Kinh nghiệm phát triển HTX ở Hà Lan: Linh hoạt áp dụng vào Việt Nam

Phát biểu tại hội thảo “Kinh nghiệm quản trị và phát triển HTX tại Hà Lan - Khả năng vận dụng tại Việt Nam” vừa diễn ra tại tỉnh Bắc Ninh, Phó chủ tịch Liên minh HTX Việt Nam Lê Văn Nghị cho biết, những kinh nghiệm về phát triển HTX Agriterra chia sẻ đối với Việt Nam là hết sức quý báu. Tuy nhiên, để áp dụng vào thực tiễn ở Việt Nam cần có chọn lọc phù hợp.

Nhiều kinh nghiệm quý

Hà Lan chỉ có 17 triệu dân, nhưng có đến hơn 30 triệu thành viên HTX. Nghĩa là 1 thành viên có thể tham gia 2 - 3, thậm chí có thành viên còn tham gia tới 10 HTX. Với 2.500 HTX, doanh thu bình quân hàng năm của các HTX đạt 111 triệu EUR, đóng góp vào 18% GDP quốc gia.

Về tình hình phát triển các HTX ở Hà Lan và bài học kinh nghiệm, ông Jos Van Campen - chuyên gia của tổ chức Agriterra, cho biết các HTX phát triển tốt và bền vững nhất tại Hà Lan là các HTX về ngân hàng, nông nghiệp, bảo hiểm. Thị phần của các HTX nông nghiệp của Hà Lan đứng thứ hai (sau Phần Lan) tại các quốc gia châu Âu. “Các HTX hoạt động tại Hà Lan đều mong muốn phục vụ tốt cho lợi ích thành viên, cùng nhau liên kết sản xuất, cùng nhau tiêu thụ sản phẩm, hỗ trợ lẫn nhau để vượt qua khó khăn và đáp ứng các nhu cầu của thành viên cũng như vì sự phát triển của HTX”, ông Campen cho biết.

Các HTX ở Hà Lan hoạt động theo mô hình từ dưới lên trên. HTX là công cụ chứ không phải là mục tiêu. Lợi ích của thành viên tài chính là kết nối kinh doanh giữa HTX và thành viên, không liên quan đến vốn cổ phần. HTX tăng vốn chủ yếu thông qua tích lũy lợi nhuận, chứ không phải từ vốn đóng góp của thành viên. Thành viên HĐQT phải có trách nhiệm trau dồi kiến thức để nắm bắt cơ hội tốt nhất, một số HTX cung cấp, đào tạo nội bộ cho thành viên và nhân viên. Các học viên tham gia các khóa học phải đóng học phí, chứ không phải là miễn phí.

Ông Harm Haverkort - Giám đốc Agriterra Việt Nam, cho biết nông nghiệp là chìa khóa để tạo việc làm, xóa đói, giảm nghèo. Hiện Agriterra đã có mặt tại hơn 20 quốc gia trên thế giới và hỗ trợ hơn 660.000 nông dân với hơn 250 HTX. “Hiện nay, hầu hết các HTX tại Việt Nam đều thiếu tư duy về phát triển KTHT, HTX. Với kinh nghiệm 5 năm có mặt tại Việt Nam, Agriterra đặt mục tiêu hỗ trợ phát triển HTX hiện đại, mang lại nhiều hiệu quả hơn. Đặc biệt là sẽ phối hợp với các tổ chức quốc tế khác hỗ trợ tích cực để các HTX và KTHT ở Việt Nam phát triển mạnh mẽ, tương xứng với tiềm năng, lợi thế của Việt Nam”, ông Haverkort cho biết.

Hội thảo “Kinh nghiệm quản trị và phát triển HTX tại Hà Lan - Khả năng vận dụng tại Việt Nam”

Chọn lọc để áp dụng

Nêu ví dụ thực tiễn về phát triển HTX ở Bắc Ninh, ông Tống Văn Chiến - Giám đốc HTX Thượng Đồng (Bắc Ninh), cho biết chính sách của Việt Nam về HTX hiện còn nhiều bất cập. Ruộng đất của các HTX và thành viên manh mún, dù đã được dồn điền, đổi thửa. Trong khi tốc độ đô thị hóa đang nhanh chóng như hiện nay thì người dân cố gắng giữ ruộng đất, không cho sang nhượng, chuyển đổi để chờ thu hồi và đền bù với giá cao. Cán bộ trẻ, có trình độ không mặn mà làm việc ở các HTX, dù có chính sách thu hút, nhưng thu nhập vẫn chưa tương xứng.

“Thử hỏi xem có bao nhiêu cán bộ trẻ làm Chủ tịch HĐQT, Giám đốc HTX? Chính sách thì bất cập, nhiêu khê, qua nhiều cầu thì làm sao áp dụng toàn bộ kinh nghiệm của Hà Lan để phát triển HTX tại Việt Nam? Để áp dụng vào thực tiễn ở Việt Nam, cần có sự chọn lọc để phù hợp với thực tiễn”, ông Chiến nêu quan điểm.

Phó Chủ tịch Liên minh HTX Việt Nam Lê Văn Nghị cho biết, những kinh nghiệm chia sẻ của Agriterra là bài học quý cho các nhà hoạch định chính sách, chính quyền và Liên minh HTX các cấp tại Việt Nam. Việc áp dụng kinh nghiệm phát triển HTX từ Hà Lan sẽ được Liên minh HTX Việt Nam nghiên cứu, chọn lọc, từng bước triển khai áp dụng cho phù hợp với thực tiễn ở Việt Nam.

“Muốn thay đổi và phát triển HTX ở Việt Nam một cách nhanh, mạnh, bền vững cần tích cực tuyên truyền, vận động và các bước triển khai phù hợp, qua đó từng bước thay đổi tư duy, nhìn nhận, đánh giá của các cấp lãnh đạo, lãnh đạo các bộ, ngành, chính quyền và Liên minh các cấp cũng như từ thành viên HTX đến Ban Quản trị, Ban Giám đốc HTX”, Phó chủ tịch Lê Văn Nghị nói.

theo Phạm Duy/Thời báo kinh doanh