Khoảng lặng của phiến quân khủng bố

Vụ khủng bố IS thực hiện ở nhà hát Bataclan, Paris (Pháp), khiến 89 người thiệt mạng

Số vụ tấn công khủng bố giảm

Bắt đầu từ sự trỗi dậy chớp nhoáng của tổ chức phiến quân Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng trong năm 2014, lực lượng hành pháp đã phải chật vật trong việc ngăn chặn vô số âm mưu tấn công khủng bố. Chỉ đến thời điểm hiện nay, tức hơn 4 năm sau khi thủ lĩnh IS Abu Bakr al-Baghdadi tuyên bố thành lập nhà nước Caliphate, thế giới mới có khoảng thời gian khá yên bình.

Các vụ tấn công mà IS thực hiện ở các nước phương Tây đã giảm đột biến trong năm 2018, nếu so sánh với các năm trước đó, và cũng là năm đầu tiên mà số lượng các vụ tấn công khủng bố giảm, tính từ năm 2014. Điều ít người biết đến là con số các âm mưu khủng bố vẫn không hề giảm, điều này cho thấy IS vẫn giữ nguyên chiến thuật thực hiện đòn tấn công khủng bố để reo rắc sự sợ hãi.

Ngay cả quy mô của các vụ tấn công khủng bố cũng giảm hẳn. Con số người chết nhiều nhất trong một vụ tấn công đã giảm từ 130 (Paris, Pháp, 2015) xuống 86 (Nice, Pháp, 2016) và xuống 22 (Manchester, Anh, 2017). Tính đến thời điểm này, vụ khủng bố có số người thiệt mạng lớn nhất chính là vụ việc xảy ra tại một siêu thị ở Trèbes, Pháp, nơi một kẻ thân IS bắn chết 3 người hồi tháng Ba vừa qua.

Tuy nhiên, số lượng âm mưu tấn công khủng bố ở châu Âu vẫn không hề giảm - theo dữ liệu mà Trung tâm Phân tích chủ nghĩa khủng bố ở Paris ghi nhận. Dữ liệu trên chỉ ra rằng, dù sức mạnh của IS đã suy giảm, nhưng các hoạt động của chúng thì không.

“Chúng tôi có thể kết luận rằng, không có sự liên hệ giữa thất bại trên chiến trường của chúng, việc để mất lãnh thổ với cường độ mối đe dọa mà chúng gây ra” - Jean-Charles Brisard, Giám đốc Trung tâm Phân tích chủ nghĩa khủng bố, trụ sở ở Paris, nói - “Dù cho IS đang thất trận cả về mặt quân sự lẫn lãnh thổ, tư tưởng hệ của IS vẫn còn đó, trong tâm trí của những kẻ muốn gây tổn hại tới chúng ta”.

Gia tăng các vụ bắt giữ và sự cảnh báo cần thiết

Trong lúc các vụ tấn công khủng bố giảm dần, thì số lượng các vụ bắt giữ tăng lên. Vào năm 2014, có khoảng 395 vụ bắt giữ liên quan tới khủng bố ở khu vực châu Âu. Năm 2016 và 2017, con số này đều trên 700 - theo dữ liệu của Chương trình An ninh và Phòng thủ của Viện Nghiên cứu Globsec, trụ sở tại Slovakia.

Ở Mỹ, hơn 50% trong số 77 người bị cáo buộc tham gia vào các hoạt động khủng bố liên quan tới IS trong những năm gần đây, đều bị phát giác nhờ vào mạng lưới mật báo của các cơ quan hành pháp, theo Seamus Hughes- Phó Giám đốc Chương trình phân tích chủ nghĩa khủng bố. Nhưng nhiều vụ bắt giữ nghi phạm khủng bố lại khiến cho các tổ chức hoạt động vì quyền dân sự lên tiếng, nhiều lúc còn cáo buộc các cơ quan hành pháp.

Gia đình của nghi phạm Bahnasawy khẳng định rằng FBI đã lừa con trai họ thực hiện một hành động mà nó sẽ không thể nào tự làm một mình được, đồng thời chỉ ra rằng con mình bị mắc chứng “rối loạn lưỡng cực” và đang phải điều trị bằng thuốc men vào thời điểm bị bắt giữ.

Nhưng dù vấp phải một số chướng ngại, thì sự thành công trong việc ngăn chặn các âm mưu khủng bố ở châu Âu và Bắc Mỹ là rất đáng ca ngợi và không đâu có được.

Cảnh sát Đức thu giữ độc chất Ricin tại nhà riêng của một nghi phạm khủng bố hồi tháng 6 năm nay.

Ở Afghanistan, các vụ tấn công khủng bố của IS vẫn theo xu hướng tăng, trong khi ở Đông Nam Á và Tây Phi, chính quyền đang phải vật lộn với việc trấn áp tổ chức này - theo ông Roggio. Ở Syria và Iraq, dù bị mất nhiều phần lãnh thổ, IS vẫn có hàng chục nghìn chiến binh - theo ước tính của LHQ và Lầu Năm góc và các vụ tấn công khủng bố vẫn tăng dần ở 3 tỉnh của Iraq.

Và dù số lượng vụ tấn công khủng bố thành công đã giảm ở châu Âu, các âm mưu bị triệt phá mới đây cho thấy rằng IS đang tiến rất sát tới việc thực hiện một vụ thảm sát với âm mưu cực kỳ tinh vi.

Hồi tháng 6 vừa qua ở Cologne, Đức, nhiều chuyên gia sinh hóa mang đồ bảo hộ đã thu giữ 84 mg độc chất Ricin từ một người đàn ông gốc Tunisia bị phát hiện liên hệ với IS trên Telegram. Kẻ này được cho là chiến binh thánh chiến đầu tiên ở phương Tây có âm mưu sử dụng chất sinh hóa cực độc để tấn công khủng bố - theo báo cáo của Trung tâm Chống Khủng bố West Point - nhưng không phải là kẻ cuối cùng.

Được biết, một lượng Ricin kích cỡ chỉ bằng một hạt muối đã có thể giết chết một người lớn.

IS từ lâu đã khuyến khích những chiến binh dưới quyền sử dụng những thứ vũ khí ít tinh vi hơn - như một con dao găm, xe hơi hay thậm chí gạch đá - điều khiến cho việc triệt phá các âm mưu khủng bố trở thành một quá trình theo dõi trường kỳ.

Alagie Touray - một công dân Gambia 21 tuổi, đặt chân lên bờ biển Italy hồi năm ngoái đã được xếp một phòng trong trại tị nạn ở Pozzuoli. Với khoản tiền hỗ trợ 77 Euro - khoảng 90 USD - từ Chính phủ Italy, hắn đã mua một chiếc điện thoại di động Samsung và cài ứng dụng Telegram. Trên một chiếc bàn trong phòng ăn trưa của trung tâm tị nạn, Touray ghi lại và đăng tải một đoạn video của chính mình, thề trung thành với thủ lĩnh của IS, Abu Bakr al-Baghdadi.

Touray gửi đoạn video này tới một thành viên của IS ở Libya, kẻ sau đó chỉ đạo Touray “cướp một chiếc xe hơi và đâm vào người dân” - theo bản báo cáo điều tra của Tòa án Quận Naples.

Âm mưu khủng bố trên bị phát giác khi chính quyền Italy nhận được một nguồn tin báo rằng tác giả của đoạn video trên có thể đang ở Naples - theo Claudio Galzerano, Giám đốc lực lượng chống khủng bố thuộc Lực lượng Cảnh sát Italy. Cơ quan hành pháp sau đó cài người vào trung tâm tị nạn này, phát hiện ra khung cảnh tại đây trùng khớp với trong đoạn video nọ. Sau đó họ phát hiện ra Touray, bỏ ra nhiều ngày quan sát xem liệu nghi phạm hành động một mình hay thuộc một mạng lưới khủng bố.

Và, chỉ 10 ngày kể từ khi ghi lại đoạn video thề trung thành với IS, Touray đã bị bắt giữ trong lúc đang rời khỏi một nhà thờ Hồi giáo ở thị trấn lân cận, Licola. Điều đó cho thấy, không bao giờ được chủ quan trước “khoảng lặng” từ phiến quân khủng bố.

Khánh Duy