Lá đơn thứ 72 và ánh sáng công lý

Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng ban Tuyên giáo Trung ương Nguyễn Trọng Nghĩa tặng hoa chúc mừng các nghệ sĩ.

Kịch bản dựa trên câu chuyện có thật về một người tù thụ án giết người kiên trì viết thư kêu oan trong 8 năm ròng gửi tới Chủ tịch Hồ Chí Minh và tin rằng nhất định Bác Hồ sẽ giải oan cho anh. May mắn là bức thư thứ 72 của anh đã đến được với Bác. Đích thân Bác đã chỉ thị cho điều tra lại bản án. Cuối cùng sự thật về thủ phạm cũng được làm sáng tỏ và người tù oan được trả lại tự do.

Sau đêm tổng duyệt tại Nhà hát Lớn Hà Nội, Lá đơn thứ 72 đã có 2 buổi công diễn rất thành công. Đặc biệt là buổi diễn ngày 19/5/2022 đã thu hút một lượng lớn khán giả. Khán phòng chật kín khách trong buổi công diễn hôm đó.

“Chuyện của một con người là nhỏ sao?” - Câu hỏi nghiêm khắc của Chủ tịch Hồ Chí Minh với thư ký thân tín Vũ Kỳ sau khi được biết, 71 lá thư kêu oan của một người tù đang thụ án giết người gửi cho Bác đã bị Văn phòng Chủ tịch nước coi là chuyện nhỏ và không chuyển cho Bác mà trả về người gửi. Ròng rã suốt 8 năm, người tù kêu oan kiên trì gửi thư cho Bác. Mãi đến lá thư thứ 72, nhờ sự "xé rào" của một kiểm sát viên đồng cảm với người viết đơn, Bác Hồ mới nhận được.

Câu chuyện vụ án đó đã được hư cấu thành một kịch bản với nội dung đầy kịch tính, thể hiện niềm tin không gì lay chuyển của nhân dân ta vào sự anh minh của Bác cũng như tư tưởng Hồ Chí Minh về nhiệm vụ của cơ quan bảo vệ pháp luật, của những người giữ cán cân công lý: Công lý, công bằng phải luôn được dành cho mỗi người dân, dù họ là ai.

Đối với Chủ tịch Hồ Chí Minh, nỗi oan trái của một con người là sự thất bại của nền công lý một đất nước. Trong tiềm thức của mỗi người dân Việt Nam, hình tượng Bác Hồ dù bận trăm công nghìn việc giữa những năm chống Mỹ ác liệt nhất, thức khuya dậy sớm vì sự thành bại của sự nghiệp bảo vệ độc lập dân tộc, thống nhất đất nước, nhưng vẫn không coi số phận của một con người là việc nhỏ.

Lá thư kêu oan bền bỉ của một người tù và sự vô cảm của hệ thống công vụ đem đến cho Người nhiều suy tư dằn vặt. Không những chỉ thị cho cơ quan pháp luật phải điều tra lại để tránh oan sai mà đích thân Bác đã cải trang cùng thư ký và cảnh vệ đến tận nhà vợ con người tù để hiểu thêm về anh và gia đình anh.

Cảnh trong vở “Lá đơn thứ 72”.

Ngoài những cảnh có sự xuất hiện của Bác, các cộng sự thân thiết, người tù oan và gia đình, đặc biệt xúc động còn là cảnh một người tù vốn là đại úy quân đội, vì quá phẫn nộ trước hành vi của một cán bộ thuế vụ khi tay này hành hạ nhẫn tâm người mẹ của một đồng đội đang chiến đấu ở miền Nam, anh đã lỡ tay bắn chết người này và phải mang án giết người.

Rồi anh lại ra tay đánh chết một tên tù nguyên là cán bộ lãnh đạo tham nhũng ngay trong phòng giam vì những hành vi khiếm nhã, chướng tai gai mắt, tỏ vẻ huênh hoang với xã hội… Cảnh này là một sáng tạo đắt giá của tác giả Hoàng Thanh Du.

Đạo diễn NSND Lê Tiến Thọ và họa sĩ NSND Vương Duy Biên (đều nguyên là Thứ trưởng Bộ VHTTDL), phối hợp với nhau khá nhịp nhàng trong xử lý không gian sân khấu theo phương pháp ước lệ rất thông minh.

Nghệ sĩ Văn Hải vào vai hình tượng Hồ Chí Minh - một con người vĩ đại mà bình dị, nghiêm minh mà nhân ái, bao dung, cương trực mà sâu sắc, tinh tế. Tình yêu đối với Bác, lòng yêu nghề, tinh thần lao động nghiêm túc, sự cộng hưởng sáng tạo với một tập thể tài năng đã làm Văn Hải thực sự thăng hoa, sáng tạo một vai diễn Bác Hồ thành công xuất sắc.

Cảnh trong vở "Lá đơn thứ 72".

Nghệ sĩ Anh Tuấn trong vai người tù oan Đỗ Minh, NSND Lệ Ngọc vai vợ Đỗ Minh, NSƯT Hoàng Tùng vai Vũ Kỳ, NSƯT Lê Chí Kiên vai Giám thị, các nghệ sĩ Huy Bách vai Viện trưởng kiểm sát, Lâm Cương và Công Phùng vai cán bộ điều tra, Hoàng Nam vai người tù yêu dân yêu Đảng, Huy Hoàng vai người tù tham nhũng, Thanh Hưng vai thủ phạm giết người đội lốt bệnh nhân tâm thần, Anh Đào vai em gái thủ phạm, Châu Sa vai con gái Đỗ Minh.

Các diễn viên đều nhập vai hết sức thành công, đã khắc họa rất sắc nét vai diễn để cùng làm nên một Lá đơn thứ 72 chân thật, xúc động và nhiều ý nghĩa.

Sự đón nhận nồng nhiệt của khán giả cho thấy với tính thời sự nóng bỏng và chiều sâu nhân văn, Lá đơn thứ 72 dự kiến sẽ có sức lan tỏa sâu rộng và có sức sống lâu bền trong công chúng.

GS Hoàng Chí Bảo - nguyên Ủy viên Hội đồng Lý luận Trung ương, chuyên gia nghiên cứu về Hồ Chí Minh, cho rằng Lá đơn thứ 72 là vở kịch thể hiện rất tốt tư tưởng của Hồ Chí Minh về công lý và quyền con người. Thứ trưởng Bộ VHTTDL Tạ Quang Đông cũng nhận xét Lá đơn thứ 72 là một trong những tác phẩm hay nhất, tốt nhất hiện nay về đề tài Hồ Chí Minh trên sân khấu nước nhà…

Anh Thảo