Lập lại trật tự hoạt động đại lý làm thủ tục hải quan

Hoạt động nghiệp vụ tại Chi cục Hải quan cảng Cái Lân Ảnh: thu trang

Nhiều đại lý không báo cáo hoạt động

Tính đến đầu tháng 3/2019, Tổng cục Hải quan đã quyết định công nhận hơn 1.000 đại lý làm thủ tục hải quan. Trong số này phần nhiều đại lý làm thủ tục hải quan thuộc quản lý của Cục Hải quan Hà Nội (229 đại lý), TP Hồ Chí Minh (440 đại lý), Hải Phòng (138 đại lý). Tuy các quy định pháp luật liên quan đến hoạt động đại lý làm thủ tục đã có đầy đủ, nhưng theo Tổng cục Hải quan, thời gian qua rất nhiều DN chưa chấp hành nghiêm túc. Nhiều DN chưa thực hiện chế độ báo cáo tình hình hoạt động theo quy định tại Khoản 9 Điều 13 Thông tư 12/2015/TT-BTC, thuộc trường hợp xử lý tại Khoản 2 Điều 7 Thông tư 12/2015/TT-BTC. Trong đó, Cục Hải quan Hà Nội lập danh sách hơn 90 DN, Hải quan TP Hồ Chí Minh hơn 200 DN. Để đảm bảo thực hiện theo đúng quy định, Tổng cục Hải quan đã đề nghị các đại lý làm thủ tục hải quan nằm trong danh sách "cảnh báo" nhanh chóng kiểm tra, khắc phục những tồn tại.

Hiện tại Tổng cục Hải quan đang dự thảo Kế hoạch nâng cao năng lực đại lý làm thủ tục hải quan với nhiều hoạt động dự kiến triển khai như: Thông tin, tuyên truyền về hoạt động đại lý; cung cấp, cập nhật thông tin đến đại lý; phát triển kỹ năng nghề đại lý; trang bị kiến thức về thông quan; hỗ trợ đại lý; quản lý tuân thủ đại lý; đánh giá năng lực đại lý; phát triển quan hệ đối tác hải quan-đại lý-doanh nghiệp.

Dù đã có thông báo về việc thực hiện đầy đủ các quy định về báo cáo tình hình hoạt động, nhưng không phải DN nào cũng có ý thức khắc phục. Theo rà soát của Cục Giám sát quản lý về hải quan, trong số 300 đại lý làm thủ tục hải quan Tổng cục Hải quan yêu cầu phải nhanh chóng rà soát, báo cáo tình hình hoạt động thì chỉ có một nửa đã thực hiện yêu cầu.

Trao đổi với phóng viên Báo Hải quan về vấn đề này, Giám đốc Công ty TNHH HNH Mover (TP Hồ Chí Minh) Trần Thị Kim Ngân (DN nằm trong danh sách “cảnh báo” của Tổng cục Hải quan-PV) cho biết: Sau khi nhận được thông báo của Tổng cục Hải quan, DN đã nhanh chóng rà soát và thực hiện báo cáo tình hình hoạt động đại lý làm thủ tục hải quan, bao gồm loại hình XNK, số lượng DN ký hợp đồng, số tờ khai, kim ngạch.

Chia sẻ về việc thực hiện lập báo cáo tình hình hoạt động đại lý khó hay không? Bà Ngân cho biết, việc lập báo cáo khá đơn giản, DN chỉ mất thời gian ngắn (khoảng nửa ngày) là có thể hoàn thành việc lập báo cáo của cả vài năm. Bà Ngân giải thích về lí do DN nằm trong diện “cảnh báo” của Tổng cục Hải quan, nguyên nhân là do công ty chưa nghiên cứu kỹ quy định hiện hành liên quan đến hoạt động đại lý làm thủ tục hải quan. Đây cũng là bài học để DN cẩn thận hơn trong quá trình thực hiện quy định pháp luật, hơn nữa việc thực hiện báo cáo định kỳ cũng giúp DN rà soát thường xuyên tình hình hoạt động đại lý, qua đó kiểm soát tốt hơn và có kế hoạch mở rộng hoạt động dịch vụ này.

Nỗ lực tạo cơ chế cho đại lý hoạt động

Hiện Cục Giám sát quản lý về hải quan đã báo cáo lãnh đạo Tổng cục Hải quan để xem xét xử lý đối với đại lý làm thủ tục hải quan cố tình vi phạm, có thể là chấm dứt hoạt động.

Cũng liên quan đến hoạt động đại lý làm thủ tục hải quan, Tổng cục Hải quan đã hoàn thiện dự thảo Thông tư sửa đổi, bổ sung Thông tư 12/2015/TT-BTC theo hướng tạo thuận lợi song vẫn đảm bảo yêu cầu quản lý nhà nước; quy định cấp và đình chỉ, chấm dứt hoạt động của đại lý làm thủ tục hải quan chặt chẽ; đảm bảo chế tài xử lý đối với các trường hợp đại lý làm thủ tục hải quan hoạt động không đúng quy định, hoặc cố tình gian lận.

Trước đó, cuối năm 2018, Tổng cục Hải quan đã thực hiện khảo sát dịch vụ đại lý làm thủ tục hải quan tại các cục hải quan tỉnh, thành phố có số lượng tờ khai nhiều, số thu thuế lớn như Cục Hải quan Lạng Sơn; Hà Nội; Hải Phòng; Quảng Ninh; Thanh Hóa; Đà Nẵng; Đồng Nai; TP Hồ Chí Minh; Bình Dương để định hướng các giải pháp cải thiện chất lượng, hiệu quả hoạt động của đại lý làm thủ tục hải quan. Xây dựng kế hoạch tổ chức triển khai các giải pháp nâng cao năng lực hoạt động của đại lý làm thủ tục hải quan.

Tổng cục Hải quan đã thu thập thông tin từ cả cơ quan Hải quan, đại lý làm thủ tục hải quan, doanh nghiệp XNK (tổng số phiếu phát ra gần 2.400 phiếu, tổng số phiếu thu về hơn 1.100 phiếu, trong đó có gần 250 đại lý làm thủ tục hải quan đã gửi phiếu khảo sát/637 phiếu gửi đến các đại lý).

Kết quả khảo sát đã ghi nhận những vấn đề phản ánh chủ yếu liên quan đến các vấn đề như: Việc đại lý hải quan không ký hợp đồng đại lý, không sử dụng chữ ký số của đại lý để khai báo hải quan; bất cập trong cấp/gia hạn mã số nhân viên đại lý làm thủ tục hải quan, đào tạo, bồi dưỡng kiến thức; vấn đề về hỗ trợ trong cung cấp, chia sẻ thông tin; việc sử dụng chữ ký số của đại lý hải quan chưa được chấp nhận ở các cơ quan chuyên ngành; các phản ánh về mối quan hệ giữa đại lý và DN sử dụng đại lý; nguyên nhân DN không sử dụng dịch vụ đại lý hải quan.

Ngọc Linh