Lò đốt rác ở thượng nguồn sông Quảng Nam: Chưa tìm được tiếng nói chung

Sau nhiều ngày người dân lập lán trại để phản đối dự án lò đốt rác trên địa bàn xã Đại Nghĩa, huyện Đại Lộc, sở TNMT tỉnh Quảng Nam cùng UBND huyện Đại Lộc, tỉnh Quảng Nam đã tiến hành đối thoại với hàng chục hộ dân.

Theo ghi nhận của PV tại buổi đối thoại, ông Trần Văn Mai, Chủ tịch UBND huyện Đại Lộc cho biết, dự án lò đốt rác thải sinh hoạt xã Đại Nghĩa dự kiến xây dựng trên diện tích 7ha với quy mô đốt 240 tấn rác/ngày.

Đây là dự án nhằm giải quyết rác thải của người dân địa phương cùng một số vùng lân cận bằng công nghệ xử lý "tiên tiến hơn công nghệ chôn lấp cũ".

Hàng trăm người dân xã Đại Nghĩa tham gia đối thoại.

Cạnh đó, vị Chủ tịch UBND huyện Đại Lộc cũng đồng cảm với người dân xã Đại Nghĩa. Theo ông Mai, ông thấu hiểu mối lo ngại dự án của người dân về lo lắng ô nhiễm. Tuy nhiên, chính quyền cũng kêu gọi người dân "đồng tâm" để dự án triển khai.

"UBND huyện sẽ theo dõi, nếu dự án sai phạm thì xử lý nghiêm”, ông Mai nói.

Trước giãi bày của Chủ tịch UBND huyện Đại Lộc, hàng chục hàng trăm hộ dân xã Đại Nghĩa cho rằng, chính quyền rất tắc trách trong sự việc này. Trước đó, người dân không hề nhận được bất kỳ thông tin hay cuộc họp dân nào nói về dự án.

"Đơn vị thi công đến san lấp mặt bằng trên khu đất thuộc núi Sơn Gà để làm lò rác thì dân mới tìm hiểu và biết. Chúng tôi cho rằng, vị trí xây dựng lò đốt rác như kế hoạch đề ra là không phù hợp vì quá gần khu dân cư. Chúng tôi yêu cầu chủ đầu tư xem xét và di dời vị trí xây dựng lò đốt rác cách xa nơi người dân sinh sống thêm 500m”, ông Trần Thôn nói.

Trong khi đó, rất nhiều ý kiến khác của người dân xã Đại Nghĩa cho rằng, họ không chắc chắn được dự án này có bốc mùi hôi hay không? Người dân cần có một buổi đối thoại khác để hiểu rõ hơn về dự án, tìm tiếng nói chung, chứ không phải những cuộc đối thoại nhằm vận động dân không phản đối.

Ông Trần Thanh Hà, Giám đốc sở TNMT tỉnh Quảng Nam cho biết, vị trí xây dựng lò đốt rác không thể di dời theo nguyện vọng của người dân. Bởi lẽ, chủ trương xây dựng đã được phê duyệt từ năm 2011.

Thông tin này khiến người dân thất vọng. Cuộc đối thoại trở nên bế tắc, nhiều người dân bày tỏ rõ sự bức xúc. Cuộc đối thoại sau đó đã kết thúc khi đôi bên chưa tìm được tiếng nói chung.

Người dân yêu cầu di dời dự án xa cách dân cư thêm 500m. Chính quyền không đồng tình vì quy hoạch đã duyệt.

Trước đó, báo điện tử Người Đưa Tin đã nhiều lần theo dõi và đưa tin sự việc. Cụ thể, từ đầu 8/2019, hàng chục hộ dân thôn Đại An, xã Đại Nghĩa, huyện Đại Lộc, tỉnh Quảng Nam dựng lán trại, tập trung đông tại khu đất được quy hoạch xây dựng lò đốt rác thải sinh hoạt xã Đại Nghĩa. Động thái kiên trì và kiên quyết của người dân nhằm bày tỏ thái độ phản đối dự án này. Người dân một phần nghi ngại dự án quá gần khu dân cư sẽ gây ô nhiễm, một phần bức xúc chuyện chính quyền không hề có cuộc họp dân hay thông báo gì về dự án. Người dân Đại Nghĩa chỉ nắm được sự việc khi phát hiện máy móc ùn ùn kéo về san ủi mặt bằng và xem qua thông tin báo chí.

Thông tin báo chí này cũng chính là nội dung mà báo điện tử Người Đưa Tin và nhiều cơ quan báo chí khác đã đăng tải. Cụ thể, khi hay tin tỉnh Quảng Nam khởi động nhà máy rác ở Đại Nghĩa, công ty CP cấp nước Đà Nẵng (Dawaco) ngay lập tức có công văn gửi HĐND và UBND TP.Đà Nẵng đề nghị can thiệp.

Dawaco cho rằng vị trí xây dựng lò đốt rác ở xã Đại Nghĩa, cách đập dâng An Trạch khoảng 4km, sẽ ảnh hưởng rất lớn đến nguồn nước sông Yên hiện đang cung cấp cho hơn 1 triệu người dân Đà Nẵng. Đến nay ngày 21/8, lãnh đạo Dawaco vẫn bảo lưu ý kiến của mình về những quan ngại dự án lò rác Đại Nghĩa sẽ ảnh hưởng đến nguồn nước triệu dân TP.Đà Nẵng.

Phản bác lại phía Đà Nẵng, tỉnh Quảng Nam mà đại diện là ông Lê Trí Thanh, Phó Chủ tịch UBND tỉnh cho rằng lo lắng của Dawaco là quá xa, không phù hợp với thực tế. Ông Thanh viện dẫn nhiều ý kiến để chứng minh cho lập luận của mình.

Dự án Lò đốt rác thải sinh hoạt tại xã Đại Nghĩa được UBND tỉnh Quảng Nam phê duyệt theo QĐ số 383/QĐ-UBND ngày 25/1/2018 theo hình thức đối tác công tư (PPP); được chấp thuận chủ trương đầu tư tại QĐ số 3460/QĐ-UBND ngày 15/11/2018. Dự án do công ty CP Môi trường đô thị Quảng Nam làm chủ đầu tư. Dự án có tổng mức đầu tư gần 100 tỷ đồng với tổng công suất xử lý rác 240 tấn/ngày, gồm 2 modul xử lý rác với công suất khoảng 5 tấn/giờ/modul và các hạng mục kèm theo như: nhà làm việc, nhà kho, nhà lưu chất nguy hại, trạm cân, hệ thống cấp điện và cấp nước, hố chứa tro xỉ, bể sinh học, hệ thống xử lý nước thải, nhà chứa rác, đường giao thông…

Dự án được Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam Lê Trí Thanh (người cho rằng lo lắng của ngành nước TP.Đà Nẵng về dự là xa vời, thiếu thực tế - PV) ký phê duyệt ĐTM vào ngày 23/1/2019.

Dự án này được phê duyệt đơn giá tạm thời xử lý rác thải sinh hoạt bằng công nghệ lò đốt là 390.000 đồng/tấn vào ngày 2/5/2019 (đơn giá này đã bao gồm thuế giá trị gia tăng nhưng chưa bao gồm chi phí xử lý tro xỉ và áp dụng trong thời hạn 1 năm kể từ khi dự án chính thức đi vào hoạt động). Đơn giá này cao hơn nhiều so với con số 284.000 đồng/tấn theo Quyết định công bố dự án trước đó của UBND tỉnh Quảng Nam

Lê Nhâm Thân