Kim quang 'nhập môn' DS Audio DS-E1 – Thách thức cartridge truyền thống cùng phân khúc

Đôi nét về DS Audio

DS Audio là công ty con của DSC Digital Stream Corporation (DSC), một trong những nhà sản xuất tiên phong trong kỹ thuật chế tạo và nghiên cứu quang học laser. Giám đốc điều hành hiện tại của DS Audio là Tetsuaki Aoyagi, anh còn khá trẻ nhưng rất đam mê audio, đặc biệt là chất âm analog. Tetsuaki mong muốn phát minh lại kim quang bằng cách đảo ngược kỹ thuật đã từng phát triển trước đây, nhằm thay thế các lỗ hổng của chúng bằng các giải pháp thiết kế xuất sắc, toàn diện hơn.

Kim quang đầu bảng Master1 của DS Audio có giá 575 triệu đồng

Do hoạt động của kim MM và MC truyền thống bị ảnh hưởng từ định luật cảm ứng Faraday, một lực ma sát sẽ được tạo ra (một dòng điện có từ trường đối lập - định luật Lenz) làm giảm hiệu quả các chuyển động nhanh, ảnh hưởng đến khả năng “sao chép” chính xác tín hiệu gốc từ rãnh đĩa vinyl. Ngoài ra, thiết kế kim truyền thống còn có hạn chế về việc phải cân bằng triệt để giữa biên độ rung động đầu kim ở tần số thấp và tần số cao.

Công nghệ kim quang hoạt động như thế nào?

Cơ bản nguyên tắc hoạt động của kim quang là sử dụng một đèn LED nhẹ và không thay đổi độ sáng (theo thời gian) có đầu ra liên tục được đọc bởi bộ tách sóng quang. Một tấm chắn sáng (screen) được gắn vào ống cantilever và nhô ra giữa nguồn sáng và bộ tách sóng quang, nó sẽ điều biến cường độ ánh sáng tương ứng với nội dung của rãnh đĩa than, từ đó tạo ra tín hiệu tỷ lệ với biên độ chuyển động của stylus. Tín hiệu từ kim quang sẽ được dẫn đến một thiết bị gọi là Equalizer (khác với bộ điều chỉnh âm sắc), đóng vai trò như một phono preamp. Đầu ra của Equalizer này là tín hiệu line, cho phép kết nối trực tiếp với preamp hoặc ampli tích hợp.

Nguyên tắc hoạt động của kim quang

Có cùng nguyên lí hoạt động, những dòng kim quang DS Audio khác nhau ở thiết kế body (thân) cartridge, ống cantilever và đầu stylus. Cụ thể ở DS-E1, dòng kim cơ bản nhất của DS Audio có ống cantilever bằng nhôm với đầu stylus mài kiểu elliptical. Phần thân body của kim được làm từ nhôm khối với thiết kế tối ưu về rung chấn và hiệu quả hoạt động quang học. Thiết bị Equalizer DS-E1 có kích thước nhỏ và cấu tạo đơn giản hơn nhiều so với Equalizer của các model cao cấp như DS-002, DS-W2, DS-Master1. Hãng đã tối ưu thiết kế mạch, giảm thiểu các linh kiện ở mức ít ảnh hưởng nhất đến chất lượng trình diễn. Đầu Equalizer DS-E1 này chỉ hỗ trợ output duy nhất qua kết nối RCA.

Set-up cần cân VTA và VTF thật chuẩn

Bộ kim quang DS Audio DS-E1 và đầu Equalizer được đóng gói trong hai hộp giấy riêng biệt. Chưa vội lắp kim, chúng tôi mở nắp xem qua cấu tạo của đầu Equaliser. Bên trong thiết bị này sử dụng biến thế nguồn C-Core, kết hợp mạch lọc ổn áp và hệ thống tụ nguồn khá lớn có tổng cộng 54.000uF. Mặt sau của Equalize gồm cổng input kết nối với dây tonearm và output trực tiếp dẫn tín hiệu đến preamp hoặc ampli tích hợp mà không cần trang bị thêm step-up hay phono box. Ngoài ra, còn có một công tắc gạt chọn chế độ Output 1 và Output 2. Đây chính là nút gạt chọn cắt lọc tần số trầm. Ở mode Ouput1, đầu equaliser sẽ cắt tần từ tần số 30Hz với độ dốc 6dB, Output 2 sẽ có bộ lọc tần số thấp tương đương trị số bộ lọc tiêu chuẩn RIAA truyền thống.

Đầu Equalizer DS Audio DS-E1

Các thiết kế kim quang của DS Audio có chung một đặc điểm là phần “bụng” của thân kim rất thấp nên khi set-up cần lưu ý cân chỉnh góc VTA thật chính xác. Ngoài ra, do sử dụng công nghệ quang học nên yếu tố lực tì kim cũng đòi hỏi khắt khe hơn. Mặc dù thông số lực tì VTF của DS Audio DS-E1 cho phép trong phạm vi từ 1,6 đến 1,8 gram và khuyến nghị ở mức 1,7 gram, nhưng chỉ cần lệch ra ngoài phạm vi 1,7 gram, hiệu quả trình diễn kim DS-E1 sẽ giảm đáng kể. Nên với kim quang, không có chuyện cân VTF theo kiểu thêm bớt để tạo “mùi” âm theo gout riêng, chúng ta cần cân chính xác nhất với mức khuyến nghị. Tương tự với chỉnh góc VTA, chỉ cần lệch nhẹ là bạn sẽ thấy ngay không gian sân khấu ảnh bị hưởng rất nặng.

Trải nghiệm trình diễn

Lần đầu tiên chúng tôi trải nghiệm âm thanh của công nghệ kim quang là với cartridge DS Audio DS-W2 (285 triệu đồng). DS-W2 thể hiện sự xuất sắc trong việc biểu đạt tốc độ cực cao, phân biệt được các vùng không gian bản ghi âm và hoàn toàn trung thành với âm sắc của giọng hát/nhạc với ưu điểm nền âm rất tĩnh.

Với kim DS Audio DS-E1, chúng tôi set-up cartridge này với mâm than Bergmann Sindre, ampli Gryphon Diablo 300 và đôi loa Piega Coax 711. Dù có khoảng cách gần 5 lần về giá trị nhưng DS-E1 vẫn tái tạo được màu âm rất quen thuộc, mang những đặc trưng mà chúng tôi từng được trải nghiệm với cartridge DS-W2. Nền âm tĩnh kết hợp với sân khấu có hiệu ứng holographic là ấn tượng rõ nét ngay từ những bản thử đầu tiên.

Một trong những ưu điểm của công nghệ kim quang nói chung đó là hạn chế được những tiếng nổ khó chịu khi nghe những đĩa vinyl cũ có rãnh bị trầy xước. Đầu Equalizer DS-E1 cho phép chọn hai mức cắt lọc dải trầm, với hệ thống thử nghiệm tại Test Lab Nghen Nhìn, chúng tôi chọn chế độ Output 2. Mode này tạo được độ tuyến tính 3 dải tốt hơn, âm trâm thoát, thả tốt nhưng giữ được lực nét.

LP Blue Mind (phiên bản Limited 45 vòng/180gram) của Anne Bisson gần như luôn được chúng tôi chọn nghe mỗi khi thử mâm, kim hoặc cần, bởi chất lượng thu âm của album này rất tốt và đa màu sắc. Chỉ cần một vài track cũng đủ để có thể đánh giá tổng quan màu âm và năng lực trình diễn của thiết bị. Nghe bản "hit" làm nên tên tuổi của Anne Bisson là September in Montreal, DS-E1 tái tạo hài âm với độ căng mọng của từng tiếng đàn piano, độ tơi ấn tượng của cympal. Khi ca sĩ cất giọng hát cũng là lúc tiếng bass xuất hiện, sân khấu trình diễn ngay lập tức được DS-E1 định hình, phân bổ và tạo độ nổi khối rất gần với không gian live.

Kim DS-E1 có khả năng biểu đạt chi tiết rất tốt, cụ thể là tiếng gõ cympal trong đoạn đầu của bản thu có tiếng rung rè cực nhỏ đã không bị lướt qua như một vài cartridge. Tuy nhiên, ưu điểm này cũng đôi khi làm cho người nghe cảm thấy có một chút gai nhẹ, thi thoảng xuất hiện ở một điểm nào đó trong những bản thu mà chúng ta thường nghe.

Chính vì một chút gai này mà chúng tôi tiếp tục kiểm chứng với album quen thuộc Nils Lofgren - Acoustic Live”(200 gram/ 45 vòng của Analog Production). DS-E1 hoàn toàn làm chủ được độ động, chi tiết rất tốt tuy nhiên vẫn có một chút gắt nhẹ nếu so với kim Ortofon A95. Nhưng dù ở đoạn kịch tính nhất, kim nhập môn của DS Audio vẫn xuất sắc thể hiện được bố cục sân khấu kể cả phân lớp theo chiều ngang và chiều cao. Nếu so với DS-W2, DS-E1 chỉ kém hơn về độ phân giải các lớp theo chiều sâu và độ tan, đã phân rã chung.

Với những ưu điểm nổi trội của kim quang DS-E1, rất xứng đáng để chúng tôi nghe một vài track trên đĩa vinyl được sản xuất giới hạn 3150 bản - The Gryphon - Power & Grace 1. Hai track Tiefe Wasser và Carmen Fantasy Op.25 với các nhạc cụ "khó chịu" như violin, cello, piano đều được DS-E1 tái tạo một cách trọn vẹn và hoàn toàn có âm sắc tự nhiên.

Ở mức giá 65 triệu và bạn không cần phải đầu tư thêm step-up hay phono preamp, DS Audio DS-E1 là một đối thủ có thể thách thức bất kỳ hệ thống kim/phono truyền thống cùng phân khúc giá. Đừng quan tâm quá nhiều đến công nghệ kim quang, hãy set-up kim DS-E1 với yêu cầu duy nhất là cân chuẩn VTA và VTF, bật album LP quen thuộc, chúng tôi chắc chắn rằng bạn sẽ có được những trải nghiệm của một sân khấu live và âm sắc thuần analog.

Thông số kỹ thuật

Kim quang DS-E1

- Lực tì kim: 1,6 - 1,8 gram (khuyến nghị 1,7 gram)
- Trọng luợng: 8,1 gram
- Body (thân kim): nhôm
- Cantilever: nhôm
- Đầu stylus: elliptical

Đầu Equalizer DS-E1

- Output: 500mV
- Đầu vào: RCA
- Đầu ra: RCA
- Kích thước: 200x70x160mm
- Trọng lượng: 1,4kg

Giá tham khảo: 65 triệu đồng (kèm Equalizer)

Kim quang DS Audio được phân phối chính thức bởi Đông Thanh - Hòa Phúc

Hoài Sa