Khổ vì dự án 'treo' gần 30 năm

Nhiều hộ dân gặp khó khăn vì vướng quy hoạch “treo”. Ảnh: Quốc Định.

Tiếp phóng viên trong căn nhà không số đang bị xuống cấp, tường nứt bong chóc, ông Nguyễn Xuân Phong (quê Phú Thọ) cho biết, ông đã nhiều lần “đi lên, đi xuống” các cấp chính quyền địa phương xin cấp số nhà nhưng chưa được giải quyết. Để có thể giúp hai con được đi học đúng tuyến, ông Phong phải cậy nhờ xin được tạm trú vào gia đình hàng xóm gần đó. Cũng do không có số nhà nên gia đình ông Phong gặp rất nhiều khó khăn trong đời sống sinh hoạt hàng ngày.

Ông Nguyễn Xuân Phong bên dãy nhà xuống cấp, gần chục năm không thể xây dựng, sửa chữa do chồng lấn ranh dự án. Ảnh: Đình Văn.

Thấp thỏm lo nhà sập

“Khi mua hàng, nhận đồ, thư từ gia đình tôi đều phải nhờ một địa chỉ khác để nhận. Tường nhà bị nứt, bong chóc hở bê tông nhưng cũng không được sửa chữa, nâng cấp khiến nước hắt vào nhà, nhất là vào mùa mưa, nước thấm vào nhà gây ẩm mốc, ảnh hưởng sức khỏe của các thành viên gia đình” - ông Phong kể, giọt nước mắt của người đàn ông đã bước qua tuổi trung niên khiến chúng tôi không khỏi xót xa.

Cách nhà ông Phong vài căn, ông Quang sống tại căn số 148/13 Nguyễn Lâm (phường 3, quận Bình Thạnh) dù đã tuổi cao sức yếu nhưng vẫn mong ngóng một ngày khu dân cư được ra khỏi tình trạng quy hoạch chồng lấn như hiện nay. Khi chúng tôi xuống thăm, ông Quang vẫn đang cặm cụi sửa lại điểm đặt cống nước trong con hẻm nhỏ trước nhà để chuẩn bị ứng phó với mùa mưa đang đến gần.

Cũng như nhiều hộ dân tại khu vực này, nhà ông Quang có một phần đất nằm trong vùng quy hoạch chồng lấn. Thế nhưng, mỗi lần muốn nâng cấp, sửa chữa nhà thì đều không được, nhà cửa xuống cấp, dột nát khiến sinh hoạt vô cùng khó khăn.

Mùa mưa đang đến, căn nhà của gia đình ông Bùi Tấn Nam (nhà số 148/104 Nguyễn Lâm) rộng chừng hơn 30 m2 nhiều năm qua cũng chịu cảnh xuống cấp trầm trọng, trần gác chỉ lợp tôn, đóng ván ở tạm, nắng nóng, mưa dột nhưng cũng không được sửa nhà. Gần đây khi nhà vệ sinh xuống cấp, đường thoát hỏng gây hôi thối, ông Nam nhiều lần lên quận trình bày hoàn cảnh mới được cho phép cải tạo.

Cũng như nhiều trường hợp hộ dân sống trong khu vực quy hoạch chồng lấn giữa hai KDC Miếu Nổi (quận Bình Thạnh) và KDC Rạch Miễu (quận Phú Nhuận), đã ngót nghét 30 năm nay họ phải sinh sống trong điều kiện nhà ở xuống cấp, giấy tờ nhà đất không có, phải sống tạm trú ngay trong chính căn nhà của mình. Không may mắn như ông Nam, nhiều nhà trong số hơn 50 hộ tại khu vực dân cư quy hoạch “treo” vẫn phải ở tạm bợ trong những căn nhà xuống cấp, nhiều căn chưa được cấp số nhà.

Dự án KDC Miếu Nổi được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt quy hoạch từ năm 1997, trong khi dự án KDC Rạch Miễu được UBND TPHCM phê duyệt quy hoạch từ năm 1992. Ngay sau khi được phê duyệt, dự án KDC Miếu Nổi được giao chủ đầu tư là Công ty CP Đầu tư Phát triển đô thị Phi Long (tên gọi cũ là Công ty CP Đầu tư Phát triển đô thị) thực hiện dự án trên tổng diện tích khoảng 6,9 ha đất. Khi tiếp xúc cử tri, đại diện UBND quận Bình Thạnh nhiều lần lý giải việc dù đã được quy hoạch gần 30 năm qua thế nhưng chủ đầu tư dự án lại chưa thực hiện xong công tác bồi thường và giải phóng mặt bằng. Vào năm 2017, UBND quận Bình Thạnh từng thông báo các hộ dân chuẩn bị giấy tờ làm thủ tục cấp quyền sử dụng đất nhưng đến nay chưa thể thực hiện. Việc kéo dài thực hiện dự án là nguyên nhân trực tiếp dẫn đến quyền lợi hợp pháp của hàng chục hộ dân tại khu vực KDC Miếu Nổi cho đến nay chưa được giải quyết thỏa đáng, làm phát sinh khiếu nại, tố cáo kéo dài, phức tạp.

Ngôi nhà của gia đình ông Phong đã xuống cấp nhưng không được xây sửa do vướng quy hoạch. Ảnh: Hồng Phúc.

Giải quyết dứt điểm quy hoạch “treo”

Liên quan đến “cầu cứu” của hàng chục hộ dân tại dự án khu dân cư Miếu Nổi (phường 3, quận Bình Thạnh), vào tháng 5/2018, UBND TP HCM có văn bản báo cáo Thủ tướng Chính phủ tìm hướng chỉ đạo giải quyết. Ngay sau đó, ngày 15/6/2018, ông Trương Hòa Bình, lúc đó là Phó Thủ tướng thường trực, đã chỉ đạo các bộ, ngành phối hợp với TPHCM tiến hành rà soát, sau đó báo cáo để Chính phủ tiếp tục có giải pháp xử lý. Đồng thời, yêu cầu xử lý nghiêm các sai phạm kể cả tổ chức, cá nhân chịu trách nhiệm trực tiếp.

Sau chỉ đạo của Chính phủ, để tháo gỡ dứt điểm Thanh tra Chính phủ đã 2 lần lập đoàn thanh tra dự án và chỉ ra nhiều sai phạm. Thủ tướng Chính phủ cũng trực tiếp ra các văn bản chỉ đạo xử lý. Đến nay, một số hộ dân đã được giải quyết một phần, trong đó có hộ đã được cấp giấy chứng nhận, thế nhưng do còn khoảng 50 trường hợp hộ dân chưa được giải quyết.

Về những vướng mắc, tồn tại chưa giải quyết dứt điểm, đại diện Sở Quy hoạch - Kiến trúc TPHCM giải thích, một phần đất quy hoạch hiện nằm trong một phần diện tích của Trường THCS Cầu Kiệu và đường giao thông nội bộ thuộc Dự án khu dân cư Rạch Miễu (thuộc quận Phú Nhuận). Vì vậy, bản chất ngôi trường được xây dựng trên phần đất đã thu hồi dù không đúng diện tích ban đầu. Do đó, các hộ dân ở đây không phải vướng quy hoạch mà do quyết định thu hồi, giao đất của TPHCM đã không được các chủ đầu tư thực hiện.

Về giải pháp, Sở Quy hoạch - Kiến trúc TPHCM cho biết, ngoài tiếp tục xem xét giải quyết khiếu nại của người dân, thành phố cũng cần xem xét trách nhiệm của chủ đầu tư vì để dự án quy hoạch “treo” kéo dài gần 30 năm.

Trước đó, UBND quận Bình Thạnh nhiều lần kiến nghị UBND TPHCM xem xét đưa phần diện tích dự án Khu dân cư Rạch Miễu (phường 3, quận Bình Thạnh) ra khỏi ranh thu hồi, giao đất, ranh quy hoạch chi tiết tỷ lệ 1/500 của dự án. Từ đề nghị này, năm 2019 UBND TPHCM từng chỉ đạo Sở Tài nguyên và Môi trường TPHCM phối hợp với quận Bình Thạnh và các đơn vị liên quan tham mưu, đề xuất hướng giải quyết, nhưng cho đến nay quy hoạch vẫn chưa được điều chỉnh.

Bà Trần Thị Mai Lý - Chủ tịch Ủy ban MTTQ quận Phú Nhuận (TPHCM) cho biết, trong gần 2 năm khi về nhận nhiệm vụ Chủ tịch Ủy ban MTTQ quận nhưng chưa nhận được thông tin phản ánh nào của người dân, tổ chức cũng như đề nghị phân công của lãnh đạo thành phố và lãnh đạo quận tham gia xử lý vấn đề này. Đối với các hộ dân như phản ánh, họ sinh sống trên địa bàn quận Bình Thạnh nên MTTQ quận Phú Nhuận không có thẩm quyền tiếp cận giải quyết vụ việc.

Liên hệ MTTQ quận Bình Thạnh (TPHCM), chúng tôi được bà Nguyễn Thu Hương - Chủ tịch Ủy ban MTTQ quận cho biết, MTTQ và các đoàn thể chính trị - xã hội địa phương rất quan tâm đến vụ việc. Do quy hoạch “treo” xảy ra và kéo dài hàng chục năm nay, trong khi 2 dự án khu dân cư Miếu Nổi (quận Bình Thạnh) và khu dân cư Rạch Miễu (quận Phú Nhuận) lại là điểm chồng lấn giữa 2 quận, 2 chủ đầu tư khác nhau nên có nhiều vấn đề phức tạp, khó giải quyết.

Bà Hương cho biết, khi về nhận công tác tại MTTQ quận Bình Thạnh đã tìm hiểu tại các cơ quan liên quan của quận, trong đó có MTTQ quận, MTTQ phường nơi các hộ dân sinh sống. “Các cấp cơ sở đã cơ bản thực hiện hết những gì có thể để hỗ trợ người dân, quận cũng đã có nhiều văn bản trả lời đến người dân biết. Tuy nhiên, sự việc này có nhiều thủ tục vượt ngoài thẩm quyền của cấp quận”- bà Hương nói và cho biết đã đề nghị lãnh đạo UBND TPHCM, lãnh đạo các ban ngành Trung ương quan tâm sớm giải quyết dứt điểm để người dân yên tâm sinh sống.

Quốc Định-Thành Luân