Liên quan đến vụ nhà báo bị sát hại: Mỹ chỉ trích kịch liệt Arab Saudi

Cái chết của ông Jamal Khashoggi tiếp tục gây bão dư luận.

Khủng hoảng ngoại giao

“Vụ che đậy này là tồi tệ nhất trong lịch sử các vụ việc bị che đậy”- Tổng thống Trump phát biểu tại Phòng Bầu dục - “Rất đơn giản”. Trước đó, ông Trump còn gọi vụ việc này là “sự thất bại hoàn toàn”.

Làn sóng chỉ trích nhằm vào cách mà Arab Saudi phản ứng về vụ việc này cũng cho thấy rằng chính quyền Tổng thống Trump đang tỏ ra bối rối trước cuộc khủng hoảng ngoại giao. Nhiều nguồn tin trong Chính phủ Mỹ còn nói rằng ông Trump tỏ ra hết sức giận dữ về tầm ảnh hưởng mà vụ sát hại nhà báo Khashoggi gây ra.

Trong hôm 23/10, Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo tuyên bố rằng Mỹ sẽ hủy thị thực của những kẻ đã sát hại nhà báo làm việc cho tờ Washington Post, và thêm rằng chính quyền Mỹ “đã xác nhận được một số cá nhân chịu trách nhiệm cho vụ việc này”. Bộ Ngoại giao hiện đang làm việc với Bộ Tài chính để đưa ra các đòn trừng phạt nhằm vào những cá nhân nêu trên, trong đó gồm đóng băng tài sản và cấm nhập cảnh.

Sau bài phát biểu của ông Pompeo, Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Mỹ Heather Nauert nói rằng “21 nghi phạm người Arab Saudi sẽ bị hủy thị thực hoặc không thể xin thị thực để vào nước Mỹ”. Trong khi một người phát ngôn khác nói rằng họ không thể công khai danh tính những nghi phạm này do quy định bảo mật thị thực - theo luật pháp Mỹ.

Trước đó, giới chức Arab Saudi nói rằng vụ sát hại nhà báo Khashoggi bên trong Tòa lãnh sự ở Istanbul là một phần trong chiến dịch ngầm bị thất bại. Ngoại trưởng Adel al-Jubeir nói với Hãng Fox News rằng cái chết của ông Khashoggi là một “sai lầm nghiêm trọng”, thêm rằng Chính phủ nước ông sẽ trừng phạt nghiêm khắc những kẻ chịu trách nhiệm.

Tuy nhiên, Tổng thống Trump dường như không chấp nhận lời giải thích đó. “Có một vài người đang thực sự gặp rắc rối”- ông Trump nói - “Bởi bất cứ ai nghĩ ra lời giải thích đó, tôi cho rằng đang gặp rắc rối lớn. Và họ đáng bị như vậy”.

“Tuy nhiên, họ đã nói về điều đó, những điều họ làm diễn ra không tốt. Chắc chắn là họ đã nói không đúng cách”- ông Trump nói - “Tiến trình này không tốt, việc thực hiện cũng không tốt. Và việc họ che đậy vụ sát hại cũng không tốt”.

Đã có rất nhiều người kêu gọi ông Trump hủy bỏ các thỏa thuận vũ khí có giá trị hàng tỷ USD với Arab Saudi vì vụ Khashoggi, song lúc này Tổng thống Mỹ vẫn tin tưởng Thái tử Arab Mohammed bin Salman. Theo ông Trump, Thái tử nói rằng ông không biết về vụ sát hại, song rất nhiều nước tỏ ra nghi ngờ tính xác thực của phát ngôn này.

Cáo buộc của Thổ Nhĩ Kỳ

Trong khi đó, phát biểu trước Quốc hội tại thủ đô Ankara hôm 24/10, Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan khẳng định rằng vụ sát hại nhà báo Arab Saudi Jamal Khashoggi được lên kế hoạch từ trước và mang động cơ chính trị.

“Rõ ràng vụ sát hại nhà báo Jamal Khashoggi đã được lên kế hoạch từ trước và mang động cơ chính trị” - ông Erdogan phát biểu. Ông kêu gọi Quốc vương Ả Rập Saudi cho phép đưa những kẻ sát hại nhà báo Jamal Khashoggi ra xét xử tại Thổ Nhĩ Kỳ: “Tôi đề nghị 18 người vốn đã bị bắt giữ phải được đưa ra xét xử ở Istanbul”.

Nhà báo Jamal Khashoggi đã tới Lãnh sự quán Ả Rập Saudi tại Istanbul hôm 2/10 vừa qua để chuẩn bị thủ tục kết hôn. Tuy nhiên, kể từ sau đó, ông mất tích bí ẩn. Vợ chưa cưới của Jamal Khashoggi đã đợi bên ngoài gần 11 tiếng đồng hồ và cho biết, ông ấy đã không trở lại.

Giới chức Thổ Nhĩ Kỳ khẳng định, nhà báo Jamal Khashoggi bị sát hại bên trong Tòa lãnh sự. Trước đó, giới chức Arab Saudi tuyên bố, ông Jamal Khashoggi đã rời khỏi Tòa lãnh sự. Tuy nhiên, sau cuộc điều tra nội bộ, Arab Saudi thay đổi quan điểm. Họ khẳng định, nhà báo của tờ Washington Post đã chết sau một vụ “ẩu đả” bên trong Lãnh sự quán.

Thông tin nhà báo Arab Saudi bị sát hại đã gây ra làn sóng phản đối kịch liệt ở Thổ Nhĩ Kỳ, cũng như nhiều quốc gia phương Tây. Truyền thông Mỹ đưa tin, Thổ Nhĩ Kỳ đã chia sẻ một đoạn clip cho thấy, nhà báo Khashoggi bị tra tấn và sát hại dã man bên trong Tòa lãnh sự ở Istanbul.

Có nhiều công ty và quan chức Mỹ đã và đang hủy bỏ nhiều dự án và sự kiện liên quan tới chính quyền Riyadh, trong đó có Diễn đàn đầu tư “Davos trên sa mạc” đang diễn ra ở Riyadh sau khi nhà báo Khashoggi mất tích.

Khánh Duy