Lãi suất huy động USD có cần thiết phải tăng?

Cần những giải pháp huy động USD hiệu quả

Ảnh hưởng từ chiến tranh thương mại giữa Mỹ - Trung Quốc và Fed tăng lãi suất làm cho đồng USD lên giá so với nhiều đồng tiền trên thế giới, trong đó có VNĐ. Điều này đang tạo áp lực lên chính sách lãi suất 0% đối với USD (được hỗ trợ nhiều từ việc duy trì lãi suất ở mức thấp tại Mỹ) và chính sách chống đôla hóa tại Việt Nam.

Thời gian qua, khi tỷ giá USD trong nước biến động mạnh, có quan điểm cho rằng cần tăng lãi suất USD để theo kịp thị trường thế giới, tránh sự chênh lệch dẫn đến giảm lượng ngoại tệ chảy về Việt Nam; đồng thời, hút lượng tiền USD nhàn rỗi trong dân, tăng lượng tiền USD gửi trong ngân hàng.

Thứ nữa, việc nâng lãi suất USD trở lại để huy động nguồn lực trong dân, thay vì phải đi vay nước ngoài với lãi suất cao để đáp ứng nhu cầu ngoại tệ trong nước. Mức lãi suất USD có thể là 0,5% hay 1% một năm như nhiều đề xuất, nhưng cũng có thể thấp hơn, đồng thời lưu ý, việc điều chỉnh tăng bao nhiêu còn tùy thuộc vào đánh giá tổng thể thị trường, đánh giá kỹ lưỡng để tránh đôla hóa nền kinh tế, lãnh đạo một NHTM CP nêu quan điểm.

Tuy nhiên, bài toán tăng trở lại lãi suất huy động USD lại đặt nhà điều hành đứng trước thách thức khác, đó là câu chuyện đôla hóa nền kinh tế, điều mà cơ quan quản lý đã khá vất vả thiết lập lại trong gần 2 năm qua. Đã có ý kiến cho rằng dù chủ trương của NHNN là chống đôla hóa nhưng "không nên chống bằng mọi giá", nhất là với nền kinh tế phụ thuộc lớn vào xuất nhập khẩu như Việt Nam, đôla hóa ở mức độ nhất định là có thể chấp nhận được. Lãi suất USD có tăng nhẹ thì cũng sẽ không có chuyện người dân ào ào chuyển từ VND sang USD, vì chênh lệch lãi suất giữa VND và USD vẫn rất cao, hơn 6% một năm.

Ở một góc nhìn khác, có quan điểm cho rằng việc nâng lãi suất huy động USD để ổn định tỷ giá trong thời điểm hiện tại là không cần thiết do VNĐ vẫn đang hấp dẫn hơn so với USD, đồng thời biến động tỷ giá vẫn đang nằm trong tầm kiểm soát của NHNN. Giữ nguyên chính sách 0% huy động USD tiếp tục ủng hộ cho chiến lược chống đôla hóa.

TS Trương Huy Mai, RMIT nêu quan điểm ủng hộ việc tiếp tục áp lãi suất 0% đối với huy động USD. Nếu trả lãi cho việc gửi tiết kiệm USD thì sẽ là sai lầm về mặt kinh tế và làm suy giảm chức năng lưu giữ giá trị của VNĐ. Tại Mỹ, Euro, Nhật Bản hay Hàn Quốc cũng như vậy, người dân không thể gửi tiết kiệm bằng một đồng tiền khác đồng bản tệ.

Ngoài ra, không huy động USD cũng nên đi kèm với việc không cho vay USD. NHNN cũng đưa ra mục tiêu ổn định thị trường ngoại tệ, kiểm soát chặt và giảm dần và có lộ trình chấm dứt cho vay bằng ngoại tệ. Không tiếp tục cho vay USD thì việc huy động USD của ngân hàng cũng không còn nhiều ý nghĩa. Điều chúng ta cần bàn bây giờ là làm thế nào để xây dựng thị trường mua, bán USD có tính thanh khoản.

Bảo Chương