Kỷ niệm 73 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2.9: 'Nhớ mãi lời căn dặn của vị Cha già!'

Các nhân chứng đã trao tặng Bảo tàng nhiều hiện vật được xem là những bảo vật vô giá của cuộc đời mình. Nhiều câu chuyện cảm động trong những lần được gặp, trò chuyện và được Bác tặng quà cũng đã được họ nghẹn ngào kể lại.

Ông Hoàng Thủy Lạc (bìa phải), con trai cố Bộ trưởng Bộ Y tế Hoàng Tích Trý trao tặng hiện vật cho Bảo tàng Hồ Chí Minh

Những kỷ vật ân tình của Bác

Đại tá Trịnh Tấn (Hà Nội), nguyên Phó Cục trưởng về chính trị Cục Hậu cần Quân chủng Không quân đã trao tặng Bảo tàng Hồ Chí Minh nhiều kỷ vật vô giá mà ông đã nâng niu, giữ gìn trong suốt những năm tháng qua. Đó là bức ảnh Chủ tịch Hồ Chí Minh cùng các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước và Bộ Quốc phòng tại sân bay Nà Sản, tháng 9.1959; ảnh Chủ tịch Hồ Chí Minh thăm trường Không quân tháng 12.1960; Huân chương Chiến sĩ vẻ vang hạng Nhì và hạng Ba của ông, có chữ ký của Chủ tịch Hồ Chí Minh.

Đến Bảo tàng từ sớm, ông Tấn say sưa kể lại những ký ức về Bác. Những kỷ vật mà ông trao tặng lại Bảo tàng lần này chính là những báu vật đã được lưu giữ cẩn thận. Đó chính là những động lực, là phần thưởng tinh thần vô giá thôi thúc ông luôn cố gắng sống tốt đẹp và ý nghĩa hơn.

Hội trường Bảo tàng Hồ Chí Minh tại buổi lễ tiếp nhận chìm trong nhiều cung bậc cảm xúc. Nữ anh hùng hai lần được gặp Bác Hồ, bà Trương Thị Diên (huyện Bố Trạch, tỉnh Quảng Bình) ở tuổi gần 80 nghẹn ngào nhớ lại những lần được gặp Bác Hồ. Vì có thành tích đặc biệt, cuối tháng 12.1966, bà Diên được ra Hà Nội dự Đại hội Anh hùng, chiến sĩ thi đua chống Mỹ, cứu nước. Bà đem theo cô con gái thứ hai là Nguyễn Thị Tố Uyên, khi đó mới 6 tháng tuổi.

“Lần đầu tôi được gặp Người là ngày 30.12.1966, Bác Hồ đến dự khai mạc Đại hội. Giờ nghỉ giải lao, Bác xuống hội trường nói chuyện với đại biểu. Bức ảnh Chủ tịch Hồ Chí Minh nói chuyện với một số đại biểu về dự Đại hội Anh hùng, chiến sĩ thi đua chống Mỹ, cứu nước được chụp trong khoảnh khắc đó. Bác hỏi tôi: Cô này làm chi? Đang lúng túng, tôi chưa kịp trả lời thì ông Đặng Gia Tất (Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Bình) trả lời: “Thưa Bác, cô này làm công tác y tế ạ!”.

Mấy ngày sau, tôi được phóng viên mang đến tặng cho bức ảnh này. Tôi đã giữ bức ảnh mãi đến năm 1983, trước khi con gái cùng đi với tôi trong hành trình năm đó sang học tập tại Hungari, tôi tặng cho con đem theo trong hành trang của mình. Đặc biệt, ở mặt sau bức ảnh, có dòng chữ: “Mạ cho con tấm ảnh kỷ niệm khi bế con ra Hà Nội gặp Bác Hồ. Sau này khi về nước, con gái lại trao lại bức ảnh cho tôi, kỷ vật ấy đã được bảo quản trong album của gia đình từ đó đến nay...”, bà Diên nhớ lại.

Lần thứ hai là sau hội nghị, đoàn đại biểu phụ nữ y tế Quảng Bình vinh dự được gặp Bác Hồ tại Phủ Chủ tịch. Bác ân cần dặn dò anh chị em khi về Quảng Bình phải cố gắng phục vụ nhân dân, phục vụ người bệnh tốt hơn nữa, góp phần đánh thắng giặc Mỹ xâm lược. Trước khi ra về, mỗi đại biểu được Bác tặng cho một chiếc Huy hiệu của Người.

“Bao năm qua, hình ảnh và những lời căn dặn của vị Cha già luôn ở trong tim tôi. Thực hiện lời căn dặn đó, suốt đời tôi đã phấn đấu hoàn thành tốt nhiệm vụ, làm gương cho con cháu học tập...”, bà Trương Thị Diên xúc động.

Những hiện vật tài liệu vô giá được các cá nhân, tập thể trao tặng Bảo tàng

Nhớ lời Bác để sống tốt đẹp hơn

Trao tặng lại chiếc khăng quàng đỏ, quà tặng của Bác Hồ, ông Đinh Ngọc Thỉ, nguyên Chủ nhiệm HTX Măng non Duy Viên (tỉnh Quảng Trị) tự hào: “Chiếc khăn quàng đỏ là phần thưởng Bác Hồ dành cho tôi. Tôi rất may mắn, hạnh phúc và vinh dự khi đón nhận món quà này. Trải qua hơn 50 năm, nhiều thứ đã mất, hư hỏng nhưng chiếc khăn quàng đỏ vẫn được tôi gìn giữ nguyên vẹn, như những tình cảm đối với Bác Hồ kính yêu. Bản thân tôi luôn tâm niệm phải “dạy bảo các con, các cháu làm việc gì cũng phải nỗ lực hết mình như lời Bác Hồ dạy...”.

Lần ra Hà Nội vào cuối năm 1966 để dự Đại hội Anh hùng, chiến sĩ thi đua toàn quốc, may mắn có ba lần được gặp Bác Hồ đã để lại những ký ức mãi mãi không thể quên đối với ông. Ông Thỉ kể: Lần thứ nhất, vào ngày khai mạc Đại hội tại Hội trường Ba Đình, Bác Hồ bước vào, giơ tay vẫy chào mọi người, cất giọng nói ấm áp: “Bác chúc các cô, các chú, các cháu khỏe mạnh. Các cô, các chú, các cháu ngồi xuống nghe Bác nói ...”. Đến giờ giải lao, tôi được đứng hàng đầu bên cạnh Bác để chụp hình.

Lần thứ 2, đúng 17 giờ ngày khai mạc, tôi và bốn bạn thiếu nhi được Trung ương Đoàn cho xe đến đón về Phủ Chủ tịch gặp Bác. Xe vừa dừng lại, Bác Hồ đã ra dang rộng vòng tay ôm năm chúng tôi vào lòng. Riêng tôi được Bác quan tâm: “Sống trong hầm hào chịu nhiều đau khổ với bom đạn giặc Mỹ, các cháu Vĩnh Linh phải cố gắng nhiều, học thật giỏi để mai sau thay các chú, các bác, các anh xây dựng lại quê hương to đẹp hơn, đàng hoàng hơn”. Tôi vui mừng và hứa quyết tâm với Bác. Lúc lên xe ra về, Bác gửi tặng quà gồm khăn quàng đỏ, chiếc đàn và bánh kẹo cho các bạn thiếu nhi. Lúc đó, tôi rất xúc động khi được Bác tặng Huy hiệu.

Rất nhiều những ký ức đẹp đẽ như thế cứ ngược thời gian để trở về trong ký ức của những nhân chứng lịch sử.

Súng Colt Chủ tịch Hồ Chí Minh cấp cho Bộ trưởng Hoàng Tích Trý sử dụng trong khoảng thời gian 1950-1958

Từ tháng 9.2017 đến tháng 8.2018, Bảo tàng Hồ Chí Minh đã nghiên cứu, khảo sát và sưu tầm, tiếp nhận hơn 80 tài liệu, ảnh, hiện vật, tác phẩm nghệ thuật, ấn phẩm… về Chủ tịch Hồ Chí Minh từ các cá nhân, tập thể trong và ngoài nước. Phần lớn là các tài liệu, hiện vật gốc, có giá trị tiêu biểu.

Những hiện vật, cụm hiện vật tiêu biểu được tiếp nhận trong dịp kỷ niệm 2.9 năm nay đáng chú ý có nhóm hiện vật của cố Bộ trưởng Bộ Y tế Hoàng Tích Trý do đại diện gia đình trao tặng.

Bên cạnh đó, 4 cá nhân là gương người tốt việc tốt trong kháng chiến chống Mỹ tại Quảng Bình, Quảng Trị đã trao tặng Bảo tàng Hồ Chí Minh 4 huy hiệu Bác Hồ. Ông Đinh Ngọc Thỉ, Chủ nhiệm HTX Măng non Duy Viên (tỉnh Quảng Trị), một trong những mô hình HTX măng non xuất sắc của phong trào hoạt động Đội Thiếu niên tiền phong miền Bắc những năm 1959-1966 đã trao tặng Bảo tàng chiếc khăn quàng đỏ, phần thưởng của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Ngoài ra, hiện vật đáng chú ý còn là 4 ảnh Chủ tịch Hồ Chí Minh thăm trường Thiếu nhi Việt Nam ở Moritzburg (Đức), tháng 7.1957...

Bảo tàng Hồ Chí Minh còn sưu tầm, tiếp nhận một số tài liệu, hiện vật thể hiện tình cảm của nhân dân thế giới và nhân dân Việt Nam đối với Chủ tịch Hồ Chí Minh như: Bức tranh sơn dầu chân dung Chủ tịch Hồ Chí Minh do họa sĩ Petrov (người Bungari) sáng tác năm 1958, 08 tranh vẽ Chủ tịch Hồ Chí Minh do ông Đào Trọng Lý (Việt kiều tại Thái Lan) tặng…

Dịp này, Bộ trưởng Bộ VHTTDL Nguyễn Ngọc Thiện đã tặng Bằng khen cho đại diện gia đình cố Bộ trưởng Bộ Y tế Hoàng Tích Trý. 13 hiện vật, tài liệu được gia đình cố Bộ trưởng trao tặng Bảo tàng nhằm lưu giữ và phát huy giá trị đều là những tài liệu gốc, lần đầu tiên được công bố.

TÂM AN