Kỹ sư Việt thiết kế vũ khí công nghệ cao

Sau hơn 10 năm học tập, hoàn tất nghiên cứu sinh và rồi làm giảng viên tại Pháp, Phạm Đức Toàn (sinh năm 1983 tại Quảng Ngãi) về nước để tìm công việc mới. Thay vì chọn một công ty quốc tế, Toàn lại đến đơn vị 100% vốn Nhà nước – Tập đoàn Viễn thông Quân đội (Viettel) vào đầu năm 2012 và ra Hà Nội.

Sản phẩm đầu tiên Phạm Đức Toàn tham gia cùng các đồng nghiệp phát triển là máy bay không người lái (UAV). “Chúng tôi làm nghiên cứu, nhưng mục tiêu là sản phẩm ứng dụng được trong thực tế, chứ không phải mẫu thử” - Toàn cho biết.

Sau dự án UAV, cuối năm 2014, Toàn và đồng đội được giao nhiệm vụ phát triển hệ thống điều khiển tự động bay dành cho mục đích quân sự. Phạm Đức Toàn đã trở thành Giám đốc Trung tâm dẫn đường và điều khiển, Viện Hàng không vũ trụ (thuộc Viện Nghiên cứu và Phát triển Viettel). Khi đó, rất ít người tin việc thiết kế và thử nghiệm sản phẩm có thể thành công, bởi đây là sản phẩm phức tạp, chỉ có những tổ hợp quân sự khổng lồ trên thế giới mới làm được. Sau hơn 6 tháng với nhiều lần thử nghiệm thất bại, Toàn và đồng đội vẫn không từ bỏ. Tới tháng 12, sau buổi trao đổi với chuyên gia nước ngoài, Toàn lóe ra ý tưởng và chỉ sau một ngày, việc thử nghiệm hệ thống điều khiển bay hành trình đã thành công.

Dự án mới của Toàn và đồng đội không được phép công bố cụ thể, vì các thiết bị công nghệ cao, dù đây là một thành quả quan trọng, lần đầu tiên được thử nghiệm trong lĩnh vực hàng không vũ trụ của Việt Nam.

Chủ trì dự án chia sẻ: “Nhiều người cứ nghĩ làm kỹ thuật trong lĩnh vực này đòi hỏi phải có trí tuệ siêu việt, nhưng chúng tôi lại thấy nó đòi hỏi sự quyết tâm và đam mê. Có 2 điều đó, bạn sẽ thành công”.

Việc làm chủ sản phẩm hệ thống điều khiển bay tự động vốn chỉ chiếm khoảng 30% giá trị trong sản phẩm, nhưng là những điểm quan trọng nhất - Phạm Đức Toàn tiết lộ. Vị giám đốc này cho biết, Việt Nam không thể chế tạo mọi chi tiết hoặc tự nghiên cứu tất cả công nghệ trong lĩnh vực công nghệ quân sự hay hàng không vũ trụ mà điểm mấu chốt là làm chủ việc thiết kế sản phẩm, hiểu rõ công nghệ lõi, và làm nhiệm vụ tích hợp hệ thống, còn lại có thể mua linh kiện ở nước ngoài hoặc gia công trong nước.

“Thực ra, đây là cách mà các tổ hợp quân sự hay các hãng công nghệ lớn trên thế giới đều thực hiện. Apple đâu có sản xuất nhiều linh kiện cho iPhone, cũng không lắp ráp mà họ chỉ làm chủ việc thiết kế sản phẩm, nhưng nó vẫn là sản phẩm Apple. Các kỹ sư Việt Nam cũng làm được việc tương tự với thiết bị quân sự công nghệ cao” - Phạm Đức Toàn khẳng định.

Tại Viện Hàng không vũ trụ Viettel, điều khiến Toàn thích nhất là “làm nghiên cứu phát triển, nhưng không giống với kiểu thường thấy”. Vị giám đốc này chia sẻ, những dự án ở Pháp anh từng tham gia cứ đều đặn theo tiến độ và không có gì đột biến, cũng không cần quá nỗ lực, nhưng như vậy thì khó tiến bộ lớn, thậm chí có thể tụt lùi. Còn ở đây chúng tôi lúc nào cũng trong trạng thái phải chạy hết tốc độ mới mong hoàn thành và thường hay bị rút ngắn thời gian khi dự án tiến triển tốt. Nhưng như vậy mới thích…

Lê Mai