Lạ như nhạc Phan Mạnh Quỳnh: Tưởng không hợp mà hợp phim không tưởng!

“Có chàng trai viết lên cây” được biểu diễn lần đầu ở chung kết “Sing My Song “2017. Trước đó, Phan Mạnh Quỳnh đã có hit “Vợ người ta” nhưng không được đánh giá cao. Bản thân anh cũng thừa nhận, thuở mới vào nghề chuyên viết nhạc thị trường, mục đích chính là để kiếm sống.

Đến “Sing My Song”, khán giả bắt đầu có cảm nhận khác về Phan Mạnh Quỳnh. Nhạc sĩ 9X này có khả năng viết nhạc nhiều chất tự sự qua sáng tác mang tên “Hồi ức”. “Hồi ức” cho thấy một cá tính âm nhạc khác hẳn ở Quỳnh: Tự sự, viết nhạc như kể chuyển, chuyển hóa ngôn từ tốt, cách nói hình ảnh trong âm nhạc linh hoạt, đặc biệt là rất khéo léo khi sử dụng điệp khúc. Phan Mạnh Quỳnh cho thấy một bộ mặt âm nhạc mới rất khác lạ. Rằng đằng sau những ca khúc đậm màu sắc thị trường như “Vợ người ta”, “Hãy ra khỏi người đó đi”… là một cá tính âm nhạc rất nhiều ám ảnh. Sau này, “Hồi ức” cũng trở thành nhạc phẩm được Victor Vũ chọn sử dụng trong phim “Người bất tử” ra mắt tháng 12-2018.

Cũng ở phim “Người bất tử”, Phan Mạnh Quỳnh trình làng một ca khúc nhạc phim (OST phim) rất “chất” mang tên “Ngày chưa giông bão”. Với sự thể hiện đầy ma mị qua chất giọng của Bùi Lan Hương, “Ngày chưa giông bão” hợp phim đến mức có khán giả nghi ngờ: Liệu đây có đúng là sáng tác của Phan Mạnh Quỳnh? Ở ca khúc nhạc phim này, âm hưởng nhạc dân gian Bắc Bộ rất đậm nét. OST phim đã vượt ra khỏi khuôn khổ của bộ phim để thành một tác phẩm tạo trend trong bảng xếp hạng các ca khúc Việt Nam năm 2018. Đến lúc này, khán giả mới gật gù trả lời được câu hỏi: Vì sao Victor Vũ lại tin tưởng “đặt hàng” Phan Mạnh Quỳnh sáng tác OST phim của mình.

Sáng tác “Có chàng trai viết lên cây” của Phan Mạnh Quỳnh được khen ngợi hết lời về sự phù hợp làm nhạc phim “Mắt biếc”. Ảnh tư liệu

Tương tự, lần kết hợp thứ hai tại “Mắt biếc” cũng gây nhiều bất ngờ. “Mắt biếc” được xem là dự án phim Việt nhiều đón đợi nhất trong năm 2019. Khi những thước phim đầu tiên được công bố, khán giả hoàn toàn bị choáng ngợp bởi nhạc phim - hợp đến từng phân cảnh. Và điều đặc biệt là “Có chàng trai viết lên cây” không phải sáng tác mới, bản nhạc đó đã được Phan Mạnh Quỳnh đem đi thi đấu tại chung kết “Sing My Song” nhưng đáng tiếc chưa giành chiến thắng cuối cùng. “Có chàng trai viết lên cây” được viết từ những tự sự có thật, đó là một câu chuyện tình của Phan Mạnh Quỳnh thuở niên thiếu, khi cô gái mà anh thích chuyển đi nơi khác. Anh đã khắc tên cô ấy lên cây. Một ngày, nhớ lại ký ức xưa, nam nhạc sĩ đã viết ca khúc này. Bài hát lúc mới ra mắt chưa thực sự được chú ý, sau này khi “Sing My Song” kết thúc, nhiều khán giả nghe lại mới khen cảm xúc của Phan Mạnh Quỳnh thực sự là ký ức thanh xuân trong trẻo. Phần lời như một câu chuyện tự sự khiến cho người nghe cảm thấy như đó là cảm xúc của chính mình chứ không phải của riêng tác giả.

Điều đó khiến ca khúc của Phan Mạnh Quỳnh không còn là những tự sự của riêng anh. Nhiều người thấy mình trong đó và vô tình cảm thấy đồng điệu. Phải chăng vì những cảm nhận đó mà Victor Vũ quyết định đưa “Có chàng trai viết lên cây” vào “Mắt biếc” – tạo nên sự đồng điệu về cảm hứng thanh xuân và tình cảm đầu đời của thuở học trò.

Nếu tinh ý thì có thể thấy Phan Mạnh Quỳnh đã sửa hai chữ trong bài hát để hợp với nội dung phim: “Ngày cô ấy đi theo chân mẹ cha” đã được sửa thành “Ngày cô ấy đi theo phồn hoa”. Chữ “phồn hoa” ở đây nặng hơn về tự sự, do đó, cũng khiến ca khúc thêm phần ám ảnh. Nội dung của “Mắt biếc” nói về tình yêu không bao giờ thay đổi của thầy giáo Ngạn với cô bạn gái mang tên Hà Lan, nhưng Hà Lan lại trao tình cảm cho người con trai khác. Cả một đời, Ngạn vẫn yêu thương, vị tha, luôn thủy chung với tình cảm dành cho Hà Lan. Vì vậy, hai chữ sửa của Phan Mạnh Quỳnh đã khiến chuyện tình yêu càng buồn thương, day dứt và ám ảnh hơn.

“Có chàng trai viết lên cây” như được viết ra để dành riêng cho “Mắt biếc”. Nhạc phim thực sự phù hợp, đẹp mà buồn. Nhiều câu hát trong ca khúc vừa vặn và được minh họa bằng chính cảnh phim. Càng nghe càng xúc động. Nhạc Phan Mạnh Quỳnh tưởng không hợp làm OST phim mà lại hợp không tưởng. “Có chàng trai viết lên cây” cũng là một trường hợp rất đặc biệt của nhạc phim Việt. Rằng đó có khi không cần là một sáng tác mới, chỉ dành riêng cho phim. Mà chỉ cần bản nhạc ấy phù hợp với nội dung phim mà thôi.

Trước đây, nhạc phim không phải là yếu tố được chú trọng đầu tư của các nhà làm phim trong nước. Ngược lại, với xu hướng làm phim hiện nay, các đạo diễn rất quan tâm đến âm nhạc trong phim, đó là một yếu tố quan trọng thu hút sự chú ý của khán giả, tạo ra những ấn tượng ban đầu khó phai với người xem. Đôi khi, nhạc phim đem đến hiệu quả bất ngờ, là sự day dứt mãi không thôi dù chỉ qua một vài câu hát lồng ghép vào một vài hình ảnh nhá hàng - giống “Mắt biếc” đã làm được những ngày qua.

Nam Dương