá trình giải quyết các cơ quan có thẩm quyền phải xem xét đầy đủ, thấu đáo nội dung KN, nguyên nhân phát sinh KN, nguyên nhân công dân chưa đồng tình với biện pháp giải quyết của chính quyền, xem xét bản chất vụ việc, tổ chức đối thoại công khai, huy động hệ thống chính trị cùng tham gia giải quyết, trao đổi, tạo đồng thuận hướng giải quyết vụ việc.

Thanh tra Chính phủ đã ban hành kế hoạch hướng dẫn các địa phương thực hiện kế hoạch kiểm tra, rà soát, giải quyết các vụ việc KN, TC đông người, phức tạp, kéo dài; phối hợp với các bộ, ngành liên quan rà soát, lập danh sách vụ việc Tổ công tác của Thủ tướng do Phó Thủ tướng Trương Hòa Bình làm Tổ trưởng chỉ đạo giải quyết và vụ việc địa phương giải quyết…

Về nhiệm vụ năm 2020, xác định tình tình KN,TC sẽ còn diễn biến phức tạp, Chính phủ chỉ đạo các các cấp, các ngành tổ chức thực hiện đồng bộ các giải pháp như chấn chỉnh những tồn tại, yếu kém, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý Nhà nước, chất lượng đội ngũ cán bộ; nghiêm túc thực hiện chế độ tiếp công dân định kỳ và đột xuất; giải quyết kịp thời, dứt điểm, đúng quy định vụ việc KN, TC mới phát sinh ngay từ cấp cơ sở…

Khôi phục, đảm bảo quyền lợi cho 1.889 tập thể, cá nhân

- Trong năm 2019, có 478.237 lượt công dân đến cơ quan hành chính Nhà nước KN, TC, kiến nghị, phản ánh (tăng 4,3% so với năm 2018) với 304.180 vụ việc, có 4.611 lượt đoàn đông người (giảm 0,6%).

- Việc tiếp công dân của thủ trưởng cơ quan hành chính Nhà nước các cấp, theo báo cáo chưa đầy đủ của các bộ, ngành, địa phương, có 19.033 lượt tiếp với 22.210 lượt công dân đến trình bày 11.154 vụ việc, có 249 lượt đoàn đông người.

- Tổng Thanh tra, lãnh đạo Thanh tra Chính phủ tiếp dân định kỳ, đột xuất đối với 7 vụ việc tại Trụ sở Ban Tiếp dân Trung ương, liên quan đến các vụ việc KN, TC ở TP Hà Nội (4 vụ), Khánh Hòa (01 vụ), TP Hồ Chí Minh (2 vụ).

- Các cơ quan hành chính tiếp nhận 299.544 đơn thư các loại, trong đó có 194.469 đơn đủ điều kiện xử lý (chiếm 64,9% tổng số đơn tiếp nhận); đã giải quyết 27.130 vụ việc KN, TC thuộc thẩm quyền, đạt tỷ lệ 85,4%.

Qua giải quyết KN, TC đã kiến nghị thu hồi cho Nhà nước, trả lại cho tập thể, cá nhân 205,5 tỷ đồng, 24,1 ha đất; khôi phục, đảm bảo quyền lợi cho 1.889 tập thể, cá nhân; kiến nghị xử lý vi phạm 597 người (đã xử lý 388 người), chuyển cơ quan điều tra 20 vụ, 26 đối tượng.

- Thanh tra Chính phủ và các bộ, ngành, địa phương tiến hành 1.640 cuộc thanh tra, kiểm tra trách nhiệm (tăng 24% so với năm 2018) thực hiện pháp luật về KN, TC tại 2.751 cơ quan, tổ chức, đơn vị.

Qua thanh tra phát hiện 623 đơn vị có vi phạm, kiến nghị kiểm điểm rút kinh nghiệm 425 tổ chức, 628 cá nhân, xử lý kỷ luật 19 tổ chức, cá nhân.

Hương Giang