Kỳ I: “Đánh võng” với quyền lợi hợp pháp của công dân

Ngày 2/2/2015, Phó Tổng Thanh tra Nguyễn Chiến Bình đã chủ trì làm việc với các bộ, ngành, Văn phòng Chính phủ, có sự tham gia của Phó Chủ tịch UBND TP Hồ Chí Minh Tất Thành Cang, cùng công dân Vũ Huy Hoàng. Ảnh: NG

Nguyên nhân chính là UBND TP Hồ Chí Minh vẫn viện dẫn một số căn cứ không thuyết phục liên quan đến biến động nhà đất tại quận 2, để từ chối trách nhiệm thực hiện ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ đối với 4 báo cáo kết luận của Thanh tra Chính phủ và các bộ, ngành.

Tại nhiều buổi họp do Thanh tra Chính phủ chủ trì, có sự tham gia của Văn phòng Chính phủ, Bộ Xây dựng, Bộ Tài nguyên và Môi trường để thống nhất phương án giải quyết KN liên quan đến khu đất đã được giao cho Cty GS E&C, lãnh đạo UBND TP Hồ Chí Minh, đều không giải thích thỏa đáng vì sao không đền bù đúng pháp luật đối quyền sử dụng đất của ông Vũ Huy Hoàng. Điều bất thường là sau đó, UBND TP Hồ Chí Minh lại ký nhiều báo cáo kiến nghị cho rằng nếu giải quyết cho công dân Vũ Huy Hoàng thì sẽ ảnh hưởng đến chính sách đền bù tại Khu đô thị mới Thủ Thiêm.

Đẩy cái khó cho dân

Sau 4 lần kiểm tra, xác minh làm rõ, Thanh tra Chính phủ và nhiều bộ, ngành đều thống nhất kết luận là: Nội dung KN của ông Vũ Huy Hoàng (SN 1952, hiện ngụ tại số 139 đường Nguyễn Thông, quận 3) về quyền sử dụng 2.223m 2 đất thuộc khu đất 40.222m 2 trong Khu đô thị mới Thủ Thiêm là có cơ sở. Qua kiểm tra hiện trạng sử dụng đất, đối chiếu với lịch sử nhà đất tại phường An Khánh, quận 2, căn cứ quy định của pháp luật, Thanh tra Chính phủ đã kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo Chủ tịch UBND TP Hồ Chí Minh giải quyết KN của công dân Vũ Huy Hoàng theo hướng bồi thường quyền sử dụng 2.223m 2 đất có vị trí mặt tiền đường Lương Định Của, đúng quy định tại Nghị định số 84/2007/NĐ-CP, Nghị định số 197/2004/NĐ-CP.

Trong khi đó, UBND TP Hồ Chí Minh lại cho rằng trước đây có rạch thoát nước nằm giữa phần đất đã được UBND quận 2 cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho công dân Vũ Huy Hoàng với đường Lương Định Của, để nhiều lần từ chối áp dụng đúng quy định pháp luật về đền bù, thu hồi đất có vị trí mặt tiền.

Vấn đề này đã được Tổ Công tác của Thanh tra Chính phủ làm rõ tại buổi kiểm tra thực tế dưới sự hướng dẫn của UBND quận 2 vào ngày 27/3/2013 cho thấy không có rạch thoát nước giữa đường Lương Định Của với 2.223m 2 đất thuộc quyền sử dụng của công dân Vũ Huy Hoàng.

Ngược lại, dù không ban hành quyết định thu hồi đất, không tuân thủ đúng quy định pháp luật về bồi thường hỗ trợ, tái định cư, nhưng từ tháng 12/2006, Thường trực UBND TP Hồ Chí Minh đã đưa 2.223m 2 đất vẫn thuộc quyền sử dụng hợp pháp của công dân Vũ Huy Hoàng để ghép chung vào khu đất 40.222m 2 để chuyển nhượng cho Cty GS E&C với giá 100 triệu USD.

Công dân Vũ Huy Hoàng đối thoại tại buổi làm việc với mong muốn chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ được xử lý nghiêm. Ảnh: NG

Khi công dân Vũ Huy Hoàng KN thì Chủ tịch UBND quận 2 đã ban hành quyết định bác đơn. Sau đó, Chủ tịch UBND TP Hồ Chí Minh ban hành quyết định công nhận quyết định của cấp dưới dù sự thật các nội dung KN của công dân đều có cơ sở.

Chỉ đến khi Thủ tướng Chính phủ có văn bản giao Thanh tra Chính phủ xác minh làm rõ vụ việc thì hàng loạt lý do không thuyết phục đã được lãnh đạo UBND TP Hồ Chí Minh đưa ra để thoái thác trách nhiệm giải quyết KN.

Bài cũ của cách làm bảo thủ

Sau nhiều lần thanh tra, kiểm tra lại nhưng UBND TP Hồ Chí Minh vẫn không chấp hành, trên cơ sở ý kiến chỉ đạo của Phó Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc - nay là Thủ tướng Chính phủ - ngày 2/2/2015, với tinh thần khách quan, công tâm, đúng pháp luật, Phó Tổng Thanh tra Nguyễn Chiến Bình đã chủ trì làm việc với các bộ, ngành, Văn phòng Chính phủ, có sự tham gia của Phó Chủ tịch UBND TP Hồ Chí Minh Tất Thành Cang, cùng công dân Vũ Huy Hoàng.

Tại buổi làm việc, ý kiến của các bộ, ngành đều khẳng định quá trình kiểm tra, thanh tra đã tuân thủ đúng quy định pháp luật và đã báo cáo đúng bản chất vụ việc KN của công dân Vũ Huy Hoàng. Buổi làm việc cũng đã chứng kiến việc Phó Chủ tịch UBND TP Hồ Chí Minh Tất Thành Cang và các cơ quan chuyên môn địa phương đối chất với công dân Vũ Huy Hoàng về pháp lý liên quan đến chính sách đền bù, thu hồi đất.

Kết thúc cuộc họp, Phó Chủ tịch UBND TP Hồ Chí Minh Tất Thành Cang đã đề xuất với Phó Tổng Thanh tra Nguyễn Chiến Bình cho địa phương thời gian; đồng thời, cam kết sẽ sớm thống nhất trong Thường trực UBND TP Hồ Chí Minh về phương án giải quyết phù hợp đối với KN của công dân Vũ Huy Hoàng vì có hơn 30 trường hợp khác tương tự sẽ tiếp khiếu, ảnh hưởng đến chính sách chung của Khu đô thị mới Thủ Thiêm.

Sau đó gần 5 tháng, lời cam kết này của Phó Chủ tịch UBND TP Hồ Chí Minh Tất Thành Cang vẫn không được thực hiện. Thay vào đó, ngày 6/7/2015, UBND TP Hồ Chí Minh lại có Văn bản số 458/UBND-PCNC với nội dung góp ý biên bản làm việc đã được các đơn vị tham gia ký ngày 2/2/2015.

Tại văn bản này, UBND TP Hồ Chí Minh lại viện dẫn rằng có rạch thoát nước chen ngang phần đất của công dân Vũ Huy Hoàng với đường Lương Định Của để từ chối đền bù quyền sử dụng 2.223m 2 đất, rằng nếu giải quyết trường hợp này theo kiến nghị của Thanh tra Chính phủ, của Văn phòng Chính phủ, của Bộ Tài nguyên và Môi trường thì các hộ dân khác sẽ đòi quyền lợi theo để tiếp tục “chiến thuật đò đưa, cố tình kéo dài thời hạn giải quyết” theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ.

Kỳ II: Kỷ luật hành chính vẫn bị xem thường?

Ngọc Giang