Không ngừng nâng cao tính tích cực và độ tin cậy của báo chí cách mạng
Nhà báo Thái Sơn (Báo Thanh Niên) nhận bằng khen do Trưởng ban Tuyên giáo T.Ư Võ Văn Thưởng trao tặng
Báo chí phải đặt lợi ích của đất nước, nhân dân lên trên, phải bảo vệ lẽ phải, đấu tranh chống các quan điểm sai trái, phải giữ cốt cách nền báo chí cách mạng, là phương tiện, công cụ lý luận sắc bén để đấu tranh, bảo vệ chế độ và là diễn đàn sâu rộng của nhân dân...
Vấn đề trên được ông Võ Văn Thưởng, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư T.Ư Đảng, Trưởng ban Tuyên giáo T.Ư chỉ đạo tại hội nghị báo chí toàn quốc tổng kết công tác năm 2016, triển khai nhiệm vụ năm 2017. Hội nghị do Ban Tuyên giáo T.Ư, Bộ Thông tin - Truyền thông (TT-TT) và Hội Nhà báo VN phối hợp tổ chức tại Hà Nội chiều qua (18.1).
Theo ông Võ Văn Thưởng, trong năm qua, mặc dù có một số vụ việc nhưng nhìn chung báo chí đất nước đã vượt khó, đóng góp vào những thành tựu chung của đất nước, trong năm đầu tiên thực hiện Nghị quyết Đại hội 12 của Đảng. Hoạt động báo chí cũng như công tác chỉ đạo, quản lý báo chí đã có những bước tiến mới.
Sự tác động rất sâu của doanh nghiệp và lợi ích nhóm đang làm biến dạng nền báo chí cách mạng
Tại Hội nghị Ban Tuyên giáo T.Ư đã trao tặng bằng khen cho 17 tác phẩm và 3 chuyên mục báo chí đạt thành tích xuất sắc trong năm 2016, trong đó có tác phẩm Xe tư nhân gắn biển số xanh và “di sản” của ông Phó chủ tịch tỉnh Hậu Giang của các tác giả Thái Sơn và Mai Hà (Báo Thanh Niên).
Sau khi nêu rõ những thành tích, ưu điểm của báo chí trong năm 2016, ông Võ Văn Thưởng đã thẳng thắn chỉ ra một số khuyết điểm trong năm qua. Trong đó có việc một số cơ quan báo chí chưa tích cực trong tuyên truyền nhiệm vụ kinh tế - xã hội, chưa phát hiện, biểu dương những nhân tố mới, điển hình tiên tiến, thiếu sắc bén trong đấu tranh chống quan điểm sai trái, chưa mạnh dạn bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, tình trạng khuynh hướng giật gân, câu khách xa rời tôn chỉ mục đích...
Theo ông Võ Văn Thưởng, 2016 cũng là năm xảy ra một số vụ việc các nhà báo tha hóa về đạo đức, lợi dụng nghề báo để trục lợi, đưa các thông tin sai sự thật, tiêu cực ảnh hưởng đến lợi ích quốc gia, gây ảnh hưởng đến uy tín, danh dự những người làm báo chân chính... Theo ông Võ Văn Thưởng, việc các cơ quan chức năng phải xử lý mạnh tay một số cơ quan báo chí, nhà báo sai phạm trong năm 2016, là việc không ai muốn, nhưng phải làm, là “sự đau lòng cần thiết” để làm trong sạch hoạt động báo chí hiện nay.
Đánh giá về những thách thức đối với báo chí đất nước trong năm 2017, ông Võ Văn Thưởng nêu rõ, cuộc cách mạng công nghiệp lần 4 với nền tảng công nghệ số hóa phát triển dẫn đến công nghệ làm báo, truyền tin, chia sẻ thông tin tác động lớn đến người làm báo. Bên cạnh đó, tình hình thế giới khu vực diễn biến nhanh, phức tạp có nhiều biểu hiện rất mới thậm chí ngược lại xu hướng truyền thống như: bảo hộ mậu dịch dân tộc dân túy ở một số nơi đang trỗi dậy. Trong bối cảnh đó, đội ngũ người làm báo cập nhật kiến thức, công nghệ, kỹ năng làm báo hiện đại; với các cơ quan báo chí đó là việc thay đổi mô hình quản lý tòa soạn, tiếp cận phù hợp và hiệu quả với bài toán kinh tế báo chí để tránh tụt hậu.
Một trong những thách thức lớn đối với báo chí được Trưởng ban Tuyên giáo T.Ư chỉ ra là sự tác động rất sâu của doanh nghiệp và lợi ích nhóm vào báo chí đang làm biến dạng nền báo chí cách mạng. “Vụ nước mắm vừa qua được nói đến như điển hình nhưng là vụ việc nhỏ trong việc xâm nhập các lợi ích nhóm vào báo chí. Nhiều chuyện ghê gớm hơn nhiều nhưng chưa đủ bằng chứng để xử lý. Điều này đặt ra cho mỗi cơ quan chủ quản, các tờ báo phải rà soát đội ngũ của mình”, ông Võ Văn Thưởng nhấn mạnh. Theo ông, báo chí cách mạng phải đặt lợi ích của đất nước, nhân dân lên trên, phải bảo vệ lẽ phải, đấu tranh chống các quan điểm sai trái, phải giữ cốt cách nền báo chí cách mạng, là phương tiện, công cụ lý luận sắc bén để đấu tranh, bảo vệ chế độ và là diễn đàn sâu rộng của nhân dân...
Trưởng ban Tuyên giáo T.Ư cũng chỉ ra thách thức đối với vấn đề tự diễn biến, tự chuyển hóa đã được Nghị quyết Đại hội Đảng 12 chỉ ra. Vấn đề tự diễn biến, chuyển hóa, suy thoái tư tưởng đạo đức lối sống trong đội ngũ người làm báo là vấn đề phải được nhìn nhận thẳng thắn. Theo ông Thưởng, thời gian qua đã có tình trạng nhiều nhà báo sống 2 mặt. “Có những nhà báo một mặt có những bài báo rất hay nhưng đồng thời cũng là những Facebooker dùng những lời lẽ xấu xí nhất trên mạng xã hội...”, ông Thưởng cho biết trong thời gian tới Ban Tuyên giáo T.Ư và các cơ quan chức năng sẽ tiến hành rà soát, xem xét xử lý các vấn đề bất cập liên quan đến hoạt động của báo điện tử, vấn đề bán kênh, bán sóng trên phát thanh - truyền hình, bán măng sét báo in; xem xét sự chi phối của các công ty truyền thông, quảng cáo đối với hoạt động báo chí.
“Việc này khó, mất thời gian nhưng không thể không làm. Để lâu sẽ khó làm và ảnh hưởng đến nền báo chí đất nước”, Trưởng ban Tuyên giáo T.Ư nhấn mạnh.
Công tác chỉ đạo, quản lý thông tin vẫn chưa thực sự chủ động
Trước đó, trình bày báo cáo tổng kết tại hội nghị, Thứ trưởng Bộ TT-TT Hoàng Vĩnh Bảo cho biết hiện cả nước có 859 cơ quan báo chí, trong đó có 199 báo (T.Ư 86 và địa phương 113); 660 tạp chí (T.Ư 523, địa phương 137). Tính đến tháng 9.2016, cả nước có 18.630 nhà báo được cấp thẻ (báo in và báo điện tử là 11.675 người, phát thanh và truyền hình 6.685) và có trên 5.000 phóng viên đang làm việc tại các cơ quan báo chí, nhưng chưa đủ điều kiện cấp thẻ.
Báo cáo của Bộ TT-TT đánh giá trong năm 2016, về cơ bản các cơ quan báo chí đã thực hiện nghiêm túc sự lãnh đạo, chỉ đạo, định hướng thông tin của Đảng, Nhà nước; thông tin kịp thời, trung thực toàn diện đời sống chính trị, kinh tế - xã hội ở trong nước và quốc tế; là diễn đàn thực sự tin cậy của nhân dân. Báo chí cũng đã tích cực phát hiện, cổ vũ nhân tố mới, điển hình tiên tiến, thành tựu công cuộc đổi mới; kiến nghị, đề xuất nhiều giải pháp, hướng đi thiết thực; đấu tranh kiên quyết với hành vi tham nhũng, lãng phí, quan liêu, tiêu cực xã hội; tham gia giám sát, phản biện xã hội, phát huy quyền làm chủ của người dân...
Tuy nhiên, theo Thứ trưởng Hoàng Vĩnh Bảo, hoạt động báo chí vẫn còn tồn tại những thiếu sót, khuyết điểm, tập trung ở các dạng sai phạm như: thông tin không đúng với tôn chỉ, mục đích, phiến diện, quá nhiều tin tiêu cực, giật gân câu khách, trái thuần phong mỹ tục, miêu tả chi tiết các hành vi tội ác, mê tín dị đoan. Bên cạnh đó là tình trạng thông tin thiếu nhạy cảm chính trị, không phù hợp với lợi ích của đất nước, của nhân dân, là kẽ hở để báo chí nước ngoài, các thế lực thù địch, chống đối lợi dụng xuyên tạc...
Theo báo cáo của Bộ TT-TT, trong năm 2016, Bộ đã xử lý vi phạm theo thẩm quyền 139 trường hợp với số tiền phạt hơn 3,6 tỉ đồng. Sai phạm chủ yếu của các cơ quan báo chí là thông tin sai sự thật (75 trường hợp). Bộ TT-TT cũng quyết định đình bản tạm thời 3 tháng với 4 trường hợp cơ quan báo chí có sai phạm; ban hành quyết định thu hồi giấy phép hoạt động của một cơ quan báo chí theo đề nghị của cơ quan chủ quản tạp chí; quyết định thu hồi thẻ nhà báo với 13 nhà báo do có sai phạm và bị xử lý kỷ luật...
Báo cáo của Bộ TT-TT cũng cho biết, công tác chỉ đạo, quản lý thông tin vẫn chưa thực sự chủ động, theo kịp tính thời sự của sự việc, nhất là bối cảnh mạng xã hội phát triển như hiện nay. Trình độ nghiệp vụ của một bộ phận cán bộ làm công tác chỉ đạo, quản lý báo chí các cấp còn hạn chế. Vai trò của cơ quan chủ quản báo chí chưa được phát huy đầy đủ, kịp thời và nghiêm minh. Việc cung cấp thông tin cho báo chí của các cơ quan hành chính đã có nhiều chuyển biến nhưng vẫn còn những hạn chế nhất định...
Các bộ ngành cần tăng cường, chủ động cung cấp thông tin cho báo chí
Phát biểu tại hội nghị, Phó thủ tướng Vũ Đức Đam thay mặt Chính phủ cảm ơn báo giới đã đồng hành với Chính phủ và đất nước trong năm qua, góp phần hoàn thành các mục tiêu, nhiệm vụ đề ra. Trong năm qua, vấn đề báo chí phản biện, góp phần xây dựng chính sách đã có bước phát triển mới nhất là trong các lĩnh vực y tế, giáo dục. Các ý kiến từ báo chí đã giúp Chính phủ ban hành, điều chỉnh những chính sách phù hợp với tình hình đất nước, được người dân ủng hộ. Phó thủ tướng cho biết, Chính phủ đã chỉ đạo Bộ TT-TT và các bộ ngành tăng cường cung cấp thông tin cho báo chí. Phó thủ tướng nghiêm túc nhìn nhận Chính phủ mới làm tốt việc cung cấp các thông tin đã ban hành. Đối với các thông tin trong quá trình chuẩn bị ban hành còn những hạn chế nhất định để báo chí có thể phản biện, định hướng dư luận tạo sự đồng thuận. Theo Phó thủ tướng, trong năm 2016 các cơ quan chức năng đã phải xử lý quyết liệt một số cơ quan báo chí vi phạm pháp luật. Tuy nhiên, Phó thủ tướng cho rằng đó là việc làm uốn nắn, răn đe, để báo chí nước nhà hoạt động tốt hơn, hiệu quả hơn.
Trường Sơn
