Kiến nghị xử lý công khai bộ, ngành, địa phương vi phạm quy định về tiết kiệm

Giảm 17 tổng cục, tinh giản 79.057 biên chế

Báo cáo do Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc trình bày cho biết, năm 2022, thu ngân sách Nhà nước (NSNN) đạt 1.815,5 nghìn tỷ đồng, tăng 403,8 nghìn tỷ đồng (+28,6%) so với dự toán. Nhờ chủ động trong điều hành, các nhiệm vụ chi NSNN năm 2022 đã cơ bản hoàn thành mục tiêu đề ra: chi NSNN năm 2022 ước đạt 2,16 triệu tỷ đồng, tăng 352,3 nghìn tỷ đồng (+19,4%) so dự toán.

Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc.

Theo ông, tổng số tiết kiệm kinh phí, vốn Nhà nước năm 2022 theo báo cáo của các bộ, ngành, địa phương là 53.887 tỷ đồng (bộ, ngành 9.901 tỷ đồng; các địa phương 38.157 tỷ đồng; các tập đoàn, tổng công ty là 5.837 tỷ đồng). "Tuy nhiên, tình trạng gian lận, trốn thuế, quản lý thu thuế đối với các hoạt động kinh doanh trên nền tảng số, thương mại điện tử, kinh doanh xuyên biên giới vẫn còn diễn biến phức tạp", Bộ trưởng Bộ Tài chính cho hay.

Về tổ chức bộ máy, Bộ trưởng Hồ Đức Phớc cho biết, các bộ, ngành trung ương giảm 17 tổng cục và tổ chức tương đương, 8 cục thuộc tổng cục và thuộc bộ, 145 vụ/ban thuộc tổng cục và thuộc bộ, 90% phòng trong vụ. Các địa phương giảm 7 sở và 711 tổ chức phòng thuộc cơ quan chuyên môn UBND cấp tỉnh và cấp huyện. Lũy kế đến nay, 63 tỉnh, thành phố đã giảm được 2.159 tổ chức phòng và tương đương. Cả nước đã giảm 7.469 đơn vị sự nghiệp công lập (đạt 13,5%) so với năm 2016. Tinh giản biên chế giảm 79.057 người (tỷ lệ 29,96% so với số biên chế công chức, viên chức giảm giai đoạn 2016 - 2021).

Trong quản lý, sử dụng vốn và tài sản Nhà nước tại doanh nghiệp, đã có 18/19 tập đoàn, tổng công ty xây dựng Đề án cơ cấu lại giai đoạn 2021-2025 và đang tiếp tục hoàn thiện để trình cấp có thẩm quyền ban hành. Năm 2022, các doanh nghiệp đã thoái vốn với giá trị sổ sách khoảng 883,7 tỷ đồng, thu về 4.290,6 tỷ đồng; 1 doanh nghiệp cổ phần hóa với tổng giá trị doanh nghiệp 309 tỷ đồng. Đã đưa vào vận hành Nhà máy Nhiệt điện Thái Bình (giai đoạn 2), Sông Hậu 1; tích cực xử lý, cơ cấu lại dự án, doanh nghiệp thua lỗ, kém hiệu quả... Tuy nhiên, Chính phủ thừa nhận tiến độ cổ phần hóa, thoái vốn doanh nghiệp Nhà nước (DNNN) còn chậm. Công tác xử lý một số dự án, doanh nghiệp chậm tiến độ, kém hiệu quả vẫn còn hạn chế.

Bộ Công an tiết kiệm 1.896 tỷ đồng

Qua thẩm tra, Thường trực Ủy ban Tài chính - Ngân sách (UBTCNS) cơ bản tán thành với Báo cáo của Chính phủ và đánh giá cao sự chủ động, quyết tâm của Chính phủ, các bộ, ngành địa phương để đạt được những kết quả tích cực trong thực hành tiết kiệm, chống lãng phí năm 2022. Nhờ tiếp tục triệt để tiết kiệm chi thường xuyên, cắt giảm các khoản chi chưa thực sự cần thiết, số kinh phí đã tiết kiệm được là 53.896 tỷ đồng; trong đó nhiều bộ, ngành địa phương có số kinh phí tiết kiệm cao như: Bộ Quốc phòng 2.556 tỷ đồng, Bộ Công an 1.896 tỷ đồng, Hà Nội 5.868 tỷ đồng, Vĩnh Phúc 1.855 tỷ đồng...

Phó Chủ nhiệm UBTCNS Phạm Thúy Chinh.

Tuy nhiên, Phó Chủ nhiệm UBTCNS Phạm Thúy Chinh cho rằng, tiến độ giải ngân vốn một số dự án quan trọng quốc gia còn chậm. Lũy kế giải ngân Dự án cao tốc Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2017 - 2020 đến ngày 31/1/2023 là 46.871,8 tỷ đồng, chỉ đạt 70,7% tổng kế hoạch được giao. Dự án cao tốc Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2021-2025 là 9.409,2 tỷ đồng, đạt 7,86% kế hoạch. Dự án thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư Cảng hàng không quốc tế Long Thành, đến thời điểm 31/12/2022 mới giải ngân 16.697,647 tỷ đồng, đạt 73% kế hoạch. Cùng với đó, giải ngân vốn đầu tư công chưa đạt yêu cầu, còn 31/51 bộ và 18/63 địa phương có tỷ lệ giải ngân đạt dưới 75% kế hoạch.

"Kiến nghị Chính phủ công khai danh sách bộ, ngành, địa phương chậm ban hành chương trình thực hành tiết kiệm, chống lãng phí năm 2022 và năm 2023 trên các phương tiện thông tin đại chúng; đồng thời công khai và có hình thức xử lý đối với hành vi lãng phí, vi phạm quy định về thực hành tiết kiệm, chống lãng phí", Phó Chủ nhiệm UBTCNS nhấn mạnh.

Đồng thời, có giải pháp, chính sách mạnh mẽ trong cổ phần hóa, thoái vốn Nhà nước, cơ cấu lại DNNN, nâng cao hiệu quả hoạt động sản xuất, kinh doanh, bảo toàn và phát triển vốn Nhà nước đầu tư vào hoạt động sản xuất, kinh doanh tại doanh nghiệp. Xác định trách nhiệm và xử lý nghiêm các tổ chức, cá nhân, người đứng đầu DNNN chậm triển khai, vi phạm trong quá trình cổ phẩn hóa, thoái vốn Nhà nước...

Cần làm rõ trách nhiệm, cụ thể các giải pháp

Thảo luận tại phiên họp, Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương đề nghị báo cáo cần đánh giá rõ những ưu điểm nổi bật, cần thiết biểu dương những nơi làm tốt, những nơi có chuyển biến. Đồng thời, phân tích rõ các hạn chế, tồn tại cơ bản, nguyên nhân và trách nhiệm của các bộ, ngành. Ông cũng đề nghị làm rõ nội dung chống lãng phí trong sử dụng vốn đầu tư công; đánh giá thực chất việc phân bổ, quyết toán, giải ngân vốn của Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế; lãng phí trong triển khai thực hiện các chương trình mục tiêu quốc gia...

Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương.

Theo Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn, tình trạng lãng phí còn vi phạm, sai sót ở mức độ khác nhau, đặc biệt trong quản lý lĩnh vực ngân sách, đầu tư công, mua sắm, quản lý đất đai, tài sản công, thủ tục hành chính gây phiền hà, cản trở cho doanh nghiệp và người dân, ảnh hưởng đến sự phát triển của đất nước...

Cơ bản thống nhất với các nhiệm vụ, giải pháp năm 2023 như Chính phủ đã nêu và UBTCNS bổ sung thêm, song UBTVQH yêu cầu cụ thể hơn giải pháp đẩy mạnh thực hành tiết kiệm, chống lãng phí. "Tiếp tục sắp xếp, tổ chức lại bộ máy, biên chế của các cơ quan Nhà nước, tiết kiệm chi và tăng cường kỷ luật, kỷ cương hành chính trong cán bộ, công chức, viên chức. Đẩy mạnh hơn nữa cải cách hành chính và nâng cao trách nhiệm của cán bộ, công chức, viên chức trong thực thi nhiệm vụ" - Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội nhấn mạnh.

Quỳnh Vinh