Kỳ công thú chơi 'chúa tể bầu trời'

Nhiều công phu và… tốn kém

Chim săn mồi, trong đó có đại bàng vốn được coi biểu tượng của quyền lực. Theo những người trong giới chơi chim săn mồi Hà thành, chăm sóc và huấn luyện đại bàng đã xuất hiện từ rất lâu trên thế giới nhưng mới du nhập và phổ biến vào Việt Nam khoảng 10 năm gần đây. Trải qua thời gian sàng lọc, chỉ còn những người thật sự đam mê, yêu quý những loại chim này mới trụ lại được.

Theo tìm hiểu, để sở hữu “chúa tể bầu trời” đã khó, huấn luyện chúng thành một chú chim săn mồi thiện xạ lại càng khó hơn. Nói cách khác, nuôi loài chim này đòi hỏi người chủ kỳ công chăm sóc và phải tìm tòi, nghiên cứu đặc tính trước khi sở hữu chúng.

Để huấn luyện được những chú đại bàng người chơi phải có sự kiên trì, tiền bạc và công sức

Nghề chơi đòi hỏi công phu đã đành, nhưng như có một quy định bất thành văn trong những người nuôi và huấn luyện đại bàng đó là họ phải có khả năng tài chính và quỹ thời gian. “Ngoài niềm đam mê, khi bắt đầu có ý định nuôi chim săn mồi như đại bàng thì cũng cần phải có đủ khả năng tài chính, đủ quỹ thời gian, biết tự tìm hiểu, tự học và dám theo đuổi. Chỉ khi xác định mình đã đáp ứng được những điều kiện đó, người chơi mới nên làm các thủ tục để sở hữu một chú chim săn mồi” – Một người nuôi chim đại bàng khẳng định.

Theo những người chơi, ở Mỹ nếu muốn nuôi một chú chim săn, người chơi cần ít nhất hai năm được đào tạo về chăm sóc và huấn luyện chim. Chỉ những người có bằng Master về huấn luyện chim mới có quyền được sở hữu một chú chim đại bàng. Ở Việt Nam, nuôi chim săn không có những quy định phức tạp như vậy, bởi vậy người nuôi chủ yếu là tự phát, tự tìm hiểu kiến thức...

Chia sẻ về thú vui đã trở thành đam mê của mình, anh Vũ Đức Minh (trú tại Quang Trung, Hà Đông) người sở hữu nhiều loài chim săn mồi lớn cho biết, để chơi được giống loài này yếu tố quan trọng là đam mê và cái tâm. Phải biết yêu động vật, bảo vệ thiên nhiên, tuyệt đối không có chuyện nuôi rồi bán để làm thịt hay ngâm rượu, làm thuốc. Điều quan trọng nhất, quan hệ giữa người chơi và đại bàng không phải là quan hệ chủ tớ như chơi chim cảnh hay chó, mèo mà đó là quan hệ đối tác. Đại bàng rất “chảnh”, không phải ai cũng có thể cầm hay tiếp xúc được, hai bên cần phải hiểu nhau, có một sự đồng điệu nhất định.

Giá một chú chim đại bàng thường tùy thuộc vào nhiều yếu tố như chủng loại, số tuổi. Theo tìm hiểu, với những đại bàng già tuổi, có dáng đẹp, màu lông chuẩn thì có thể lên tới hàng chục triệu đồng. Những chú đại bàng con 1 - 2 tuần tuổi thường có giá 1,2 - 1,5 triệu/con. Dòng đại bàng trên dưới một năm tuổi có giá từ 3,5 - 10 triệu đồng. Ngoài ra, trong giới chơi loài chim này cũng ngầm phân định, đó là đại bàng trống sẽ quý hơn những đại bàng mái. Vì sao ư, bởi người ta mê chơi đại bàng trống vì cái dáng to lớn, oai vệ, hùng dũng của chúng. Một con đại bàng trưởng thành có thể đạt từ 4 - 5kg, sải cánh có thể rộng đến 1m.

Dụng cụ cần thiết cho thú chơi đại bàng này thường “ngốn” khá nhiều tiền của người chơi. Theo tìm hiểu, chỉ tính sơ lược những dụng cụ đã có khoảng trên chục món đồ cho một người chơi chuyên nghiệp. Chẳng hạn như, dây buộc chân, chụp móng vuốt, mồi giả, cân điện tử, còi, thiết bị định vị... Giá mỗi món đồ cũng dao động trong khoảng vài trăm ngàn đến chục triệu đồng.

Dù vậy, cần thiết nhất trong số những dụng cụ đó là một chiếc bao tay bằng da. Chiếc bao tay này sẽ trực tiếp giúp bảo vệ người nuôi không bị thương khi cho chim đậu. Ngoài ra, nếu có bộ dây buộc chân sẽ giúp giữ chim luôn trong tầm kiểm soát trước khi thả chúng bay tự do. Tuy vậy, dụng cụ đắt đỏ nhất trong thú chơi này phải kể đến thiết bị định vị GPS. Dụng cụ này giúp người chơi xác định được vị trí bay của đại bàng ở trên không trong khi đang huấn luyện hoặc thả đi săn và để phát tín hiệu cho chim bay về. Do ở Việt Nam không sản xuất nên hầu hết người chơi phải mua hàng từ nước ngoài, giá mỗi sản phẩm lên đến 16 triệu đồng.

Kỳ công huấn luyện

Chia sẻ về thú vui đã trở thành đam mê của mình, anh Vũ Đức Minh (trú tại Quang Trung, Hà Đông) người sở hữu nhiều loài chim săn mồi lớn cho biết, để chơi được giống loài này yếu tố quan trọng là đam mê và cái tâm. Phải biết yêu động vật, bảo vệ thiên nhiên, tuyệt đối không có chuyện nuôi rồi bán để làm thịt hay ngâm rượu, làm thuốc.

Điều quan trọng nhất, quan hệ giữa người chơi và đại bàng không phải là quan hệ chủ tớ như chơi chim cảnh hay chó, mèo mà đó là quan hệ đối tác. Đại bàng rất “chảnh”, không phải ai cũng có thể cầm hay tiếp xúc được, hai bên cần phải hiểu nhau, có một sự đồng điệu nhất định.

“Thú chơi này khiến chủ phải mất khá nhiều thứ. Đó là tốn tiền, tốn thời gian và công sức. Chơi chim săn phải có niềm đam mê, kiên trì thực sự mới có thể tồn tại với nó được. Bởi để hiểu về cách chăm sóc của một loài chim cũng rất phức tạp và việc phải miệt mài học cách huấn luyện chúng săn mồi theo ý muốn của mình mất rất nhiều công. Thế nên, hãy đam mê nó trước và phải sống - chết với niềm đam mê đó thì mới chơi chim săn được”, anh Minh nhận định.

Được biết, để có thể huấn luyện một chú chim sao cho săn mồi thành thục sẽ qua muôn vàn khó khăn. Đối với chim non, việc huấn luyện sẽ diễn ra dễ dàng hơn trong việc điều khiển hành vi của chúng so với chim bổi (chim bắt ngoài tự nhiên - PV) đã có những hành vi hoang dã. Với chim bổi, việc đầu tiên là phải bắt chúng làm quen với con người và ăn trên găng tay, sau một thời gian mới bắt đầu cho chúng tập luyện những kỹ năng bay lượn, săn mồi.

Và chỉ tới khi chim biết nghe theo hiệu lệnh huấn luyện của người chủ thì lúc ấy mới có thể gọi là tạm thành công. Dĩ nhiên, đến khi đạt đến trình độ cao, có thể thả chim bay lượn trên bầu trời và dùng còi làm hiệu lệnh để đại bàng quay lại, hoặc tấn công con mồi theo lệnh chủ. Giờ giấc huấn luyện của người nuôi cũng phải tuân thủ một cách vô cùng nghiêm ngặt để tạo thói quen cho chim.

Theo anh Minh, việc nuôi và huấn luyện chim đại bàng không đơn giản, cần nhiều kiến thức, điều này ở Việt Nam chưa có sách vở hoặc giáo trình chính quy nào hướng dẫn. Nói cách khác, trong việc nuôi dạy chim săn mồi đòi hỏi người chơi phải tự trang bị những kiến thức cơ bản, từ giống loài đến dinh dưỡng, ăn uống. Và chỉ khi tự nghiên cứu, rút từ kinh nghiệm thực tế bản thân người chơi sẽ định hình và rút ra cho mình giáo trình huấn luyện riêng. “Nếu không khéo, chim sẽ gây nguy hiểm cho chính chủ nhân của chúng.

Ngoài ra, cần phải có những bài tập thể lực cho chúng hàng ngày, đồng thời, cũng phải tập cho chúng độ hung hãn khi nhìn thấy con mồi nhằm tạo tính nhạy bén, đây là hai yếu tố quyết định để đánh giá chim săn. Bên cạnh đó, cân nặng lý tưởng là yếu tố then chốt trong huấn luyện chim săn bởi chính điều này làm nên sự hài hòa về thể lực với trọng lượng của nó để chim săn có thể bay tự do, săn mồi tốt nhất” – anh Minh chia sẻ bí quyết chăm sóc đại bàng.

Được biết, thức ăn dành cho giống chim săn như đại bàng thường là thức ăn tươi sống, các loại chim nhỏ như cút, bồ câu, chim sẻ, thỏ, chuột đồng. Ngoài ra, đối với đại bàng, việc bổ sung canxi để tạo khung xương và đôi cánh vững chắc là vô cùng quan trọng. Tuy nhiên theo anh Minh việc mua thức ăn cho chim không khó, cái khó nhất là đòi hỏi người nuôi phải mua được nguồn thức ăn sạch, không dịch bệnh.

Trong những lần tập săn, người nuôi phải coi chim săn mồi là đối tác vì khi rời tay, chim sẽ bắt đầu cuộc săn một cách độc lập với người huấn luyện. Sự chi phối giữa chủ và chim chỉ dựa vào những hiệu lệnh thông qua tiếng còi, tiếng gọi nên người huấn luyện có kinh nghiệm mới có thể phối hợp cùng chim để đạt độ chính xác cao. “Mỗi người nuôi chim có cách huấn luyện khác nhau nhưng chủ yếu là giúp chim phát triển khả năng bay tự do và săn mồi theo bản năng.

Khi phát hiện con mồi, trước tiên phải hướng mắt chim săn về phía đó, đồng thời khi thả chim cần phải có vị trí, khoảng cách tốt rồi mới bung chim. Do đó, huấn luyện chim đòi hỏi người chơi phải trang bị tốt kiến thức, thao tác chỉ huy chim”, anh Minh cho biết thêm.

My Nguyễn - Luyện Đinh