Kỳ 2: Kiến nghị từ cơ sở

Phạm vi GPMB tuyến cao tốc Chợ Mới - Bắc Kạn qua địa phận xã Thanh Vận (Chợ Mới).

Đơn giá bồi thường cần sát thực tế

Vừa qua, Báo Bắc Kạn đã phản ánh hiện tượng “đón đền bù” ở một số địa phương thuộc phạm vi GPMB một số công trình giao thông trọng điểm. Điều đáng nói là đa số những hộ dân có biểu hiện “đón đền bù” chỉ tập trung trồng một số loại cây như quế, mộc hương hoặc rào lưới thép B40. Vì sao họ lại làm như vậy?

Một số hộ dân của xã Quảng Khê, Hoàng Trĩ (Ba Bể), trong phạm vi GPMB đã trồng cây quế xen với nhiều loại cây khác.

Ông Nguyễn Hữu Trung, Trưởng ban GPMB thành phố Bắc Kạn cho rằng: “Nguyên nhân nhiều hộ dân trong phạm vi GPMB tuyến cao tốc Chợ Mới - Bắc Kạn tại xã Nông Thượng và tổ 16 phường Sông Cầu có biểu hiện “đón đền bù” là do sự chênh lệch quá lớn giữa đơn giá bồi thường các loại cây trồng, vật liệu so với thực tế". Giá cây giống mộc hương được bán trên địa bàn thành phố Bắc Kạn là 3.000-5.000 đồng/cây; cây có đường kính ≥ 2cm là 70.000 đồng/cây. Như vậy giá thành để trồng 01 cây mộc hương (loại cây ươm bầu nhỏ) tương đương từ 4.000 đồng đến 6.000 đồng (bao gồm cả công trồng), nhưng giá bồi thường theo đơn giá ban hành là 100.000 đồng/cây chênh lệch >94.000 đồng/cây; cây có đường kính ≥ 2cm là 80.000 đồng/cây nhưng giá bồi thường được 500.000 đồng/cây chênh lệch 420.000 đồng/cây.

Giá cây quế giống có giá từ 1.200-1.800 đồng/cây, tiền thuê nhân công trồng từ 1.000-1.200 đồng/cây. Như vậy giá thành 01 cây quế giống bao gồm cả công trồng vào khoảng 3.000 đồng/cây, nhưng giá bồi thường 50.000 đồng/cây. Chênh lệch 47.000 đồng/cây. Loại hàng rào lưới B40, cột bê tông cốt thép, cột tre chênh lệch giữa giá thực tế với đơn giá bồi thường khoảng 240.000 đồng/m2.

Vấn đề này cũng được lãnh đạo huyện Chợ Mới và Ba Bể có ý kiến tại cuộc họp về công tác GPMB các công trình giao thông trọng điểm do UBND tỉnh tổ chức đầu tháng 5/2024. Các địa phương đề nghị cần có sự điều chỉnh đơn giá kịp thời và bổ sung quy định về mật độ trồng đối với các loại cây trồng.

Bồi thường thỏa đáng người dân sẽ đồng thuận

Ông Nguyễn Trọng Mạnh, cán bộ phụ trách công tác GPMB huyện Ba Bể cho biết: "Bên cạnh đơn giá bồi thường một số loại cây trồng, vật liệu hiện nay quá cao so với thực tế thì đơn giá bồi thường đối với đất đai, tài sản lại rất thấp so với thực tế.

Ví dụ nhà nền đất khung cột gỗ nhóm IV-V (loại nhà phổ biến của các hộ dân trên địa bàn huyện Ba Bể) hiện mức bồi thường khá thấp so với đơn giá tại thời điểm cách đây 5 năm và chi phí để làm lại ở thời điểm này. Cụ thể: nhà nền đất khung cột gỗ nhóm IV-V lợp fibro xi măng áp dụng theo đơn giá tại Quyết định số 47/2019/QĐ-UBND tỉnh ngày 31/12/2019 có giá 775.000 đồng/m, áp dụng theo đơn giá mới tại Quyết định số 11/QĐ-UBND ngày 5/1/2023 là 438.000 đồng/m, thấp hơn 337.000 đồng/m2. Mái lợp tôn thường đơn giá năm 2019 là 980.000 đồng/m2, đơn giá hiện nay là 716.000 đồng/m2, thấp hơn 264.000 đồng/m2.

"Thực tế giá các loại vật liệu để xây dựng nhà ở hiện nay không hề giảm, thậm chí tăng hơn nhiều so với trước đây. Chúng tôi là những người trực tiếp làm công tác GPMB tại cơ sở, thấy rằng cần đề nghị điều chỉnh đơn giá bồi thường kịp thời. Đơn giá bồi thường tối thiểu phải bằng chi phí đầu tư xây dựng thì mới tạo được sự đồng thuận của người dân"- ông Nguyễn Trọng Mạnh, cán bộ phụ trách công tác GPMB huyện Ba Bể kiến nghị.

Bà Khấu Thị Thanh, thôn Nà Cọ, xã Hoàng Trĩ (Ba Bể) có đất, nhà nằm trong diện GPMB tuyến đường Ba Bể kết nối sang Na Hang (Tuyên Quang). Toàn bộ căn nhà và các tài sản khác nằm trên đất tới đây sẽ phải di dời. Gia đình bà luôn ủng hộ chủ trương làm đường của Nhà nước, tuy nhiên mong muốn được bồi thường đất đai, tài sản thỏa đáng, đủ để mua đất làm nhà, tự lo tái định cư.

Báo Bắc Kạn sẽ tiếp tục thông tin về công tác chỉ đạo của UBND tỉnh đối với các cơ quan tham mưu trong việc giải quyết những ý kiến, kiến nghị từ cơ sở, góp phần đẩy nhanh tiến độ GPMB để triển khai các dự án theo kế hoạch./.

(Còn nữa)

Phương Thảo - Đình Văn