Kỳ 1: Tràn lan thuốc Đông y không rõ nguồn gốc

Những năm qua, hoạt động của các cơ sở hành nghề y dược tư nhân nói chung và Đông y nói riêng phát triển nhanh, tạo điều kiện thuận lợi trong việc chăm sóc sức khỏe cho nhân dân. Tuy nhiên, theo phản ánh của bạn đọc, hiện nay thuốc Đông y không rõ nguồn gốc đang được rao bán tràn lan trên mạng xã hội, diễn đàn online, thậm chí ở chợ, trước cổng đền chùa…mà không rõ nguồn gốc xuất xứ, không hạn sử dụng. Việc quản lý chất lượng thuốc Đông y không rõ nguồn gốc vẫn chưa được các cơ quan chức năng vào cuộc xử lý triệt để.

Với tâm lý “có bệnh thì vái tứ phương”, chỉ cần ở đâu giới thiệu chữa bệnh hiệu quả thì người bệnh sẽ lập tức tìm đến ngay mà không cần biết kết quả ra sao. Mạng xã hội đang dần trở thành thị trường buôn bán thuốc gia truyền thuận tiện, nhanh chóng. Đáng lưu ý, các quảng cáo chỉ nêu toàn ưu điểm của thuốc khiến nhiều người coi việc dùng thuốc trở nên bình thường, ai cũng có thể mua về tự uống, dùng càng nhiều càng tốt…

Thuốc Đông y không nhãn mác được bày bán tại chợ Ngã Tư Sở

Thuốc Đông y không nhãn mác được bày bán tại chợ Ngã Tư Sở

Với suy nghĩ, thuốc Đông y lành hơn thuốc tân dược trong điều trị bệnh, rất nhiều bệnh nhân tin dùng. Hiện nay, việc bán thuốc Đông y chữa bệnh trên các phương tiện truyền thông đại chúng phát triển một cách rầm rộ. Khi mạng xã hội phủ sóng khắp nơi và trở thành nơi mua bán hiệu quả nhất thì thuốc Đông y, những loại thuốc xưa nay phải đến tận nơi bắt mạch, sờ tận tay, nhìn tận mắt mới chẩn đoán được, cũng đang được rao bán tràn lan trên mạng.

Những người dùng mạng xã hội như zalo, facebook đều dễ dàng nhận thấy, hàng ngày có tới hàng chục các status đăng quảng cáo các sản phẩm Đông y gia truyền với những lời giới thiệu có cánh như “Hoàn toàn từ thảo dược quý hiếm”, “Điều trị dứt điểm”… Đặc biệt, các quảng cáo này đều được núp dưới danh nghĩa “Đông y gia truyền” để tạo tâm lý yên tâm cho người sử dụng.

Thuốc Đông y gia truyền được rao bán tràn lan trên mạng xã hội

Chỉ cần gõ cụm từ “thuốc Đông y gia truyền” trên google, chỉ trong 0.45 giây đã cho ra 49.400 nghìn kết quả. Dạo một vòng thị trường thuốc đông y gia truyền trên Facebook, enbac.com, vatgia.com… người tiêu dùng sẽ lóa mắt vì một loạt cửa hàng thuốc “gia truyền” chữa đủ các loại bệnh từ tăng cân, giảm cân, viêm đại tràng, gan thận cho đến ung thư…

Dĩ nhiên, đã bán trên mạng xã hội thì luôn đi kèm với tư vấn qua mạng xã hội, chẩn đoán bệnh online, bốc thuốc và giao thuốc tận nhà. Nói ngắn gọn, chỉ cần ngồi nhà và mô tả thì các “thầy thuốc” có thể chẩn đoán được tình trạng bệnh từ xương khớp, dạ dày, sỏi thận, viên gan B, giảm cân, thậm chí là ung thư...

Trước tình trạng thuốc Đông y vẫn chưa được kiểm soát chất lượng một cách triệt để, trao đổi với phóng viên báo Lao động Thủ đô, ông Nguyễn Hồng Siêm - Chủ tịch Hội Đông y Hà Nội, khuyến cáo người bệnh không nên sử dụng thuốc Đông y một cách tùy tiện, đặc biệt không nên mua thuốc mà không có chỉ dẫn của bác sỹ chuyên khoa.

“Bên cạnh việc không được thăm khám trực tiếp, người bệnh có nguy cơ đối mặt với việc mua hàng không rõ nguồn gốc xuất xứ, quá hạn sử dụng, hàng nhập lậu, hàng ngâm, tẩm hóa chất để chống nấm, chống mốc... Sử dụng thuốc Đông y trôi nổi, không rõ nguồn gốc, chất lượng kém dễ dẫn đến những biến chứng nguy hiểm, có khi còn mất mạng”, ông Siêm cho biết.

Trong vai người đang cần mua thuốc chữa bệnh sỏi thận, tôi vào một trang bán hàng Đông y gia truyền của lương y T. với những quảng cáo hấp dẫn: “thần y” chữa bệnh sỏi thận, cam kết “không khỏi bệnh hoàn tiền”, “khỏi ngay với một liều duy nhất”…Vờ tin vào nhưng lời quảng cáo của trang bán hàng này, tôi nói: “Em mắc bệnh sỏi thận, uống thuốc tây không khỏi, bây giờ bác sĩ yêu cầu phải mổ. Nhưng em nghe nhiều người mách không cần mổ, bệnh này uống thuốc Nam là khỏi”.

Như bắt đúng mạch, người bán hàng tư vấn: “Đúng rồi đó em, nhà chị bán thuốc Nam gia truyền, toàn các lá thuốc của người dân tộc, chỉ cần sắc lên rồi uống thay nước, chỉ một thời gian thôi là đảm bảo sỏi thận sẽ tan. Ở đây chị bán nhiều người uống khỏi bệnh lắm. Em cho chị xin số điện thoại để tiện tư vấn”. Khoảng 1 phút sau, một “thầy thuốc” đã gọi điện cho tôi để tư vấn.

Một khá trẻ, chị tự xưng là con gái của lương y T., vì đã được cha “truyền nghề” nên có thể bốc thuốc thay. Sau khi hỏi thăm bệnh, vị “lương y này” kết luận tôi bị sỏi thận và có thể uống thuốc Nam để tiêu sỏi mà không cần phải mổ. Chỉ cần uống thuốc trong khoảng từ 1-2 tháng thì sỏi sẽ tiêu hết.

Trên đây chỉ là một ví dụ nhỏ về việc mua bán thuốc Đông y chữa bệnh trên mạng xã hội hiện nay. Không chỉ ở địa chỉ này, mà rất nhiều loại thuốc khác cũng có cách khám, bốc thuốc tương tự. Hơn nữa, thuốc ở các hàng Đông y trên mạng xã hội thì thuốc đều không có thương hiệu rõ ràng. Ai cũng nhận gia truyền, ai cũng nhận thuốc mình bán là nhà làm… nhưng thực tế khi giao thuốc cho khách đôi khi thuốc chỉ buộc trong một cái túi bóng, càng không thấy thông tin ai là người kê thuốc, nguyên liệu bao gồm những gì….

Thuốc Đông y không chỉ được rao bán qua mạng xã hội, diễn đàn online, thậm chí còn bán dạo tại các chợ, cổng chùa chiền…nơi đông người qua lại. Nhiều chuyên gia trong nghề nhận định, chưa bao giờ việc mua, bán thuốc lại trở nên dễ dàng đến vậy. Có mặt tại chợ Ngã Tư Sở (Đống Đa), phóng viên có thể dễ dàng mua thuốc các loại thuốc Đông y của một bà chuyên bán… hàng rau.

Theo quan sát, các loại “thảo dược” được người bán hàng bày chung với sạp bán rau. Sản phẩm chủ yếu là khổ qua rừng, dâm dương hoắc, rễ cây xáo tam phân, kim ngân, giảo cổ lam, cây chó đẻ răng cưa, cây xạ đen, lá cây kim tiền thảo, lá sen khô, quả sơn tra, cây cỏ tranh, lá đắng, thân cây đinh lăng... Giá dao động của các loại “thần dược” này từ 70 -300.000 đồng/kg.

Mặc dù khẳng định mình không có nghề gia truyền nhưng người bán hàng cho biết mình đã bán các loại thảo dược chữa bệnh mười mấy năm tại đây. Chủ sạp hàng chia sẻ: “Ai đến bốc thuốc theo đơn thì tôi cũng bốc. Tại đây của tôi đầy đủ hết các vị thuốc, không thiếu vị gì”.

Khi phóng viên hỏi: “Thuốc này có nguồn gốc ở đâu hả cô, có xuất xứ rõ ràng không?”. Người phụ nữ không trả lời thẳng vào câu hỏi mà nói: “Thuốc được nhập từ đại lý uy tín đấy cháu ạ”. Tuy nhiên, theo quan sát, sạp thuốc là hàng trăm loại cây cỏ đã được phơi khô, đựng trong các bao nylon không hề có nhãn mác, không thành phần, không hạn sử dụng.

Không chỉ ở các chợ nhỏ lẻ, mà ngay trên phố Lãn Ông (quận Hoàn Kiếm) cũng có hàng chục gian hàng bán thuốc Đông y. Mỗi gian như vậy có từ vài trăm đến hàng nghìn vị thuốc đủ loại, từ thực vật đến động vật nhưng nhiều nhất vẫn là thuốc Bắc, thuốc Nam và thực phẩm chức năng.Hầu như những vị thuốc này đều được đựng trong những túi nylon thủ công đủ kích cỡ.

Điểm chung ở những bịch thuốc này là không có nhãn mác, không hạn sử dụng cũng như không rõ nguồn gốc xuất xứ. Trong đó có cả những loại hàng cao cấp như nấm vàng, nấm linh chi, sâm Triều Tiên... được đựng trong hộp lớn hoặc trong những bao bì nhiều màu sắc, nhưng in trên bao bì hoàn toàn là tiếng nước ngoài, không có bất kỳ thông tin về chất lượng, liều dùng, hạn sử dụng... bằng tiếng Việt.

Kim Tiến (Còn nữa)

Kỳ 2: Đánh cắp hình ảnh lương y để bán thuốc.

Nguồn LĐTĐ: http://laodongthudo.vn/ky-1-tran-lan-thuoc-dong-y-khong-ro-nguon-goc-89685.html