La liệt 'thần dược' trên núi cao được người Dao Mẫu Sơn mang bày bán
Tại lễ hội chùa Bắc Nga (Lạng Sơn), la liệt các loài cây thuốc quý trị 'bách bệnh' được người Dao Mẫu Sơn mang xuống núi bày bán, thu hút sự tò mò của du khách bởi sự độc lạ, quý hiếm của những cây thần dược này.
Chùa Bắc Nga có tên chữ “Tiên nga phật tự” hay còn gọi là Chùa Tiên Nga (Tiên Nga Tự), nằm cách thành phố 11km theo đường quốc lộ 4B từ Lạng Sơn đi Lộc Bình, khu du lịch Mẫu Sơn, Đình Lập, Quảng Ninh. Chùa thuộc địa phận thôn Bắc Nga, xã Gia Cát, huyện Lộc Bình. Quả cà vú dê là cây có độc với liều rất thấp, nó có tác dụng như một chất gây mê, có tác dụng trong y học cũng được bày bán tại lễ hội.
Lễ hội chùa Bắc Nga diễn ra vào 15 tháng Giêng âm lịch hằng năm thu hút hàng nghìn du khách và người dân hành hương vui xuân trẩy hội. Lễ hội này còn được người dân gọi với cái tên lễ hội lợn quay bởi tại đây bày bán hàng trăm con lợn quay vàng ruộm - đặc sản xứ Lạng. Ngoài đặc trưng là bày bán đặc sản lợn quay, tại lễ hội cũng la liệt các loại cây thuốc được người Dao Mẫu Sơn săn từ trên núi mang xuống hội bày bán.
Góc nhỏ bày bán các loại cây thuốc thu hút đông đảo người dân và du khách bởi sự độc lạ và nhu cầu săn lùng cây thuốc của nhiều người dân và du khách thập phương. Mẫu Sơn nổi tiếng với những bài thuốc cổ truyền của người sắc tộc Dao. Vùng núi Mẫu Sơn cách thành phố Lạng Sơn 30km về phía đông, nằm trên địa bàn 3 xã: Công Sơn, Mẫu Sơn (huyện Cao Lộc) và xã Mẫu Sơn (huyện Lộc Bình). Dân bản xứ Mẫu Sơn là người Dao, do tập quán sống và canh tác, nên rất am hiểu về núi rừng.
Rất nhiều các loại cây thuốc như cây bảy lá trị ho, giải độc; củ sâm đất, dứa rừng,... đến những nhánh lan rừng đều hiện diện nơi góc nhỏ của lễ hội. Cuộc sống người Dao trên đỉnh Mẫu Sơn cao 1000m so với mực nước biển hoàn toàn nhờ cậy vào thiên nhiên. Thức ăn lấy từ rừng, tự trồng trong vườn nhà, lúa gạo trồng trên nương rẫy. Mọi hoạt động đều khá tách biệt với thế giới bên ngoài bởi vị trí địa lý và đường sá di chuyển khó khăn. Để tồn tại giữa rừng thiêng nước độc, chống lại các loại bệnh tật, người Dao nơi đây đã chế biến những cây cỏ trong rừng thành những bài thuốc, vị thuốc có tác dụng chữa bệnh rất đặc biệt, sáng tạo và lưu truyền nhau cho đến nay.
Quả dứa rừng được người Dao lên rừng săn tìm cũng được mang xuống núi bày bán. Những tác dụng không phải bàn cãi của dứa dại hay còn gọi là dứa rừng đã được sách vở ghi chép lại và thường xuyên được sử dụng làm thuốc trong đông y: Chữa bệnh kiết lỵ, viêm gan siêu vi. Quả dứa có vị chua ngọt, tính bình, có tác dụng giải khát, sinh tân, giúp tiêu hóa. Nước quả dứa nhuận tràng, tiêu tích trệ. Quả dứa chín giúp sự sinh trưởng, dưỡng sức.
Anh Nguyễn Mạnh Tuân, một khách hành hương đến từ Thái Bình cho biết: Năm ngoái tôi cũng đi lễ chùa tại đây và mua được quả dứa rừng và chuối rừng của người Dao bày bán để ngâm rượu chữa bệnh. Năm nay tôi cùng gia đình quay lại đây dâng lễ cầu may và tìm mua nhiều loại cây thuốc đặc biệt của người Dao ở đây.
Các loại củ độc lạ trị các loại bệnh như ho, giải độc trong các bài thuốc của người dân tộc ở đây được bày bán thu hút sự tò mò của nhiều du khách. Hằng năm vào dịp lễ hội, người dân thường lên núi săn tìm những đặc sản, cây thuốc quý để mang xuống núi vừa là để được trẩy hội, vừa bán kiếm chút thu nhập sau Tết.
Nhiều loại hạt, các loại quả lạ mắt được người dân bày bán phục vụ nhu cầu tìm mua của du khách và người dân hành hương trẩy hội. Hạt muồng muỗng cũng được người dân bày bán tại lễ hội chùa Bắc Nga. Từ lâu, hạt muồng muồng đã được y học cổ truyền sử dụng nhiều để làm thuốc chữa bệnh. Theo đó, quyết minh tử trong có vị ngọt đắng, tính lạnh, có tác dụng: Bổ thận, mát gan, an thần… chữa chứng mờ mắt, đau mắt đỏ, mất ngủ, táo bón… Ngoài ra, y học hiện đại cũng công nhận một số tác dụng trong việc hạ huyết áp, tăng cường hệ miễn dịch, giảm cân… của hạt này.
