Khoa học và nghệ thuật về hai thức uống phổ biến nhất thế giới

Trà và cà phê là hai thức uống phổ biến và được ưa chuộng nhất thế giới. Nguồn: cnn.

Trà và cà phê là hai thức uống phổ biến nhất thế giới. Chúng đều được làm từ thực vật và có những đặc điểm riêng về thành phần cũng như cách thưởng thức. Nếu cà phê được làm từ hạt của cây cà phê, được rang và xay thành bột, sau đó được pha với nước nóng để tạo ra cà phê, thì trà được làm từ lá hoặc búp của cây trà, được hái và sấy / sao khô, sau đó được pha với nước nóng để tạo ra trà.

Hiểu hết về cà phê của Lani Kingston và Hiểu hết về trà của Brian R. Keating và KimLong là 2 cuốn sách hấp dẫn, giàu thông tin về mọi khía cạnh khoa học và nghệ thuật của hai thức uống này: từ lịch sử, nguồn gốc, các giống trà, cà phê, cách trồng và thu hoạch, đến thành phần hóa học, hương vị và mùi hương, cách chế biến, cách bảo quản, cách lựa chọn trà, cà phê, kỹ thuật pha chế và cách tận hưởng chúng.

Hiểu hết về cà phê

Cuốn sách bắt đầu bằng việc tìm hiểu loại hạt trời phú có nguồn gốc phát triển từ những khu vực hoang dại ở Đông Phi, công cuộc thám hiểm đã đưa nó đến với nhiều nền văn hóa khác nhau, và hiện nay nó được trồng ở hơn 70 quốc gia (gần như nằm hoàn toàn trong vùng xích đạo), được gọi là vành đai cà phê.

Cuốn sách đem tới những hiểu biết về cây cà phê: từ phả hệ (họ Rubiaceae, chi Coffea, loài: Arabica, Canephora, giống: Typica, Bourbon, Robusta), danh tính các loại hạt (Arabica, Robusta, Liberica, cà phê dại & cà phê lai); đến đặc tính của hạt cà phê tự nhiên (qua giải phẫu quả, hạt).

Sách cũng cho biết những yếu tố góp phần trong việc định hình vị của cà phê (độ cao thấp của đất trồng); phương pháp thu hoạch quả của cây cà phê (hái theo chùm, hay hái chọn lọc); phương pháp chế biến (chế biến khô, chế biến ướt, chế biến bán ướt).

Tiếp đó, sách đi vào phần cấu trúc phân tử, các chất chuyển hóa từ caffein, qua đó giải thích vì sao chúng ta thích cà phê và vì sao cà phê lại giúp chúng ta tăng cường sự tỉnh táo của trí óc mà không kèm theo các tác dụng phụ.

Sách cũng chỉ ra những thành phần hóa học trong một hạt cà phê gồm nước, axit amin, đường, carbonhydrate, chất xơ, protein, axit hữu cơ (như axit chlorogenic), khoáng chất, lipid, caffeine và trigoelline - một loại alcaloir tạo ra vị đắng của dung dịch cà phê.

Sách cũng cung cấp những giải pháp lý tưởng để khử caffeine (có 4 giải pháp gồm: dung môi trực tiếp, dung môi gián tiếp, phương pháp cacbonic, phương pháp swiss water) qua đó, giảm thiểu những tiêu cực mà chất này có gây ra. Đồng thời chỉ ra vai trò của sữa đối với cà phê (thêm sữa vào cà phê sẽ làm thay đổi đáng kể hàm lượng chất dinh dưỡng của nó và có thể chống lại một số tác động tiêu cực mà cà phê có thể gây ra cho sức khỏe của con người).

Các phần tiếp theo, sách đi vào quy trình chế biến, rang xay, cách bảo quản, phương pháp pha chế chuyên biệt (nghệ thuật pha trộn và cân bằng), tôn trọng đặc tính của từng hạt cà phê trong toàn bộ chu trình “Từ nông trại đến ly”. Bạn đọc có thể áp dụng trực tiếp các kiến thức này vào thực tế, qua đó pha chế được những tách cà phê hoàn hảo, trọn vẹn.

Sách Hiểu hết về trà và Hiểu hết về cà phê. Ảnh: MC.

Hiểu hết về trà

Cũng giống như Hiểu hết về cà phê, cuốn sách cũng bắt đầu với nguồn gốc của trà/ lược sử về trà - một loại đồ uống phản chiếu hơn 5.000 năm lịch sử phức tạp đầy màu sắc (đan xen giữa thần thoại, sự thật, truyền thuyết và văn hóa dân gian) và mang tính toàn cầu (trà nảy mầm từ Trung Quốc cổ đại và sau đó lan sang Nhật, Ấn Độ và khu vực Tây bán cầu).

Trong ba loại uống nóng phổ biến là cà phê, trà và ca cao, trà đứng số một trên thế giới. Theo báo cáo tiêu thụ đồ uống thế giới, hàng năm có khoảng 66 tỷ gallon (300 tỷ lít) đồ uống thương mại được tiêu thụ trên toàn thế giới, trong đó hơn 21% là trà nóng, và cho đến nay nó vẫn dẫn đầu danh mục.

Tiếp đó, sách đề cập các tên gọi khác nhau của trà và đi sâu vào tìm hiểu về thực vật học của cây trà (từ giới đến ngành, phân ngành, lớp, bộ, họ, chi, loài). Trà (búp hoặc lá) được lấy từ một loại cây bụi thuộc chi Camellia. Chi này gồm khoảng 250 loại khác nhau, tất cả đều có nguồn gốc ở Á Đông.

Sách cũng đề cập đến cách trồng và thu hoạch trà, chế biến trà (làm héo, sao vò và tạo hình, quá trình oxy hóa, sấy, phân loại, đóng gói) và chỉ ra những thành phần hóa học của trà.

Theo đó, lá trà tươi và khô đều chứa nhiều loại hóa chất tự nhiên: caffeine, chất chống oxy hóa, axit amin, vitamin và khoáng chất. Thông qua quá trình sấy khô và oxy hóa hoàn toàn - hoặc không như trà xanh, những chất này trong lá trà biến đổi không chỉ tạo nên vô số hương vị, màu sắc và mùi thơm, mà còn mang lại một loạt thành phần có lợi cho sức khỏe.

Trong các phần tiếp theo, sách đề cập đến 5 loại trà chính được công nhận ở Tây bán cầu (trà xanh, trà đen, trà trắng, trà ô long; trà Phổ Nhĩ); hương vị của trà pha; cách mua và nghệ thuật bảo quản trà. Bên cạnh đó là các công cụ, kỹ thuật pha trà, thông tin khoa học đằng sau việc pha chế những loại trà chính, cũng như chỉ ra ý nghĩa đặc biệt của trà trong các nền văn hóa đa dạng trên thế giới.

Tóm lại, với việc giải thích về các nguyên tắc khoa học và nghệ thuật ẩn sau những lá trà và hạt cà phê, Hiểu hết về cà phê và Hiểu hết về trà cung cấp cho chúng ta những hiểu biết đầy đủ và hấp dẫn về hai thức uống phổ biến nhất thế giới này. Quan trọng, sách giúp cho những ai yêu chuộng trà, hoặc cà phê được tận hưởng vẻ đẹp cũng như những lợi ích mà hai thức uống này mang lại.

Minh Châu