Lo 'đại dịch' viêm gan

Theo các chuyên gia y tế, viêm gan virus là bệnh truyền nhiễm phổ biến gây ra hậu quả nghiêm trọng về sức khỏe, dẫn đến tử vong do các biến chứng nguy hiểm như suy gan cấp, xơ gan và ung thư gan.

Gánh nặng bệnh tật

Theo Tổ chức Y tế thế giới (WHO) và Liên minh Viêm gan toàn cầu, trên thế giới hiện có 325 triệu người nhiễm virus viêm gan B, C nhưng có đến hơn 90% không hề biết rằng mình đã mắc bệnh. Bên cạnh đó, tỉ lệ tử vong do viêm gan trong 15 năm qua lại tăng 22%, trong khi các bệnh khác như AIDS, lao, sốt rét lại giảm. Nhóm có nguy cơ mắc bệnh là tiêm chích ma túy và quan hệ tình dục đồng giới.

Có thể ngừa viêm gan B bằng tiêm chủng. Trong ảnh: Tiêm vắc-xin Pentaxim cho trẻ tại Trung tâm Y tế dự phòng TP HCM Ảnh: HOÀNG TRIỀU

Tại Việt Nam, gánh nặng bệnh tật do viêm gan virus B, C rất lớn. Theo đó, tỉ lệ viêm gan khoảng 6%, có nơi lên đến 20%, chủ yếu ở vùng sâu, vùng xa. Vì vậy, có đến hàng ngàn ca tử vong do liên quan đến đại dịch này. Theo thống kê của Bộ Y tế, bệnh nhân viêm gan siêu vi B hiện chiếm 8%-25% dân số. Ước tính đến năm 2020, Việt Nam sẽ có 8 triệu người bị viêm gan mãn tính. Nếu không phát hiện và chữa trị kịp thời, đây sẽ là đại dịch, là gánh nặng vô cùng lớn trong cộng đồng và xã hội.

Bác sĩ Phan Thanh Hải, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Phát triển sức khỏe cộng đồng (CHDI) - Giám đốc Trung tâm Y khoa Medic, cho rằng việc phòng ngừa viêm gan virus B, C từ sớm sẽ giảm được nguy cơ ung thư gan sau 20 năm hoặc hơn. Ngoài ra, với những phương tiện chẩn đoán hiện đại, việc xét nghiệm sớm viêm gan hoặc theo dõi để phát hiện sớm ung thư gan là điều có thể làm được tại Việt Nam.

Cần phát hiện sớm, chữa trị kịp thời

Rất nhiều người đang mắc bệnh viêm gan nhưng không hề biết như anh N.V.M (32 tuổi; ngụ quận 5, TP HCM). Chỉ đến khi đi khám sức khỏe để sang Úc đoàn tụ với gia đình, anh mới phát hiện mình dương tính với viêm gan B. Anh ngạc nhiên không hiểu vì sao lại bị bệnh này vì gia đình không ai mắc và bản thân sống lành mạnh.

Tương tự, chị L.T.N (38 tuổi; ngụ quận 3, TP HCM) cũng chỉ biết mình nhiễm virus viêm gan khi được công ty tổ chức khám sức khỏe định kỳ. Trước đó, chị cũng có dấu hiệu mệt mỏi, chán ăn, tiêu hóa kém nhưng lại nghĩ do công việc nên bị stress, sức khỏe giảm sút.

BS Phan Thanh Hải cho biết virus viêm gan B lây nhiễm qua 3 đường là đường máu, quan hệ tình dục không an toàn và từ mẹ sang con. Trong đó, chủ yếu nhất vẫn là con đường lây truyền qua máu. Ai cũng có thể bị nhiễm virus viêm gan B qua các dụng cụ dính máu của người bệnh mà không được khử trùng tốt như dụng cụ y tế, xỏ khuyên tai, châm cứu, thậm chí là đồ dùng sinh hoạt như dùng chung dao cạo râu, bấm móng tay, bàn chải đánh răng, các đồ vật dễ gây trầy xước hoặc tiếp xúc vết thương hở... Bệnh viêm gan B lại diễn biến thầm lặng và không có dấu hiệu nhận biết rõ ràng nên sự lây chéo trong cộng đồng là rất lớn. Vì thế, nhiều người bất ngờ với việc bị nhiễm virus viêm gan B cũng là điều dễ hiểu.

Theo ThS-BS Phạm Ngọc Đoan Trang, Phó Chủ tịch Liên minh Phòng chống Viêm gan virus vì Việt Nam, số người mắc viêm gan B, C trên toàn thế giới cao gấp 10 lần số người nhiễm HIV. Nguy hiểm hơn, cứ 12 người mang trong người virus bệnh gan thì chỉ có 1 người biết rằng mình đang bệnh và 100 người bệnh chỉ có 1 người điều trị. "Nếu được phát hiện sớm và chữa trị kịp thời, người bị viêm gan C sẽ dứt bệnh trong khoảng 3 tháng. Thuốc trị viêm gan C rất an toàn, không có tác dụng phụ. Chi phí điều trị hiện nay là khoảng 2.000 USD" - BS Hải cho biết.

Giáo sư - bác sĩ Robert Gish (thành viên ban sáng lập và điều hành Vietnam Viral Hepatitis Alliance, V-VHA, giáo sư Đại học Stanford), khuyến cáo viêm gan B chưa có thuốc trị dứt bệnh. Muốn đạt hiệu quả, người bệnh nên uống thuốc điều độ 1 viên/ngày sẽ giảm thiểu khả năng sinh sản virus trong máu; khống chế được virus, tránh lây lan cho người khác, giúp cải thiện lá gan khỏe hơn. Chi phí điều trị là từ 20-30 USD/tháng. Điều trị viêm gan giúp giảm nguy cơ về ung thư, xơ gan và tử vong do xơ gan. Do vậy, người dân nên tiêm ngừa, tầm soát để kịp thời phát hiện bệnh và điều trị theo đúng phác đồ.

TRỊNH THIỆP