Lệnh cấm vận của Mỹ khiến niềm hy vọng MS-21 Nga 'nằm đất dài hạn'

Irkut MS-21 (МС‑21 theo bảng chữ cái tiếng Nga) có nghĩa là Máy bay chở khách dành cho thế kỷ 21, đây là loạt sản phẩm máy bay phản lực dân dụng có cự ly hoạt động gần và trung bình.

Chiếc phi cơ này có khả năng chở theo 150 - 212 hành khách, đây là sản phẩm do Tổng công ty Irkut và Viện thiết kế Yakovlev thuộc Tổ hợp chế tạo máy bay thống nhất (UAC) hợp tác phát triển.

Tuy dán nhãn máy bay Nga nhưng động cơ của MS-21 là PW1000G do hãng Pratt & Whitney của Mỹ chế tạo, hệ thống điện tử của Rockwell Collins, hệ thống điều khiển tích hợp của Goodrich và đồ nội thất từ C&D Zodiac tại Huntington Beach, California.

Nga kỳ vọng rằng MS-21 sẽ trở thành đối thủ cạnh tranh của các dòng máy bay thương mại lớn hiện nay như Boeing hay Airbus và dần vươn lên lấy lại vị thế của phi đội Ilyushin và Antonov từ thời Liên Xô.

Mặc dù vậy công việc không đơn giản như người Nga dự liệu, bởi chẳng dễ dàng gì để Boeing hay Airbus lại cung cấp sản phẩm cho đối thủ để lắp ráp.

Lý do rất dễ hiểu vì điều này sẽ tạo ra mặt hàng cạnh tranh với chính mình, bởi vậy giá thành của chiếc MS-21 là tương đối cao trong khi độ tin cậy chưa được khẳng định.

Bên cạnh đó, hiệu lực từ các lệnh cấm vận mà phương Tây áp đặt lên Nga sau những gì diễn ra tại Ukraine đã khiến cho Moskva thiếu hụt trầm trọng nguyên vật liệu để hoàn tất chiếc máy bay của mình.

Đã từng có hy vọng rằng ngành công nghiệp chế tạo Nga sẽ từng bước vượt qua khó khăn để dần dần tự chế tạo sản phẩm thay thế trong nước.

Nhưng đáng tiếc rằng điều này gần như bất khả thi, dẫn tới việc ngày sản xuất hàng loạt máy bay thương mại MS-21 lại bị chậm tiến độ.

Mới đây người đứng đầu tập đoàn Rostech, ông Sergey Chemezov đã cho biết việc sản xuất đại trà máy bay dân dụng MS-21 sẽ bị đẩy lùi thêm 1 năm nữa do lệnh cấm vận từ Mỹ nhằm vào việc nhập khẩu vật liệu composite.

Các biện pháp hạn chế của phương Tây đã tới hậu quả là máy bay MS-21 chỉ được chính thức sản xuất hàng loạt vào cuối 2020 thay vì cuối năm 2019 và sẽ giao cho các hãng hàng không đặt hàng trước.

Mỹ đã áp đặt lệnh cấm vận nhắm vào Aerocomposite JSC (công ty con của UAC - đơn vị sở hữu dự án MS-21) cùng 2 công ty ONPP Tekhnologiya, Romashyn JSC (của tập đoàn nhà nước Rostech).

Ngoài ra Washington còn yêu cầu 2 tập đoàn Hexcel (Mỹ) và Toray Industries (Nhật) ngừng cung cấp composite là nguyên liệu cấu thành cặp cánh chính cũng như thân của MS-21.

Động thái trên khiến cho dự án gặp khó khăn lớn khi nó được cho là máy bay dân dụng thân hẹp sở hữu thiết kế có chứa vật liệu composite cao nhất nhì toàn ngành hàng không hiện nay.

Mặc dù Rosteh đã yêu cầu các nhà cung ứng vật liệu trong nước, đặc biệt là Rosatom sản xuất composite nội địa cho MS-21 nhưng đây gần như là điều bất khả thi.

Lý do được đưa ra là bởi Moskva chưa nắm được bí quyết chế tạo vật liệu composite độ bền lớn, minh chứng là tiêm kích Nga có tuổi thọ khung thân kém xa phương Tây.

Bạch Dương