Lỗ hổng trong kiểm soát nguồn cung ứng rau ở siêu thị

Niềm tin của người tiêu dùng đặt vào siêu thị, niềm tin của siêu thị lại đặt vào nhà cung cấp, như vậy, nếu chỉ dựa vào “sự trung thực” của nhà cung cấp thì câu chuyện tuồn rau bẩn lên kệ siêu thị với mác rau sạch sẽ còn tiếp diễn.

Cơ quan chức năng sẽ tăng cường, kiểm tra đột xuất việc cấp phép tiêu chuẩn VietGAP cho các sản phẩm đưa vào siêu thị. Ảnh minh họa: CTV

Thực tế, đây không phải lần đầu tiên xảy ra tình trạng nhà cung cấp thu mua rau tại các chợ đầu mối rồi dán nhãn rau sạch, rau an toàn, VietGAP. Cách đây vài năm, đã từng xảy ra câu chuyện tương tự khi đoàn kiểm tra liên ngành của TP Hà Nội kiểm tra đột xuất và phát hiện HTX rau an toàn Đạo Đức (xã Vân Nội, huyện Đông Anh) đã thu gom rau trôi nổi ở chợ đầu mối, thậm chí là rau, củ Trung Quốc để đưa vào các siêu thị, bếp ăn tập thể, trường học trên địa bàn Hà Nội. Sự việc cũng đã từng khiến dư luận “dậy sóng” trong một thời gian dài.

Và bây giờ, niềm tin của người tiêu dùng lại một lần nữa bị khủng hoảng khi rau VietGAP rởm lại tái xuất. Người tiêu dùng chấp nhận bỏ ra số tiền cao hơn so với mua rau tại các chợ truyền thống bởi họ đặt niềm tin vào siêu thị, nơi có bộ máy kiểm soát chất lượng tốt, hàng hóa có nguồn gốc xuất xứ. Với vụ việc trên, nhiều người tiêu dùng đã không còn tin tưởng rau tại các siêu thị dù nhiều hệ thống siêu thị lần lượt lên tiếng khẳng định chất lượng rau an toàn.

Siêu thị cần có những biện pháp nghiêm ngặt hơn để kiểm soát chất lượng nguồn hàng.

Trao đổi với PV Báo CAND, đại diện Tập đoàn Central Retail cho biết, hệ thống GO!, Big C, Tops Market cam kết chất lượng rau ở hệ thống siêu thị luôn đảm bảo an toàn chất lượng. Theo đó, Central Retail kiểm soát chặt chẽ chất lượng từ quy trình vào hàng cho đến khi nhà cung cấp giao hàng, cụ thể như sau: “Quy trình vào hàng siêu thị: Nhà cung cấp gửi tất cả các giấy tờ cần thiết cho chúng tôi như: Giấy đăng ký kinh doanh, Chứng nhận An toàn thực phẩm, công bố chất lượng, giấy VietGAP, Organic (nếu có)... Bộ phận kiểm soát chất lượng (HQ) và bộ phận thu mua (buyer) sẽ đi kiểm tra thực tế tại nơi sản xuất của nhà cung cấp. Nhà cung cấp cam kết giao hàng đúng như các hồ sơ đã gửi cho GO!, Big C. Định kỳ, bộ phận Kiểm soát chất lượng và bộ phận Thu mua của chúng tôi sẽ đi thực tế, đánh giá lại nhà cung cấp, nhằm đảm bảo rằng họ thực hiện đúng với những cam kết nêu trên”, đại diện Central Retail thông tin.

Ông Nguyễn Ngọc Thắng, Giám đốc chuỗi Co.opmart (Liên hiệp Hợp tác xã Thương mại TP Hồ Chí Minh) cũng chia sẻ, hiện hệ thống bán lẻ Co.opmart vẫn đang áp dụng quy trình đánh giá chất lượng 3 khâu: Tại vùng canh tác, tại kho và tại quầy kệ siêu thị. Kinh nghiệm được ông Thắng đưa ra là để lựa chọn hàng hóa an toàn thì phải lựa chọn các đơn vị cung ứng uy tín, có thâm niên và siêu thị phải đến khảo sát trực tiếp để đánh giá mới có thể đảm bảo được chất lượng sản phẩm từ nguồn gốc, vùng trồng đến tận bàn ăn. Riêng nhóm hàng rau VietGAP yêu cầu giám sát rất khắt khe, đảm bảo truy xuất nguồn gốc, ghi chép nhật ký đồng ruộng từ khi xuống giống, chăm sóc, thu hoạch, đóng gói… Bên cạnh việc trang bị phòng thí nghiệm quy mô lớn lấy mẫu tại kho, Saigon Co.op là nhà bán lẻ hàng đầu tiên đầu tư xe kiểm nghiệm lưu động để trực tiếp kiểm tra chất lượng nông sản tại vườn không báo trước cho nhà cung cấp với tổng lượng hơn 24.000 mẫu/năm. Các siêu thị Co.opmart đều trang bị các thiết bị chuyên dụng cho các nhân viên kiểm soát chất lượng để kiểm tra nhanh chất lượng hàng hóa đầu vào như test kit kiểm tra nhanh dư lượng thuốc bảo vệ thực vật trong rau củ quả, nhãn mác, ngoại quan..., để đảm bảo hàng hóa tươi ngon, an toàn, nhãn mác thông tin đúng quy định.

Cần kiểm soát việc cấp tiêu chuẩn VietGAP đối với các đơn vị cung ứng rau vào siêu thị.

Nếu nhìn vào quy trình kiểm tra, kiểm soát của các siêu thị trên, có thể thấy vẫn còn nhiều lỗ hổng để rau “bẩn” có thể “chui” vào siêu thị. Siêu thị yêu cầu rất chặt chẽ đối với các nhà cung cấp về giấy tờ, thủ tục, chọn lựa những nhà cung cấp có uy tín có thâm niên, thậm chí xuống tận ruộng để lấy mẫu kiểm tra. Tuy nhiên, nhà cung cấp có thể trồng rau an toàn đúng tiêu chuẩn để cung cấp cho siêu thị, nhưng khi số lượng rau không đủ đáp ứng thì hoàn toàn có thể xảy ra câu chuyện thu gom rau tại các chợ đầu mối rồi dán nhãn rau an toàn.

Theo ông Vũ Vinh Phú, nguyên Chủ tịch Hội Siêu thị Hà Nội, để tránh những sự việc đáng tiếc như trên, cần thực hiện quản trị doanh nghiệp nội bộ cho tốt. Các siêu thị cần quản trị chuỗi cung ứng ngắn từ đầu vào cho đến khâu nhập hàng, bảo quản trong kho cho đến sơ chế, tổ chức bán ra và theo dõi khi đến tay người tiêu dùng. Tức là phải phân công, phân nhiệm các nhiệm vụ chịu trách nhiệm, nhất là khâu nhập hàng.

“Và phải luôn luôn lắng nghe người tiêu dùng qua các hòm thư góp ý. Phải xem lại quy chế về trung tâm thương mại, siêu thị mà Bộ Công Thương vừa sửa đổi, đã có quy định về những vấn đề này. Các siêu thị cần chấp hành nghiêm quy chế đó. Tôi đã trao đổi với gần một vạn cán bộ công nhân viên ngành thương mại Hà Nội cách đây nhiều năm là "Hãy bán hàng như bán cho người thân của mình", đừng để mất niềm tin, mất niềm tin là mất tất cả", chuyên gia Vũ Vinh Phú nhấn mạnh.

Cũng theo chuyên gia Vũ Vinh Phú, siêu thị hiện mới chỉ phục vụ 15% nhu cầu hàng tươi sống của người dân, nguồn cung chủ yếu vẫn từ các chợ đầu mối, chợ dân sinh. Do đó, tăng cường chất lượng phục vụ, vệ sinh toàn thực phẩm tại chợ là yêu cầu quan trọng với ngành công thương các địa phương, bên cạnh việc quan tâm chất lượng thực phẩm tại siêu thị.

Ngọc Yến – Lưu Hiệp