Israel tiết lộ đòn giáng hạt nhân Syria: Bất ngờ yếu tố Mỹ?

Israel ngày 21/3 lần đầu tiên xác nhận đã đánh bom một cơ sở nghi là sản xuất hạt nhân của Syria năm 2007 và nhấn mạnh, đòn tấn công trên đã diệt trừ một mối đe dọa lớn đối với nước này và đây cũng là một "thông điệp" cho những bên khác.

Theo Reuters, các máy bay F-15 và F-16 của Israel đã dội bom vào căn cứ Al-Kubar được xây dựng gần Deir al-Zor vào ngày 6/9/2007.

Cuộc không kích lâu nay được biết đến rộng rãi trong giới chính sách tại nước ngoài và từng được các quan chức Mỹ đề cập đến. Israel, tuy nhiên, vẫn giữ im lặng để tránh dấy lên sức ép trả đũa đối với Syria – điều có thể kích động một cuộc chiến khu vực.

Mục tiêu hạt nhân Syria trước và sau khi bị Israel không kích. (Nguồn: IDF)

Việc Israel công khai thông tin trên được đưa ra sau khi lệnh cấm thảo luận về vấn đề này suốt 10 năm qua đã được dỡ bỏ.

Giải mật hành động chủ chốt

Quân đội Israel đã giải mật các báo cáo tình báo nội bộ "bí mật" bằng tiếng Hê-bơ-rơ và công bố những bức hình, hình ảnh và tài liệu tình báo mới giải mật về vụ đánh bom năm 2017 và nêu chi tiết thông tin tình báo dẫn tới hành động này.

Sau khi nhận được thông tin tình báo cho thấy, "xuất hiện một mối đe dọa đáng kể đối với Israel và khu vực, dưới dạng một lò phản ứng hạt nhân, đang được xây dựng ở Syria".

Một tài liệu, được ghi vào ngày 30/3/2007, cho biết: "Syria đã thành lập, trong lãnh thổ của họ, một lò phản ứng hạt nhân để sản xuất plutonium, thông qua Triều Tiên. Theo một đánh giá sơ bộ (ban đầu), lò phản ứng này có thể được kích hoạt trong khoảng một năm nữa. Theo đánh giá của chúng tôi cơ sở bí mật và được lên kế hoạch này hướng tới sản xuất vũ khí hạt nhân".

Tình báo của Israel dự đoán rằng lò phản ứng này "sẽ hoạt động vào cuối năm 2007".

Quân đội Israel đã mô tả chi tiết những sự kiện dẫn đến hành động đêm mùng 5, rạng sáng mùng 6/9/2007, trong đó, tám máy bay chiến đấu đã cất cánh từ căn cứ không quân Ramon và Hatzerim để bay tới khu vực Deir al-Zor, cách thủ đô Damascus, Syria 450 km phía tây bắc và rải 18 tấn bom, đạn.

Nhiệm vụ phá hủy cơ sở trên bắt đầu lúc 10h30 tối ngày 5/9/2007 và kết thúc với sự trở lại an toàn của các máy bay chiến đấu lúc 2 giờ 30 phút sáng ngày hôm sau, quân đội Israel cho hay.

Phía Syria là bên đầu tiên công bố thông tin về hành động trên. Ngay sáng sớm ngày 6/9/2007, chính phủ Syria nói rằng lực lượng phòng không của họ đã đẩy lùi một cuộc tấn công của các máy bay chiến đấu Israel.

Syria, đã ký Hiệp ước Không phổ biến vũ khí hạt nhân 1970 (NPT), luôn nói rằng khu vực trên không phải là một lò phản ứng và Damascus không tham gia hợp tác hạt nhân với Triều Tiên.

Thông báo của quân đội Israel ngày 21/3 còn cho biết khu vực được nghi ngờ sản xuất hạt nhân trên, đã bị nhóm Nhà nước Hồi giáo IS chiếm giữ sau khi cuộc nội chiến Syria nổ ra vào năm 2011.

Nếu một lò phản ứng hoạt động ở đó, quân đội Israel nói, nó sẽ kéo theo "những tác động chiến lược nghiêm trọng đến toàn bộ Trung Đông, cũng như Israel và Syria".

Tài liệu được Israel công bố có đính kèm các bức ảnh đen và trắng cho thấy toàn cảnh căn cứ "trước cuộc tấn công", có một cấu trúc hình vuông giống như chiếc hộp giữa những sa mạc và những tòa nhà nhỏ hơn.

Một loạt các video đen trắng cũng cho thấy chi tiết của cơ sở trên và quá trình diễn ra vụ tấn công của lực lượng Israel.

Các tài liệu này được công bố ngay trước khi xuất bản cuốn hồi ký của Thủ tướng Israel lúc đó là ông Ehud Olmert Olmert. Một trợ lý của ông Olmert nói với Reuters rằng cuốn sách này sẽ có nhiều thông tin về cuộc không kích năm 2007 nhằm vào Syria.

Tín hiệu Iran và đèn xanh từ Mỹ?

Quyết định công khai hành động trên của Israel diễn ra sau khi Thủ tướng Benjamin Netanyahu nhiều lần kêu gọi Hoa Kỳ và cộng đồng quốc tế có hành động mạnh hơn để chống lại Iran.

Bộ trưởng Quốc phòng Israel Avigdor Lieberman ngày 21/3 cho biết, “đối thủ của chúng tôi ngày càng có nhiều động cơ hành động, và lực lượng phòng vệ Israel IDF cũng như vậy”.

Trong cuốn hồi ký năm 2010 về "Các thời điểm quyết định", cựu Tổng thống Hoa Kỳ George W. Bush từng tiết lộ rằng, ông đã đề cập đến thông tin tình báo về cơ sở hạt nhân trên của Syria với Thủ tướng Israel Ehud Olmert trước khi IDF tiến hành phá hủy nó. Tuy nhiên, ông Bush cho biết, ông không bật đèn xanh cho cuộc tấn công trên.

James Jeffrey, phó cố vấn an ninh quốc gia của ông Bush, ngày 21/3 cho biết rằng cựu Tổng thống Mỹ Bush lúc đó "ủng hộ hoàn toàn" đối với Israel.

"Ông ấy nói rõ rằng chúng tôi rất vui mừng khi có những hành động loại bỏ được mối đe dọa này và nếu có bất kỳ mối đe dọa nào đối với Israel xuất hiện sau động thái này, Mỹ sẽ sát cánh với Israel," Jeffrey nói với đài phát thanh quân đội Israel .

An Bình